
شاید در نگاه نخست اینطور بهنظر برسد که اینهم، یکی دیگر از هزاران محفل قرآنی است که در گوشهوکنار شهر بهطور ثابت برگزار میشود؛ به این معنا که در این محفل قرآنی نیز گروهی از فعالان فرهنگیقرآنی گردهم جمع میشوند و قرآن تلاوت میکنند و در ادامه، درزمینه فعالیتهای مرتبط با احکام و قرآن برنامهریزی میکنند.
تصور دیگر هم این است که گروهی از بروبچههای فعال قرآنی، این جلسه قرآنی را روبهراه کردهاند تا برای حرکت در مسیر قرآن قدم بردارند و این مهم، عاملی انگیزشی باشد برای بقیه همسالان بهمنظور شرکت در اینگونه برنامهها.
هر دو تصور درمورد این محفل قرآنی شایسته و بجاست، اما آنچه این جلسه قرآنی را از دیگر جلسات قرآنی سطح شهر متمایز میکند، حضور حداکثری بچههای محله در سه سطح دبستان، راهنمایی و متوسطه است. از آن مهمتر اینکه بروبچههای مسجدی و قرآنی در مسجد امام حسن عسکری (ع) واقع در کوی امیر هدفشان فراتر از ترتیل و تلاوت قرآن است.
این بچهها در پایگاه شهید با اخلاق به هدفی مانند رسیدن به سطح ۳۰ در قرآن فکر میکنند؛ ایدهای تخصصی و حرفهای که اوایل سال ۹۱ در ذهن محمد احمدیمسگرانی بهعنوان رهبر گروه، برای بچههای محل جرقه خورد. او از همان سال با دست خالی و با اختصاص منزل شخصی خود به اجرای این برنامه، این ایده را از ذهن به مرحله اجرا درآورد.
چهار سال قبل بعضی جوانان و نوجوانان محله کویامیرالمومنین در یک حرکت جمعی تصمیم گرفتند جلسات و محافل قرآنی خودجوشی را در محله راهاندازی کنند تا از طریق تمسک به جلسات قرآنی محلی، مسیر و هدف زندگی خود را در اینگونه کلاسها جستجو نمایند.
این شد که با پرچمداری محمد احمدیمسگرانی، از سال ۹۱ کلاسهای قرآنی ویژه نوجوانان و جوانان محل بهمنظور آموزش و یادگیری و تفسیر و حفظ قرآن کریم در منزل حاجمحمد پاگرفت. از آن به بعد هر دوشنبهشب، نخست نمازجماعت مغربوعشا در منزل حاجمحمد برگزار میشد و بعد از آن هم تا دوسه ساعتی منزل وی در اختیار اعضای جلسه قرآن بود.
این موضوع ادامه داشت تا اینکه بالاخره در مسجد امامحسنعسکری (ع) با همت همین بچههای قرآنی، کانون فرهنگی و پایگاه بسیج شهیدبااخلاق شکل گرفت و از این به بعد بچههای قرآنی، بسیجی هم شدند و ادامه فعالیتهای قرآنیمذهبیفرهنگی خود را در مسجد دنبال کردند. حالا دیگر ۷۰ نفر از بچههای مقطع دبستان، راهنمایی و دبیرستان محله کویامیرالمومنین در این برنامههای فرهنگیمذهبی با محوریت مسجد امامحسنعسکری (ع) فعالیت میکنند.
احمدیمسگرانی، فعال قرآنی و سرپرست گروه هفتاد نفری نوجوانان و جوانان محله کویامیرالمومنین، از پیشینه تاریخی این گروه قرآنی میگوید و از نحوه تولد و شکلگیری تا برنامههای اجرایی آن برای ماه مبارک رمضان. او در اینباره میگوید: در جلسه قرآنی ما که حدود ۷۰ نفر از کودکان، نوجوانان و جوانان محله در قالب سه سطح فعالیت میکنند، برنامههای مختلفی در حوزه احکام و دین و قرآن دنبال میشود.
او میافزاید: در این کلاسها که کاملا رایگان برگزار میشود، برای سطوح یک تا ۳۰، برنامهریزی شده است که بچهها براساس سطحهایی که به آن دست مییابند، در کلاسها حضور مییابند. قرآنآموزان، آموزش و تلاوت قرآن را ادامه میدهند و جزوات مربوط در اختیارشان قرار میگیرد.
احمدی با تاکید بر اینکه در حال حاضر زیر نظر پایگاه شهید بااخلاق در مسجد امامحسنعسکری (ع) فعالیت میکنیم، بیان میکند: در این چهار سال توانستهایم تعدادی از بچهها را به سطح ۲۲ و ۲۳ برسانیم.
