همه چیز از یک جلسه قرآن شروع شد. شش سال پیش وقتی استاد قرآن از اهمیت کمک به همنوع و انفاق در راه خدا سخن میگفت، یکی از اعضای ثابت جلسه با خود گفت: «چطور میتوانم به این آیات قرآن عمل کنم؟» دکتر مینو صدرزاده که فوق لیسانس ادبیات عرب و دکترای تاریخ دارد در اولین قدم تصمیم میگیرد آش درست و با سود حاصل از فروش آن به زنان سرپرست خانوار کمک کند. یکی دو نفر از دوستانش نیز در این راه با او همراه میشوند و همگی در مسیر تازهای قدم میگذارند.
کمکم تعداد دیگهای آش زیاد میشود و افرادی که دوست دارند هر کدام نخودی در این آش بیندازند، جمعی را تشکیل میدهند که صدرزاده را به فکر راهانداختن مؤسسهای برای ساماندهی و فعالیت جدی آنها میکند و بدین گونه مؤسسه «کرانه حضور» شکل میگیرد که در زمینههای مختلف فرهنگی و توانمندسازی بانوان فعالیت میکند و بازارچهای برای فروش خشکبار و غذاهای دستپخت بانوان سرپرست خانوار احداث میشود.
یکی از ویژگیهای این مؤسسه همکاری و همدلی اعضای اصلی مؤسسه است. جالب است بدانید این اعضا بانوانی هستند که با وجود داشتن موقعیت اجتماعی و امکانات رفاهی در این مؤسسه دور هم جمع میشوند و به آشپزی کردن همراه بانوان تحت پوشش میپردازند. حدود ۸۰ زن سرپرست خانوار تحت پوشش مؤسسه در این بازارچه سمنو، خشکبار، سبزی، پیراشکی، آش و سایر غذاها را عرضه و از این راه درآمد کسب میکنند.
در آغاز، کار آشپزی به عنوان تنها فعالیت درآمدزای مؤسسه در منزل انجاممیشود تا اینکه پس از مدتی یکی از اعضا پیشنهاد میکند این کارها را به باغ شخصیاش منتقل کنند. بعد از مدتی به پیشنهاد یکی دیگر از دوستان پیلوت آپارتمانی در اختیار آنها قرار میگیرد. آشپزی در این مکان سه سال ادامه پیدا میکند تا اینکه یکی دیگر از دوستان که برای سکونت به استرالیا نقل مکان کرده بود منزل ارث پدریاش در محله دانشجو را در اختیار مؤسسه قرار میدهد و ادامه فعالیت مؤسسه تا امروز در این خانه ادامه پیدا میکند.
شیوهکار در مؤسسه کرانه حضور به گونهای است که هر هفته روز شنبه مواد غذایی مورد نیاز مانند گوشت، مرغ، سبزی، حبوبات و ... توسط بانوان خیر خریداری شده و در روز یکشنبه برنامه آشپزی انجام میشود. غذاهای آماده شده نیز روز بعد یعنی دوشنبهها در بازارچه مؤسسه در دسترس بازدیدکنندهها قرار میگیرد.
به گفته اعضا، این غذاها کاملا خانگی هستند و هیچ فرقی با غذاهایی که خودشان در منازل میپزند، ندارد. آنها تهیه غذا با گوشت تازه و رب خانگی بدون نگهدارنده و استفاده نکردن دوباره از روغن را از ویژگیهای این غذاها عنوان میکنند و معتقدند همین خانگی بودن غذاها، رمز موفقیتشان و موجب شدهاست که تعداد زیادی مشتری ثابت داشته باشد.
طبق گفته این بانوان مشتریانشان هر هفته، از قبل غذاهای درخواستیشان را سفارش داده و در هفتههای اخیر درخواست منوی غذا هم داشتند. خیلی از افراد هم که با کار مؤسسه آشنا هستند سعی میکنند برای مهمانیها و مجالسشان نیز از همین مؤسسه غذا بگیرند تا کمکی به نیازمندان کرده باشند.
