آبخوری صدساله درحال تخریب

آب‌انبار‌ها بخشی از هویت تاریخی هستند که در بیشتر گذر‌ها و محله‌ها درکنار مساجد ساخته شده‌اند. این کنار‌هم‌قرارگرفتن آب‌انبار و مسجد به تقدس آب‌رسانی در فرهنگ مردم ما در قدیم مربوط است و تلاش خیّران را برای تأمین آب آشامیدنی مردم نشان می‌دهد. هرچند آب‌انبار‌ها بخشی از میراث فرهنگی ما هستند، اگر از جوان و نوجوان امروزی بپرسیم به‌طور حتم اطلاعات چندانی درباره آن ندارد.

سبک معماری آب‌انبار‌ها در شهر‌های مختلف برگرفته از اقلیم و فرهنگ آن شهر‌ها بوده و در شهر ما هم بنا به سبک معماری خودمان ساخته شده است.

در کوچه آیت‌الله خامنه‌ای، نبش سه‌راهی اول، آب‌انباری قدیمی وجود داشته که اکنون اثری از آن به چشم نمی‌خورد. در‌کنار این آب‌انبار، آبخوری قدیمی با طرحی شبیه به محراب که تداعی‌کننده سقاخانه‌های سنتی ایران است، از همان سالیان دور وجود داشته که به گفته اهالی وقف است و بسیاری از زائران و مجاوران از این سقاخانه استفاده می‌کرده‌اند.

سعید آرین، یکی از ساکنان محله می‌گوید: «این آبخوری در طول سالیان دراز، علاوه‌بر رفع عطش عابران و زوار امام رضا (ع) از نشانه‌های شاخص کوچه ما بوده است؛ به‌طوری‌که گاهی زوار و هیئت‌های مذهبی در این آبخوری به هم ملحق می‌شوند و از اینجا به‌سمت حرم مطهر حرکت می‌کنند.»

وی یادآور می‌شود: «در بسیاری از شهرها، از نشانه‌های محلی که قدمت و تاریخ یک شهر را نشان می‌دهند، حفاظت و نگهداری می‌شود تا میراثی برای آیندگان از فرهنگ و هویتشان باقی بماند، اما آنچه در این شهر می‌بینیم، متفاوت از دیگر جاهاست و با گذشت زمان، تاریخچه شهرمان از بین می‌رود.»

آرین با اشاره‌به اینکه این آبخوری قدمت زیادی دارد، بیان می‌کند: «از زمانی‌که به‌خاطر دارم، پدر و پدربزرگم از خاطرات این آب‌انبار و آبخوری برایمان می‌گفتند. حالا که می‌بینیم عده‌ای ناخواسته و بدون توجه به میراث فرهنگی شهر، این آبخوری را به‌جای ساخت‌و‌ساز از بین می‌برند، درخواست داریم مسئولان، چاره‌ای بیندیشند و آن را ترمیم و بازسازی کنند.»

تشکری از دیگر ساکنان محله که سال‌هاست در‌مقابل آبخوری، مغازه خوار‌و‌بارفروشی دارد، می‌گوید: «از وقتی یادم می‌آید، این آبخوری در اینجا بوده و پدرم هم که بزرگ‌شده همین محله بوده است، برایمان تعریف می‌کرد که قدمت این آبخوری و آب‌انبار حداقل مربوط به ۱۲۰ سال قبل است. آن زمان از کاریز (راهی که در زیرزمین کنده می‌شد تا آب از آن جریان یابد) در آب‌انبار، آب جمع می‌شد و مردم از آن آب برمی‌داشتند. با گذشت زمان، کم‌کم این آبخوری را ساختند و مردم از آن استفاده می‌کردند.»

وی می‌افزاید: «چهارماه قبل، شرکت برق، این خیابان را کند و لوله آبخوری ترکید. شرکت آب که نتوانست مشکل ترکیدگی را پیدا کند، به‌طور کامل آن را قطع کرد. اکنون درخواست داریم این آبخوری قدیمی را مانند دیگر قسمت‌های قدیمی شهر تخریب نکنند و برعکس، این قسمت را مانند بسیاری از سقاخانه‌ها بازسازی کنند.»







این گزارش در شمـاره ۲۱۴ سه شنبه  ۴ آبان ۹۵ شهرارامحله منطقه ۸ چاپ شده است.