او در تشریح سطحهای جلسات قرآنی میافزاید: تمایز اساسی جلسات قرآنی ما با سایر جلسات، در این است که جلسه قرآن ما تنها به روخوانی قرآن محدود نمیشود. در هر جلسه، بچهها در حلقههای سطوح خود قرار میگیرند و در سطح خودشان با آنها کار میشود.
هدف هم رسیدن همه بچهها به سطح ۳۰ است. او اذعان میدارد: عموما تا سطح ۲۰ بهترتیب از موضوعات ساده آموزش تلاوت قرآن شروع میشود. کمکم وارد بحثهای تجوید میشویم و از سطح ۲۰ به بعد به نغمهها و آواهای قرآنی ورود مییابیم. در این سطح، صوت و لحن تخصصی با بچهها کار میشود.
این رزمنده دفاع مقدس که حدود شش ماه مبارزه با دشمن را در کارنامه فعالیتهای فرهنگیمذهبی خود دارد، اضافه میکند: دو فرزند پسرم نیز در این جلسات حضور مییابند. فرزند ارشدم حسین، ازطریق حضور در همین کلاسها ادامه مسیر تحصیلی خود را در حوزه علمیه انتخاب کرد و اراده و پشتکارش کمک کرد تا از میان ۱۱ هزارشرکتکننده با رتبه ۲۵۰ پذیرش شود.
او با بیان اینکه همه همراهیها در کار هدایت گروه قرآنی جوانان و نوجوانان محله کوی امیر، درونی و معنوی است، ادامه میدهد: در این کار خیلی از هممحلهای و فعالان قرآنی پای کار هستند و هریک در طبق اخلاص، بضاعت و توان مذهبی و فرهنگی و قرآنی خود را عرضه میدارند.
او در ادامه به جلسه هفتگیِ قرآنی بچههای محله کویامیرالمومنین در مسجد امامحسنعسکری (ع) اشاره میکند و میگوید: بچهها معمولا از ۲۰ دقیقه قبل از نماز مغرب، در مسجد حضور دارند.
بعد از اقامه نماز، حلقههای قرآنی شکل میگیرد و کار هر حلقه متناسب با سطح مربوط پیش میرود. این فعال قرآنی تاکید میکند: برنامههای گروه ما در طول سال معطوف به قرآن نمیشود؛ ما حتی برنامههای ورزشی مانند گلکوچک، استخر، اردوهای یکروزه و نیمروزه را برای بچهها تدارک دیدهایم.
او به برنامههای گروه قرآنی محله کویامیرالمومنین اشاره میکند و میافزاید: حضور در آرامستان بهشترضا و غبارروبی مزار شهدا، حضور در حرم مطهر رضوی تحت عنوان اردوی نیمروزه مذهبی، دیدار با خانوادههای شهدا و برگزاری جلسه قرآن هر شب بعد از نماز مغربوعشا در مسجد، از مهمترین برنامههای ماه مبارک رمضانِ بچههای گروه ماست.
او به حضور بچههای قرآنی در مسجد و غبارروبی آن در آستانه ماه مبارک رمضان نیز اشاره میکند و میگوید:، چون همه ما مداوم در مسجد رفتوآمد میکنیم و در پایگاه بسیج و کانون نیز فعال هستیم، بر خود لازم میدانستیم که در مراسم غبارروبی مساجد ویژه ماه مبارک رمضان شرکت کنیم.
از دل همین بروبچههای مسجدی کویامیرالمومنین استعدادهای زیادی پرورش یافته است؛ استعدادهای بینظیری که خیلیهایشان حتی در کشور و منطقه حرف برای گفتن دارند. نمونه آن در حوزه قرآن، محمد کیوانلو حافظ کل قرآن کریم است.
کیوانلو، دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی عمران است. او از نوزدهسالگی تصمیم به حفظ قرآن کریم میگیرد و الان که تنها حدود ۱۰ صفحه از حفظ کل قرآن باقی مانده است، خوشحال است که در رمضان امسال، حفظ قرآن کریم را به پایان میرساند و در بیست و ششسالگی، حافظ کل قرآن کریم میشود.
محمد، الطاف الهی و توجه و تمسک به قرآن کریم را در دستیابی به این موفقیت بزرگ، موثر میداند و بزرگترین افتخار خود را در تمام سالهای زندگیاش، حفظ قرآن کریم بیان میکند.همین موضوع، موجب میشود تا در کنار دیگر بچههای مسجد، گپوگفتی قرآنی با وی انجام دهیم.
محمدآقا، چه شد که تصمیم به حفظ قرآن گرفتی؟
پدرم فرهنگی است و از همان سالهای کودکی مانند خیلی از پدر و مادرهای دیگر که با فرزندانشان قرآن کار میکنند، شیوه حفظ قرآن از سورههای کوچک را به من آموزش داد. این کار در کودکی با من تمرین شده بود، اما نمیدانم چه شد که دنبالش را نگرفتم.