آنها میگویند حامیشان بعد از خدا، همین آشنایان، دوستان و همکاران و اعضای مؤسسه هستند که در درجه اول با خرید غذا، به زنان سرپرست خانوار کمک میکنند و در مرحله بعدی هر وقت نیاز باشد از جیب خودشان برای نیازمندان هزینه میکنند.
حدود نیمی از ۸۰ زن سرپرست خانوار تحت پوشش که با مؤسسه کرانه حضور ارتباط دارند به خاطر شرایط خاص نیاز به حمایت بیشتری دارند و این درحالی است که حمایتهای مالی مؤسسه ممکن است جوابگوی همه خواستههای آنها نباشد. اما در حد امکان، علاوه بر نیازهای غذایی، هزینه تحصیل، پول رهن منزل، جهیزیه و هزینههای درمانی این افراد هم تأمین میشود.
مؤسسه نگاه ویژهای به بیماران و نیازمندان با عزت دارد. افرادی که به تحصیل بچههایشان اهمیت میدهند، اما توان مالی ندارند مورد توجه بیشتری قرار میگیرند.سوگول بزی در بیان وضعیت یکی از این بانوان میگوید: یکی از بانوان سرپرست خانوار با اینکه که چهار فرزند دارد، همسرش فوت کرده و یکی از فرزندانش نیز بیمار است. با این حال به تحصیل فرزندانش اهمیت میدهد.
بزی ادامه میدهد: دکتر خیلی اهمیت میدهد که چنین افرادی حتما تحت حمایت باشند. حتی اینقدر با بچههای این خانم صمیمی شده که پسر کوچک آنها این بانوی خیر را مامان صدا میزند و میگوید: «به مامانم قول دادم دکتر شوم. میخواهم آنقدر درس بخوانم که مامان (دکتر) خوشحال شود».
به گفته اعضای تیم مدیریت کرانه حضور، روابط گسترده مدیریت این مؤسسه باعث جلب اعتماد عمومی شده است. به گونهای که هرگاه در کانال تلگرامی اعلام نیاز به کمک مالی کنند بیشتر اعضا همکاری میکنند.او ادامه میدهد: یکی از اعضای تحت حمایت، برای پول رهن منزل، پنج میلیون تومان کم داشت، همین که اعلام کردیم، یکی از افراد کل پنج میلیون را به ما داد و الان فرد قرض گیرنده کم کم آن مبلغ را باز میگرداند.
همچنین وقتی مواد مورد نیاز مانند خشکبار را میخریم همین که دکتر صدرزاده به فروشندهها بگوید پولتان را میدهیم، خاطرشان جمع میشود و حتی اگر دو ماه طول بکشد زنگ نمیزنند.
شادی بزی یکی دیگر از اعضای مؤسسه میگوید: در بعضی از مؤسسات خیریه، افراد نیازمند، مدتها برای دریافت کمک، در صف میمانند، اما اینجا هیچکس دست خالی بر نمیگردد و حتی هنگامی که وضعیت مالی مؤسسه بد است نیز کمکها ادامه دارد.
یکی دیگر از ویژگیهای مؤسسه کرانه حضور جلوگیری از رایج شدن گداپروری است. در واقع در این مؤسسه فقط به دو خانواده خاص که اصلا امکان بازپرداخت ندارند کمکهای بلاعوض میشود و برای سایرین شرایط کار فراهم میشود تا بتوانند از محل درآمد کسب شده، کمکهای مالی دریافتی را با مبالغ بسیار کم مثلاً ماهیانه ۲۰ هزار تومان، بازپرداخت کنند.
برگزاری کلاسهای بافتنی، خیاطی و آرایشگری از دیگر اقدامات مؤسسه در راستای توانمند کردن افراد تحت پوشش صورت گرفته است. حتی یکی از افراد، از محل سود فروش غذا، خودش در کلاسهای ابردوزی و سفرهآرایی ثبت نام کرده و اکنون از این محل درآمد کسب میکند.
