محفل قرآنی همسران صد شهید مشهد

نصرت خوش‌حال، همسر شهید محمدرضا منظری‌خواه، مسئول هیئت «خمسۀ طیبه» است. این هیئت با عضویت حدود صد همسر شهید هر هفته، در روز‌های یکشنبه در مسجد خمسه برگزار می‌شود و درواقع، نشئت‌گرفته از هیئت ۲۸ سالۀ فرزندان شهداست (هیئت مذهبی‌مردمی «رهروان روح‌ا...»).

در این هیئت، ضمن رسیدگی به مشکلات همسران شهدا، فضایی برای هم‌افزایی آنان درراستای تداوم راه همسرانشان فراهم شده است. آری، اینجا بزم قرآنی یادگاران شهداست که در غربت غفلت ما، خودشان همدیگر را دریافته و آستین همت بالا زده‌اند و دستگیر هم شده‌اند.

ما اینجاییم تا بگوییم هنوز در صحنه‌ایم

خانم خوش‌حال که حدود دو سال است، مسئولیت یا بهتر بگوییم فرماندهی گردان «خمسۀ طیبه» را که امسال رسماً در سازمان تبلیغات به ثبت رسیده، برعهده گرفته است و به‌کمک خانم میمری و چهارپنج معاون، برنامه‌های هیئت را پیگیری می‌کند، دربارۀ این دورهمی می‌گوید: «محوریت جلسۀ هفتگی رسمی ما آموزش تجوید، روخوانی و روان‌خوانی قرآن است و اگر مناسبتی هم باشد، به‌اقتضای آن برنامه‌هایی اضافه می‌شود.

در کنار این جلسه، شب‌های جمعه نیز جلسه‌ای خودجوش به‌صورت چرخشی در منازل شهدا داریم و در خلال آن‌ها، به مشکلات یکدیگر رسیدگی می‌کنیم و اگر بیمار یا تولد نوزادی باشد، به عیادت می‌رویم؛ به‌عنوان‌مثال اخیراً که مطلع شدیم دختر یکی از شهدا در بیمارستان بستری شده و هزینۀ درمانش بسیار بالاست، به‌کمک اعضای هیئت، یک وام ۱۰ میلیون‌تومانی برایشان گرفتیم و اقساطش را پرداخت می‌کنیم.

همچنین اگر خانواده‌های شهدا اجناس و لوازم کهنه داشته باشند، آن‌ها را بازسازی کرده و به کمیتۀ‌امداد می‌دهیم و اگر هم لوازم نو باشد، برای جهیزیۀ محرومان استفاده می‌کنیم.

اعضای هیئت همچنین در امور خیر مانند تحت‌پوشش قرار‌دادن یتیمان یا خرید خشت طلای گنبد امامین کاظمین (ع) مشارکت دارند. در مجموع، ما اینجاییم تا بگوییم هنوز در صحنه‌ایم و گوش‌به‌فرمان رهبرمان.»

همسرشهید ۱۲ ساله

خانم میمری، از همکاران خانم خوش‌حال نیز درحالی‌که باحوصله مشغول آموزش قرآن به چند تن از خانم‌هاست، می‌گوید: «شکر خدا تاکنون پنج نفر از همسران شهدا که اصلا نمی‌توانستند قرآن بخوانند، قرآن‌خوان شده‌اند.

اینجا همه مانند هم هستند و درد مشترک دارند؛ بنابراین آرامش خاصی در این جمع دارند که بعضاً در میان خانواده و بستگان خود ندارند.» او که در سن خیلی کم به توفیق همسرشهیدشدن دست یافته است، دربارۀ رنج فراق همسرش ادامه می‌دهد: «یازده‌ساله بودم که ازدواج کردیم و ۱۲ سال داشتم که همسرم به شهادت رسید. آن‌قدر به من سخت گذشت که هنوز هم نتوانسته‌ام با فراقش کنار بیایم.»

ریحانه غلامیان، همسر شهید قنبرعلی غلامیان، دوسه‌سالی هست که به هیئت می‌آید و پنج ماه است که آموزش قرآن می‌بیند و از اینکه می‌تواند قرآن و ادعیه را بخواند، بسیار خوش‌حال است.

خوشحالم که می‌توانم  قرآن بخوانم

فاطمه ابراهیمی، همسر شهید عبدالحسین رمضانی از دیگرنوآموزان قرآن کریم است که در هفتمین دهۀ زندگی‌اش، برای اولین‌بار طعم قرائت قرآن را تجربه می‌کند.

