کوچه های مشهد

«ارغوان» برای خانواده‌های ناجا
ابتدای خیابان ارغوان از فکوری85 شروع می‌شود و انتهایش به بولوار نماز می‌رسد. خیابانی با کوچه‌های فرعی فراوان و خانه‌هایی که می‌توان گفت بیشترشان هنوز ویلایی باقی مانده‌اند. کل زمین این خیابان وقفی و متعلق به آستان قدس رضوی است و مالکان این خانه‌ها در واقع مستأجران آستان قدس هستند.
نیم‌نگاهی به محله کوی‌ دکترا که در گذشته به شفتالوزار معروف بود
کوی دکترا در گذشته به شفتالوزار معروف بود زیرا زمین‌های کشاورزی و درختان پرمیوه در آن وجود داشت. در واقع بخشی از محل زمین‌های زراعی و کشاورزی و بخشی دیگر بیابان بود. برخی افراد از جمله خانواده من نیز اسب داشتند. با این حال قبل از سال47 بسیاری از زمین‌ها واگذار و به دنبال آن ساخت و سازها انجام شد. رو‌به‌روی البسکو فعلی نیز یک کال وجود داشت که اکنون جای خود را به فضای سبز داده است. در گذشته لوله‌کشی رایج نبود و به طور معمول مردم از آب قنات سرده استفاده می‌کردند. همچنین گاری اسبی وجود داشت که به آن گاری بشکه آبی می‌گفتند و آن را از آب قنات پر می‌کردند البته بعدها چاه آبی حفر کردند.
مالکان یوسفیه به سبک حاج حسین‌آقا ملک، زمین‌هایشان را بخشیدند
آن‌طورکه قدیمی‌های یوسفیه تعریف می‌کنند، حدود60-50 سال قبل یوسفیه یکی از روستاهای غرب مشهد بود که چند بزرگ مالک آن را اداره می‌کردند و این خیابان فعلی محل زندگی کشاورزانی بوده است که روی زمین‌های آن‌ها کار می‌کردند. در دهه 40 و 50 خورشیدی مالکانی که یوسفیه ملک آن‌ها بود و اینجا زیرنظرشان اداره می‌شد، تصمیم گرفتند که به سبک و سیاق حاج حسین ملک به کشاورزها چیزی ببخشند و قرار بر این شد که اراضی مسکونی یوسفیه را به آن‌ها بدهند. بزرگ‌ترین زمین‌ها 2000متر بود و کوچک‌ترین 500متر.
اولین معبر فرعی آسفالت شده در منطقه ۷
خیابان فارابی یکی از معابر قدیمی در منطقه 7 و محله کوشش است که در گذشته به اسامی ولیعهد، ابوذر، شهید حمیدرضا اعتباری شناخته می‌شده است. فارابی از فداییان اسلام آغاز می‌شود و در حاشیه بولوار جمهوری اسلامی خاتمه پیدا می‌کند. با عقب نشینی منازل مسکونی در این معبر که با دستور عبدالعظیم ولیان استاندار وقت استان خراسان انجام شد فارابی شکل امروزی‌اش را به خود گرفته است.
از ٧سالگی تا ٧٠سالگی در قلعه خیابان کشاورزی می‌کردم
حالا هشتمین دهه زندگی‌اش را پشت سر می‌گذارد، اما همه چیز را با جزئیات در حافظه دارد و با دقت خاصی تعریف می‌کند. برایمان از قلعه خیابان قدیم می‌گوید. از قلعه‌ای بزرگ در همین منطقه که حدود 30 خانوار در آن زندگی می‌کردند، از مسجد جامع قدیم می‌گوید و تغییرات آن... علی اصغر خیابانی تنها، معروف به حاج علی اصغر گازی، متولد سال ١٣۱۵ است که به قول خودش از ٧سالگی تا ٧٠سالگی تمام زندگی‌اش را با پیشه اجدادش یعنی کشاورزی گذرانده است. پنج پسر دارد و سه دختر و ٥٠ تا نوه و نبیره! بابا و به قول خودش، بابوهایش همه ساکن قلعه خیابان بوده‌اند و حاجی‌زاده‌ها و خان‌سالار‌های این منطقه!
شهید رجبعلی دلدار، شبانه به جبهه رفت
شهید رجبعلی دلدار سال 1348 در روستای بهار از توابع مشهد مقدس متولد می‌شود. دوره کودکی و نوجوانی‌اش را در کنار پدرش مشغول کشاورزی می‌شود. در بحبوحه روزهای پس از پیروزی انقلاب، رجبعلی و دوستانش، یک گروه مردمی تشکیل می‌دهند و شب‌ها از خانه بیرون می‌روند و دورتادور روستا گشت‌زنی می‌کردند تا کسی به مزارع کشاورزان روستا آسیب و خسارتی وارد نکند. جنگ شروع می‌شود. رجبعلی حدود 13 سال سن دارد، دلش می‌خواهد مثل روزهای انقلاب وارد میدان شود و از کشور دفاع کند ولی سن و سالش اجازه نمی‌دهد و سماجت‌هایش هم اثری ندارد.
نخستین مجموعه آپارتمانی مشهد چگونه ایجاد شد؟
حدود نیم قرن از آن روز می‌گذرد که قرار شد نخستین مجموعه آپارتمانی مشهد با نام ششصد‌دستگاه در ظاهر برای استادان دانشگاه ساخته شود. این آپارتمان‌ها از سوی آستان قدس‌رضوی، با همکاری دو شرکت ایتالیایی و فرانسوی و نظارت مهندس مهدی‌زاده در زمان استانداری ولیان و شهرداری محمد رهبر ساخته شد و به دلیل تعداد واحد‌های آن این محله به ۶۰۰ دستگاه معروف شد و در واقع به گاردی‌های رژیم پهلوی واگذار شد. گفت‌وگو با فاطمه نوروزی‌فرد از اولین‌های ساکن در محله ششصد دستگاه حاوی روایات خواندنی از این محله است.