فرقی نمی کند زائر یا مجاور مشهد باشید؛ گذرتان به این خاک که رسید، پس از زیارت امام هشتم، گریزی هم به راه های تاریخی آن بزنید و راه بلند تمدن و فرهنگ خراسان را با تماشای بناها و یادگارهای تاریخی آن گز کنید.
خیابان شهید رجائی۶۶ یکی از معابر پرتردد محله تربیت است. وجود تعدادی مجموعه آموزشی و ورزشی و همچنین ساختمانهای اداری دانشگاه پیامنور در این خیابان سبب شده است که در ساعات مختلف روز تردد دانشآموزان و دانشجویان به چشم بخورد. همین رفت و آمدها باعث کمبود جای پارک خودرو یا شلوغی خیابان در ساعات میانی روز میشود.
ایجاد پیادهراه در محدوده الهیه از چهار سال قبل و با هدف توسعه فضاهای پیادهمحور آغاز شد. از آنزمان تاکنون در محدوده متصل شهری منطقه۱۲ پنج پیادهراه به بهرهبرداری رسیده است که شامل معابر الهیه 16،18،20،27 و صادقیه۱۵ میشود. مجموع این پیادهراهها مساحتی بیش از ۱۲۰۰۰متر مربع دارند. علاوه بر مسیر عابر پیاده، نیمکت و فضای سبز هم در فضای پیادهراهها جانمایی و نورپردازی زیبایی هم اجرا شده است. طراحی و ساخت این پیادهراهها در محدوده الهیه موجب استقبال مردم شده است.
این شهر افقی که همه راه ها و کوچه پس کوچه های تنگ و باریکش به سمت حرم مطهرختم می شده و مقصد همه گذرهایش، کوی رضا(ع) بوده، معماری بسیار زیبایی داشته که ساباط ها یکی از نمونه های آن است. از ساباط های مشهد که نام و نشانشان در متون و اسناد تاریخی اندک است، حالا دو ساباط باقی مانده که نخستین آن ها در کوچه آیت الله سیستانی قرار دارد که مثل پیری دیرسال، خاطرات جوانی اش را دوره می کند؛ دقیق تر که بخواهید، در خیابان اندرزگوی۱۷، از کوچه پنجه به سمت کوچه آیت الله قمی را که قدم بگیرید، بعد از گذر از خانه تاریخی کوزه کنانی در امتداد حسینیه قماش فروشان، کوچه ای قرار دارد که مردم مشهد آن را با نام سیدجواد سیستانی می شناسند؛ زیرا منزلش در این محدوده است و تا هنوز یکی از قدیمی ترین روضه های مشهد در آن برگزار می شود.
اگر قرار به رسم شکل باشد، امروز تهپلمحله را باید ذوزنقهای کشید که در شمالغربی حرممطهر قرار دارد. محلهای قدیمی که طبق نوشتههای کتاب «مطلعالشمس» چون درگذشته بخشی از نوغان بهحساب میآمده، در منابع کهن بهنامش اشارهای نشده است. اما نام آن از پلی که در انتهای خیابان نوغان بود گرفته شده و محل سکونت مردم آنطرف پل، در لهجه مشهدی به «تهپل» معروف شده است. این محله این روزها چهلتکه شده است و بیشتر از هرچیزی ساخت هتلهای بزرگ در آن به چشم میآید.
کوچه دکتر حسابی شمالی11 یک پیادهراه کوچک است که به بوستان ماهور منتهی میشود. این کوچه یک مرکز تجاری فعال هم دارد که محل تردد روزانه اهالی برای تأمین مایحتاج روزانه است. یک زمین ورزشی روباز هم در این کوچه قرار دارد که صدای هیجان و شادی بچهها اغلب از آن شنیده میشود. ساختمان سرای محله هم در انتهای این کوچه است. پیش از این وعده افتتاح این ساختمان تا اواسط پاییز داده شده بود اما هنوز به سرانجام نرسیده است. این سرا قرار است محل استقرار شوراهای اجتماعی محلات منطقه باشد.
نمیشود از تاریخ نوشابهسازی ایران صحبت کرد و از مشهد حرفی به میان نیاورد. اولین نوشابههای شهر مشهد را سه چهار لیمونادسازیِ خیابان تهران در زمان رضاخان به بازار عرضه کردند. از دهه 30 به اینطرف مشهد با 3کارخانه و برند معروف، بخش زیادی از بازار نوشابه ایران را به دست گرفت. سلطهای که پس از گذشت 60سال هنوز هم ادامه دارد.