دانشگاه فردوسی، سومین دانشگاه قدیمی ایران است 
بازار سرد سماورسازی 
بانوان محله وکیل‌آباد خانه‌دار شدند!
هشت سالی می‌شود که بانوان محله وکیل‌آباد خانه‌دار شده‌اند که در انتهای عمرانی ۵ قرار گرفته و خدماتی مانند ورزش، مشاوره بهداشت و خانواده، اشتغال، درآمدزایی، کتاب‌خوانی را ارائه می‌دهد.
هشت سالی می‌شود که بانوان محله وکیل‌آباد خانه‌دار شده‌اند. آن‌ها حالا دلشان که می‌گیرد، چادر سرمی‌کنند و راه کوچه عمرانی را پیش می‌گیرند؛ ورزش، مشاوره بهداشت و خانواده، اشتغال، درآمدزایی، کتاب‌خوانی و خلاصه تمام تفریح بانوان این محله در خانه‌ای خلاصه می‌شود که در انتهای عمرانی ۵ قرار گرفته است و با وجود آنکه پارچه‌نوشته «انجمن اجتماع‌محور پیشگامان تفکر سالم» بر دیوار آن خودنمایی می‌کند، نزد اهالی به «خانه محله» مشهور است. در آن سوی دیوار «فرزانه طیرانی»، مدیر انجمن، با برنامه‌هایی متنوع و اغلب رایگان پذیرای بانوان وکیل‌آباد است.
بانوان وکیل‌آباد چگونه خانه‌دار شدند؟
اوایل تنها حکم یک پروژه و احتمالا یک نمره را برای دریافت مدرک کارشناسی داشته، اما با شروع کار و آشنایی با بانوان محله وکیل‌آباد، تا امروز ادامه یافته است؛ فرزانه طیرانی، کارشناس آسیب‌های اجتماعی دانشگاه بهزیستی، می‌گوید: «۵ سال قبل عضو انجمن اجتماع‌محور بهزیستی شدم و برای گذراندن دوره کارورزی، قدم در محله وکیل‌آباد گذاشتم.
با انجام نیازسنجی خیلی زود با خانم‌های محله و مشکلاتشان آشنا شدم. خانم‌های این محله هیچ‌گونه برنامه‌ای برای پر کردن اوقات فراغتشان نداشتند. بیکاری، اعتیاد و نبود امکانات، از دیگر مشکلاتی بود که زندگی را برای بانوان محله وکیل‌آباد دشوار می‌کرد. با وجود اتمام دوره کاری، نوعی حس مسئولیت در من شکل گرفته بود که اجازه نمی‌داد این محله را ترک کنم.
از سال ۹۱ و بدون داشتن مکان، کارم را با مجوز بهزیستی آغاز کردم. بعد از مدتی ازطرف دانشگاه علوم‌پزشکی از بنده تقدیر کردند و خواستند درباره بیماری‌ها و تزریق و اعتیاد در محله وکیل‌آباد فعالیت کنم.
مقرر شد مکانی در اختیار بنده قرار دهند تا کارم را آغاز کنم. از آن تاریخ چندسالی گذشت و مکانی فراهم نشد، تااینکه تصمیم گرفتم برای گسترش کار فرهنگی در محله وکیل‌آباد، بهتنهایی وارد گود شوم تا شاید بعد از آغاز کار، سازمان‌ها به یاری‌مان بیایند.»
خانه امید ۶۰ بانو
به‌دلیل نبود خانه فرهنگ و امکانات تفریحی در محله وکیل‌آباد و همچنین ضعف مالی قشر ساکن در این محله، طیرانی حوزه کاری خود را به بخش‌های مختلف ورزشی، مشاوره، بهداشت، اشتغال‌زایی و... گسترش داده است و در قالب‌های مختلف از زنان حمایت می‌کند.
به‌دلیل نبود خانه فرهنگ و امکانات تفریحی در محله وکیل‌آباد طیرانی حوزه کاری خود را به بخش‌های مختلف گسترش داده است
این تنوع کاری سبب شده تاکنون ۶۰ تن از بانوان محله وکیل‌آباد، عضو انجمن اجتماع‌محور پیشگامان تفکر سالم شوند. به جز کلاس ورزش که هزینه آن ماهیانه ۴ هزار تومان است، بقیه فعالیت‌های انجمن رایگان انجام می‌شود. در زیر خلاصه‌وار به فعالیت‌های انجام‌شده در انجمن اجتماع‌محور اشاره می‌کنیم.
آمادگی جسمانی
براساس نیازسنجی‌های انجام‌شده، ورزش یکی از نیاز‌های اولیه بانوان محله وکیل‌آباد است؛ به همین دلیل بخشی از فعالیت‌های خانه محله به انجام ورزش‌های آمادگی جسمانی اختصاص یافته است.