بانوانی که به صورت افتخاری در مؤسسه کرانه حضور فعالیت دارند آنقدر عاشقانه و با شور و نشاط این کار را انجام میدهند و آنقدر به قول خودشان از انرژی مثبت این فضا برای خانوادهشان گفتهاند که همسر و فرزندان و حتی اعضای فامیلشان، با آنها همراه میشوند و با مؤسسه در ارتباط هستند. یکی از نتایج چنین ارتباطاتی این است که فرزندان بانوان تحت پوشش که با حمایت توانستند به تحصیلشان ادامه دهند برای مؤسسه کلاسهای زبان و ریاضی برگزارمیکنند.
در کنار معیشت، ارتقای فرهنگ یکی از اهداف و دغدغههای اصلی گردانندگان مؤسسه کرانه حضور است. آنها معتقدند اگر فرهنگ نیازمندان ارتقا یابد و نوع نگاهشان به زندگی عوض شود بسیاری از مشکلاتشان حل خواهد شد بنابراین در این راستا کلاسهای مختلفی برگزار کردهاند. هرچند که در ابتدا به دلیل نبود مکان ثابت این کار با مشکلاتی روبهرو بود، اما بعدها برگزاری کلاسها شروع شد.
در کنار مؤسسه کرانه حضور، خانه مخروبه و خالی از سکنهای بوده که معتادان و اراذل و اوباش از آن استفاده میکردند. یک روز مالک آن زمین به طور اتفاقی با مؤسسه تماس میگیرد و به دنبال این آشنایی مالک اجازه میدهد، مینو صدرزاده این ملک را نیز به مؤسسه خود بیفزاید.
دکتر مینو صدرزاده میگوید: به محض دریافت مجوز استفاده از این زمین اعلام کردیم که این بنا نیاز به بازسازی دارد و برای این بازسازی هم نیازمند کمکهای مردمی هستیم. همین شد که اعضای تیم مدیریت مجموعه و تعدادی دیگر از دوستان هرکدام بخشی از هزینهها را تقبل کردند و آنجا را به عنوان بخشی از مؤسسه سر و سامان دادیم.
صدرزاده ادامه میدهد: با توسعه فضای مؤسسه، برگزاری کلاسهای آموزشی با جدیت بیشتری دنبال میشود و تاکنون کلاسهای مختلفی مانند مثنوی خوانی، مولانا شناسی، حافظ شناسی، یوگا و نقد فیلم برگزار کردهایم.
صدرزاده سپس از دکتر سید محمود مهدوی دامغانی، دکتر شهبازی، دکتر ملکیان، دکتر اشرفزاده و دکتر قیامتی به عنوان استادانی که به صورت افتخاری با این مجموعه همکاری دارند، یاد میکند و ادامه میدهد: فرهنگسازی و آموزش آنقدر برای تیم مدیریت کرانه حضور اهمیت دارد که تصمیم دارند برخی از کمکهایشان را منوط به شرکت کردن افراد تحت پوشش در کلاسها کنند چرا که با وجود رایگان بودن کلاسها آنها استقبال زیادی نمیکنند.
فعالیتهای مؤسسه کرانه حضور محدود به حمایتهای مالی نمیشود، آنها نیاز انسانها به تفریح و نشاط را هم مدنظر داشته و در این راستا، نیازمندان تحت پوشش را به باغهای شخصی خود و اطرافیانشان دعوت میکنند. به نظر آنها رفتن به سینما و خوردن پیتزا هم تفریح خوبی برای کودکان تحت پوشش است که در قالب جمعهای صمیمی انجام میشود.
کمک به بیماران سرطانی یکی دیگر از اقداماتی است که در این مؤسسه انجام میشود. این بخش از فعالیت مؤسسه پس از فوت همسر مدیر مجموعه کرانه حضور که سه سال پیش بر اثر ابتلا به بیماری سرطان جان خود را از دست میدهد، به برنامههای مؤسسه اضافه شده است. آنان در این راه بیش از هرگروهی به کودکان سرطانی توجه دارد و به همین دلیل به هر مناسبتی اقدام به برگزاری برنامههای شاد برای ایشان خاصه جشن میکنند.
* این گزارش پنج شنبه، ۱۹ بهمن ۹۶ در شماره ۲۷۲ شهرآرامحله منطقه ۱۱ چاپ شده است.