در نوزدهسالگی مسیری برایم باز شد که احساس کردم در آن مسیر میتوانم موفقتر عمل کنم. این مسیر همان حفظ قرآن کریم بود که جرقه اولیهاش در کودکی زده شده بود. از همان سال بلافاصله بعد از تصمیم، در دارالقرآن حرم مطهر ثبتنام کردم و زیر نظر استادان آنجا کار حفظ را از همان سورههای ابتدای قرآن بهترتیب آغاز کردم.
برنامه حفظ قرآن چگونه برایت تنظیم شده بود؟
در سال اول رشد صعودی داشتم؛ بدین ترتیب که با قرآن بدون ترجمه با خط عثمانطاها که حدود ۶۱۴ صفحه دارد، هفتهای سه تا چهار صفحه حفظ میکردم، تاآنجاکه در عرض یک سال و سه ماه (یعنی تا مهر ۸۹) از آغاز کار حدود ۱۰ جزء را حفظ کردم، اما بعد از آن هفتهای یک یا دو صفحه حفظ میکردم.
از تاثیر قرآن بر سایر وجوه زندگیات بگو؟
اینکه میگویند قرآن در تقویت حافظه موثر است، واقعا درست است؛ بهخصوص در کار حفظ قرآن این واقعیت کاملا آشکار میشود. من با حفظ قرآن در رشته تحصیلی دانشگاهم بسیار موفق عمل کردم. در سایر ابعاد زندگی هم همین موضوع مصداق دارد.
تکرار قرآن، موجب تقویت حافظه میشود و تقویت حافظه در بسیاری از وجوه زندگی، کمک بزرگی به انسان میکند
. من زمانی که تصمیم به حفظ قرآن گرفتم، خیلی تفکر کردم و متوجه شدم که حفظ قرآن تنهاترین و موثرترین روش برای رسیدن به هدف است. اینکه میگویم تنهاترین، چون بیشترین میزان تاثیر در رسیدن به موفقیت را به خود اختصاص داده است.
در خانواده، شخص دیگری هم دنبالهرو راه شما هست؟
پدرم همانطور که گفتم، بهترین مشوق من برای آموختن و حفظ قرآن بودند. خود ایشان هم یک سالی است که کار حفظ قرآن را دنبال میکنند و در حال حاضر جزء ۳۰ قرآن را غیر از سوره نبأ حفظ کردهاند.
یک آیه از قرآن را به ما هدیه کن که به نظر خودت نیاز به تامل و دقت بیشتری دارد.
«تبیانا لکل شیء.» از این آیه بهخوبى مىتوان استدلال کرد که در قرآن، بیان همهچیز هست، ولى با توجه به این نکته که قرآن، کتاب تربیت و انسانسازى است که براى تکامل فرد و جامعه در همه جنبه هاى معنوى و مادى نازل شده است، روشن مىشود که منظور از همهچیز، تمام امورى است که براى پیمودن این راه لازم است.
چه توصیهای به دیگر افرادی داری که تازه در این راه قدم گذاشتهاند؟
اینکه در کار پشتکار داشته باشند. خداوند به ما دو گوش داده و یک دهان؛ یعنی باید بیشتر گوش کنیم. تکرار فراموش نشود. از قرآنهای بدون ترجمه در قطع رقعی استفاده کنند و و این را بدانند که برای شروع حتما نباید به همه قواعد مسلط باشند. حافظه صوتی در حین کار حفظ به کمک میآید و خیلی چیزها را در جریان کار فرامیگیرند.
حالا بعد از حفظ کل قرآن، چه برنامهای داری؟
علاقه زیادی به تفسیر قرآنبهقرآن دارم. تا الان روی این موضوع کار شده، اما خیلی تخصصی نبوده است. دوست دارم کاری کاربردی انجام دهم. منظورم از تفسیر قرآن به قرآن این است که نکتههای کاربردی را انعکاس دهم.
در برخی آیههای قرآن دیده میشود که حتی قرار گرفتن کسره یا ضمه بر روی یک حرف چه معنایی در دل خود دارد. کار دیگر اینکه دلم میخواهد آیات مشابه در دل قرآن را استخراج کنم تا برای حافظان بعدی، کار حفظ راحتتر صورت بگیرد.
این کتاب نیز تا مراحل خوبی برای تدوین پیش رفته است که امیدوارم بعد از حفظ این ۱۰ صفحه باقیمانده، با تمرکز بیشتری کار را دنبال کنم.
* این گزارش شنبه ۲۲ خرداد ۹۵ در شماره ۲۰۰ شهرارا محله منطقه دو چاپ شده است.