با مساعدت شهرداری منطقه ۱۲ هر روز یک مربی برای آموزش به محله وکیل‌آباد می‌آید. علاوه بر این شهرداری ۳ توپ ورزشی نیز به خانه محله اختصاص داده است. خانم‌های محله هم با پر کردن شیشه‌های نوشابه از شن و ماسه، برای خود دمبل و با استفاده از چوب دسته جاور برای خود چوب ورزشی تهیه کرده‌اند.
مشاوره بهداشت و خانواده
فرزانه طیرانی به همراه یکی دیگر از کارشناسان خبره، مسئولیت بخش مشاوره بهداشت و خانواده را به‌عهده گرفته است. هرگاه خانم‌ها در مقابله با مشکلات کم می‌آورند، نزد خانم طیرانی می‌آیند و او با حرف‌ها و مشاوره‌های خود مانند آرام‌بخش عمل می‌کند.
اشتغال‌زایی
اعتیاد و بیکاری همسران، یکی از مشکلات بزرگ بانوان محله وکیل‌آباد است. طیرانی در این‌باره معتقد است اشتغال و درآمدزایی بانوان می‌تواند راه‌حل بسیار مفیدی برای آن‌ها باشد؛ به همین دلیل وی ضمن آموزش بانوان در زمینه‌های مختلف کار با نگین، توپ تزئینی، گلدان، پرده و... با کارگاهی هم قرارداد بسته است. او می‌گوید: کارگاه، فریم‌های خام را می‌آورد.
خانم‌ها هرچقدر از کار را که می‌توانند انجام دهند، تقبل کرده، با خود به منزل می‌برند. کامل که شد، می‌آورند و دستمزد می‌گیرند. این کار سرمایه‌ای برای خرید موادخام نمی‌خواهد و نگرانی از بابت فروش نرفتن محصول وجود ندارد.
مشاوره اعتیاد
به‌دلیل بافت سنتی محله وکیل‌آباد، در خانه محله کلاس ترک اعتیاد برگزار نمی‌شود، اما به‌دلیل همکاری انجمن با شورای مبارزه با موادمخدر و دریافت مجوزی از آن‌ها، به بانوانی که همسر یا فرزند معتاد داشته باشند، مشاوره رایگان داده می‌شود تا علاوه بر برخورد مناسب با معتادان، بتوانند آن‌ها را ترغیب به ترک کنند.
علاوه بر این در صورت تمایل معتادان به ترک، انجمن به‌منظور بستری معتادان در کمپ‌های دولتی، نامه‌ای برای شورای موادمخدر می‌فرستد.
گروه همیاران و کاهش آسیب‌های اجتماعی
علاوه بر حمایت از بانوان، کاهش آسیب‌های اجتماعی یکی دیگر از فعالیت‌های «انجمن اجتماع‌محور پیشگامان تفکر سالم» است که با حمایت دانشگاه علوم‌پزشکی اجرا می‌شود. تحویل سرنگ رایگان به معتادان برای کاهش آسیب و پیشگیری از بیماری‌های ایدز و هپاتیت و... در همین راستا انجام می‌شود.
علاوه بر آن گروه‌های داوطلبی نیز به نام «گروه همیار» با انجمن همکاری می‌کنند. جمع‌آوری سرنگ‌های آلوده از کال وکیل‌آباد، از فعالیت‌های این گروه است. طیرانی می‌گوید: برخی بچه‌ها به‌دلیل نداشتن سرگرمی و گاهی هم از روی کنجکاوی، با سرنگ‌های‌آلوده‌ای که داخل کال افتاده است، بازی می‌کنند.
گروه‌های همیار که داوطلبانی از سطح شهر هستند، این سرنگ‌های آلوده را جمع‌آوری کرده و در سطل‌های پلمب‌شده زباله می‌ریزند. در گذشته این کار را خانم‌ها انجام می‌دادند، اما به‌دلیل خطرات زیادی که وجود داشت، این وظیفه را به ۵ همیار آقا محول کردیم.
کتابخانه
در حال حاضر محله وکیل‌آباد کتابخانه‌ای ندارد؛ به همین دلیل فرزانه طیرانی، قفسه‌ای کوچک در «خانه محله» را به کتابخانه اختصاص داده است. کتاب‌های این کتابخانه کوچک محلی را خانم طیرانی و برخی بانوان محله تأمین کرده اند؛ البته چند جلد کتاب هم نهاد‌های مختلف هنگام بازدید از مرکز هدیه کرده‌اند.
