درست ۱۰ سال پیش بود که اتاقکی کوچک در مسجد آیتالله میلانی واقع در خیابان شهید هاشمینژاد را خالی کردند تا کارهای فرهنگی مسجد آنجا ساماندهی شود. آن روزها فعالیتهای فرهنگی مسجدی که زمان جنگ تحمیلی، پاتوق رزمندهها و مرکز اعزام بسیجیان به جبهه بود، محدود میشد به گرداندن کتابخانهای کوچک و بانک سیدی و برگزاری چند کلاس آموزشی، البته زیرنظر دبیرخانه کانونهای فرهنگی هنری مساجد استان.
اما امروز آن اتاق کوچک کانون فاطمه الزهرا (س)، تبدیل به مجموعهای بزرگ شده است؛ مجموعهای با ۱۳۰ مترمربع مساحت که فعالیت فرهنگی آن محدود نیست و مخاطبان ۴ تا ۹۴ ساله دارد. کانون محله شهید هاشمینژاد بهمرور زمان، گسترش یافت و کتابخانه کوچک که فقط یک بخش از فعالیتش بود، تبدیل شد به کتابخانهای که درحال حاضر با ۸ هزارو ۵۰۰ جلد کتاب و امکانات دیجیتال و کافینت و مهمتر از همه ۸۲۲عضو ثابت، بهعنوان تنها کتابخانه درجه یک منطقه ۳ شناخته میشود. این کتابخانه با ایجاد محیطی آرام در دل محلهای نسبتا شلوغ، پناهگاهی شده است برای علاقهمندان به کتاب و کتابخوانی؛ علاقهمندانی که زائر و مجاور و کودک و نوجوان و معلم و دانشآموز و زن خانهدار را دربرمیگیرند.
مدینه محمودزاده، مسئول واحد خواهران کانون فاطمه الزهرا (س) میگوید: این کانون بخشهای مختلف و برنامههای متنوعی دارد؛ ازجمله کانون تخصصی عفاف و حجاب و تربیت مربی عفاف و حجاب و خیریه و کلاسهای آموزشی و فرهنگی و اوقات فراغتی و قرآنی و هنری و ورزشی و مهد کودک نورالزهرا (س) و کتابخانه و کافینت. دراینمیان بیتردید یکی از قسمتهای مهم کانون، کتابخانه آن است.
وی میافزاید: فعالیت کتابخانه بهگونهای بود که در زمانهای متفاوت، مخاطبان بیشماری از کتابهای آن استفاده میکردند و این موضوع اختصاص به گروه سنی خاصی نداشت و ندارد و مخاطبان چهار تا ۹۴ ساله دارد و اگرچه این مکان ویژه بانوان است، حتی گاه آقایان کتاب امانت میبرد.
محمودزاده میگوید: سال ۹۲ کتابخانه ما نشان درجه ۲ را دریافت کرد. این درجهبندی برای این است که بتوان میزان فعالیتهای مجموعهای فرهنگی را رصد و بررسی کرد. بههرترتیب حدود دو هفته پیش و بهدنبال هماهنگی اولیه، گروهی به نمایندگی از ستاد عالی امور کتابخانههای مساجد از تهران برای بازدید آمدند و پرسوجو و تحقیق اولیه از سوی آنها انجام شد.
وی خاطرنشان میکند: مسائل متعددی مطرح بود؛ مانند ملاکهای ارتقای درجه میزان مخاطب، فضای مطالعه، تعداد و موضوعات کتاب و جز اینها که در تکتک این موارد کارنامه درخشانی داشتیم. فضای بزرگ و مرتب و ۸۵۰۰ جلد کتاب درکنار کتابخانه دیجیتال و کتابهای صوتی و تنوع موضوعی درخور توجه و مهمتر از همه، عضویت فعال ۸۲۲ مخاطب کتابخوان در کتابخانه ازجمله مواردی است که هیئت همراه را تحت تاثیر قرار داد تا کتابخانه به نشان درجه یک مفتخر شود. نشانی که زیبنده مسجد آیتا... میلانی و مردم محله است.
محبوبه پناهیمقدم، پنج سال است که در کتابخانه فعالیت دارد. ابتدا کتابدار بوده و الان هم مسئول آن است. میگوید: اینجا برای هر گروه سنی که تصور کنید کتاب داریم. از کتابهایی ویژه کودک و نوجوان تا رمان و کتابهای پزشکی و مهندسی و انواع کتابهای مذهبی وتاریخ و روانشناسی و مرجع.
وی میافزاید: برای عضویت، شرایط پیچیده و سختی نداریم و تنها مبلغ ۵ هزار تومان و اعتماد به طرف مقابل باعث میشود که او را عضو کنیم.
پناهیمقدم ابراز میدارد: درِ این مکان، روزانه صبح و عصر به روی علاقهمندان باز است و حتی گاهی مراجعان درخواست خرید کتاب به ما میدهند که ما درصورت امکان و توانایی، آن را برای کتابخانه تهیه میکنیم.
وی میافزاید: گاهی شهروندانی که تفکرات نیکوکارانه دارند، نمیدانند مثلا اگر بخواهند برای کتابخانهای اقدام خداپسندانه انجام دهند، چه باید کرد. گاهی که به کتابخانه آمدهام، با کارتنهای کتابهای اهدایی یا چند جلد مواجه شدهام که در پارهای موارد مهر وقف خورده است که این موضوع کار ما را مشکل میکند. چون ممکن است از همان کتاب ما چند نسخه داشته باشیم و به کارمان نیاید. بهتر است نیکوکاران، دست ما را در این زمینه باز بگذارند تا کتابهایشان را درصورت نیاز تبدیل به احسن کنیم.
وی درباره جاذبه این مکان و بهطورکلی مسجد آیتا... میلانی بیان میکند: قرار است ما جوانها را جذب دین کنیم. اینجا خبری از محدودیتهایی که در برخی کتابخانهها به فراخور مجموعهشان اعمال میشود، نیست و حتی اگر مثلا مراجعهکننده ما پوشش مناسبی نداشت با رفتار بد و چهره درهمکشیده، او را از خود نمیرانیم؛ بلکه رفتار دوستانه دستاندرکاران سبب جذب این افراد به این مجموعه شده است و میشود.
اوایل مادرم کتابها را برایم میخواند و الان خودم کتاب میخوانم
زینب تشکری دهساله است. بعداز اینکه مدرسهاش تعطیل شده، با مادرش به کتابخانه آمده است. میگوید: پنج سال است که عضو این کتابخانهام. ابتدا که بلد نبودم بخوانم، مادرم کتابها را برایم میخواند و الان خودم کتاب میخوانم.
این دانشآموز کتابخوان ادامه میدهد: کتابهای شعر، دوست دارم و گاهی با دوستان و همکلاسیهایم به اینجا میآیم. یکبار هم همراه همه بچههای کلاس با معلممان برای بازدید کتابخانه آمدیم.
*این مطلب در تاریخ ۱۰ آبان ۱۳۹۴ در شهرآرامحله شماره ۱۷۴ منتشر شده است.