کوتاه با مدیر «انجمن اجتماع‌محور پیشگامان تفکر سالم»
- چطور شد که تصمیم به افتتاح این خانه در محله وکیل‌آباد گرفتید؟
بنده ۵ سال است که عضو انجمن اجتماع‌محور محله وکیل‌آباد هستم و بسیاری از آدم‌های اینجا را می‌شناسم. درضمن به‌خوبی به نیاز‌های این محله واقفم و می‌دانم چه کاری از دست من برای این مردم برمی‌آید؛ به همین دلیل دربرابر خانم‌ها و بچه‌های اینجا احساس مسئولیت می‌کنم.
در هر محله بالاخره یک خانه فرهنگ وجود دارد، ولی اینجا هیچ چیزی نیست. اگر به مدرسه بشارت سربزنید، خواهید دید که تعداد زیادی از بچه‌ها شپش دارند. خانم‌های اینجا هم به اعتراف خودشان، افسردگی گرفته بودند.
تمام این موضوعات باعث شد که تصمیم بگیرم کار را شروع کنم؛ البته نهاد‌های مختلفی، چون شورای مبارزه با موادمخدر، نیروی انتظامی، بهزیستی، بهداشت و دانشگاه علوم‌پزشکی هم از ما حمایت معنوی کردند، ولی تاکنون ازسوی هیچ نهادی حمایت مادی نشده‌ایم. من خانه‌ای را اجاره و کار را شروع کردم و گفتم شاید اگر یک دست بیاید بالا، بقیه هم شروع کنند، ولی در این ۶ ماه که هیچ کمکی ندیدیم.
- یعنی مکان این انجمن را به‌صورت شخصی اجاره کردید؟
بله؛ مبلغ ۳ میلیون تومان رهن اولیه را پدرشوهرم تقبل کرد. اجاره ماهیانه آن هم ۴۰۰ هزار تومان است.
- چرا رقم اجاره و رهن این‌قدر سنگین است؟
ازآنجایی‌که ما رفت‌وآمد زیادی داریم، جایی مستقل می‌خواستیم تا مزاحمتی برای صاحب‌خانه و همسایه‌ها نداشته باشیم. علاوه بر این باید جایی را که می‌گرفتیم، به اندازه‌ای می‌بود که خانم‌ها بتوانند در آن راحت ورزش کنند، با این حال در همین‌جا هم دو شیفت ورزش برگزار می‌شود.
- در مقابل خدماتی که می‌دهید، چه بهایی دریافت می‌کنید؟
درواقع هیچ؛ ما فقط ۴ هزار تومان برای کلاس ورزش می‌گیریم که همان را هم برخی اهالی نمی‌توانند بپردازند و به همین دلیل حتی هزینه اجاره و آب و برق و... هم تأمین نمی‌شود.
- خانواده اعتراض نمی‌کنند؟
چرا، در طول این مدت، دو بار همسرم اجاره را پرداخت کرده است. گرچه گاهی گلایه می‌کند که چرا هیچ نهادی تو را حمایت نمی‌کند، لازم است همین‌جا از کمک‌های او و پدرشوهرم سپاسگزاری کنم که اگر حمایت‌های آن‌ها نبود، بهتنهایی قادر به انجام این کار نبودم.
- منزل خودتان کجاست؟
طرقبه.
- خانه محله در چه ساعاتی فعال است؟
از صبح تا ساعت ۱۴.
- فرزند هم دارید؟
دو پسر دارم؛ یکی کلاس ششم است و یکی سوم. صبح‌ها که آن‌ها به مدرسه می‌روند و همسرم هم به سر کار می‌رود، من می‌آیم اینجا.
- چه چیزی در این محله، شما را جذب خود کرده است؟
همسایه‌های خوب؛ هر وقت چیزی لازم داشته باشم، فقط کافی است تماس بگیرم. همسایه‌ها می‌آیند و کمک می‌کنند. خودشان اینجا را نظافت می‌کنند و خداراشکر اینجا را خانه خودشان می‌دانند.
- در این سال‌ها ماه مشکلی نداشته‌اید؟
خوشبختانه تابه‌حال حتی یک مشکل امنیتی کوچک هم نداشتیم؛ هر وقت تنها باشم، تماس می‌گیرم و یکی از همسایه‌ها می‌آید. اوایل همسرم کمی نگران بود، ولی حالا نگرانی‌اش کاملا برطرف شده است.
- حرف آخر؟
تنها درخواستم، حمایت و توجه مسئولان است. اگر به سرمایه‌های اجتماعی موجود در این محله توجه نکنند، بی‌تردید در آینده مشکلات فراوانی در جامعه ایجاد خواهد شد.
* این گزارش پنج شنبه، ۱۲ آذر ۹۴ در شماره ۱۲۶ شهرآرامحله منطقه ۱۲ چاپ شده است.
لینک کوتاه
ارسال نظر
آوا و نمــــــای شهر