او برایمان می‌گوید: «برخی وقت‌ها که دلم می‌گیرد، فقط خواندن قرآن است که دلم را باز می‌کند. حالا می‌توانم سر مزار همسرم قرآن بخوانم. دفعۀ آخر که آمد، گفتم هفت سال است شما ما را تنها می‌گذارید و به جبهه می‌روید؛ دیگر نروید.

از این حرف من چنان آشفته شد که تا صبح راه می‌رفت و نتوانست بخوابد؛ نه شام خورد و نه صبحانه. بالاخره پرسید «تو می‌توانی جواب حضرت زهرا (س) را در قیامت بدهی که می‌گویی من دیگر جبهه نروم؟» گفتم نه، نمی‌توانم.

اگر می‌خواهی بروی، برو. خدانگهدارت. خوش‌حال شد و گفت «هر جای بهشت که باشم، تو و فرزندانمان را صدا می‌زنم تا با هم باشیم.» بیست روز بعد، شهید شد و من حسرت می‌خوردم که کاش همان یک‌بار هم به رفتنش اعتراض نکرده بودم.»

فخری کریمی، فرزند شهیدی که حالا ۴۵ سال دارد و در ۹ سالگی پدر را از دست داده، چند ماهی است که همراه مادرش به هیئت می‌آید و از برگزاری آن رضایت دارد. او دربارۀ جلسات بیان می‌کند: «قبلا قرآن می‌خواندم، اما نه این‌طور صحیح و با رعایت تجوید. امیدوارم این جلسات ادامه داشته باشند.»

از خدا خواستم مکه بیایی

طیبه امیری، همسر شهید محمد رحیمی که در ۱۳ سالگی شریک زندگی شهید شده و پنج فرزند از او به یادگار دارد، درحالی‌که سپیدی موهایش از رنج‌هایی که بر وی رفته است، حکایت دارد، می‌گوید: «همسرم تا چند ماه مفقود بود. موقع بازگشت آزادگان به کشور فکر می‌کردیم حتماً جزو آن‌ها هست و برمی‌گردد؛ بنابراین خانه را تزیین کردم و برایش کفش و کت‌وشلوار خریدم؛ اما نیامد و بعد‌ها یک مشت استخوانش برگشت.»

وی به رؤیایی شیرین از همسرش اشاره کرده و خاطرنشان می‌کند: «یک سال که مکه رفته بودم، شبی در هتل همراه یکی از خانم‌ها که مراقبت از او را به من سپرده بودند، درحال استراحت بودیم که دیدم شهید آمد و بعداز احوال‌پرسی، گفت "بلند شو برویم". گفتم نمی‌توانم؛ این خانم را به من سپرده‌اند.

گفت "قول می‌دهم تا پیش‌از آنکه او بیدار شود، برگردیم". بعد، مرا به باغی سرسبز و بزرگ برد و گفت "جای ما اینجاست. ناراحت نباش؛ چراکه وقتی جوش می‌زنی، ناراحت می‌شوم.

خوش‌حالم که به مکه آمده‌ای. من از خدا خواستم و دعا کردم که بیایی"». خانم امیری بااشاره‌به آموزش قرآن در جلسۀ هفتگی همسران شهدا می‌گوید: «خوش‌حالم که هم قرآن یاد می‌گیرم و هم پس‌از سال‌ها با خانم‌هایی که هم‌درد خودم هستند، آشنا می‌شوم. فقط کاش سوادآموزی هم انجام می‌شد.»

خدمت به خانوادۀ شهدا

 در ادامه، با راضیه رضایی، مربی قرآن جلسه همراه می‌شوم. او که مسئولیت فرهنگی حسینیۀ «رهروان روح‌ا... (ره)» را نیز برعهده دارد، دوسالی هست که برای خانواده‌های شهدا قرآن تدریس می‌کند و خدمت به خانوادۀ شهدا را مایۀ افتخار و ادای دین می‌داند.

خانم رضایی عنوان می‌کند: «وقتی می‌بینم کسانی که اصلا نمی‌توانستند قرآن بخوانند، حالا می‌توانند، انرژی می‌گیرم.»

محفلی یکرنگ و یکدرد

 به‌گفتۀ خانم خوش‌حال، هیئت خمسۀ طیبه یکی از ۱۸ هیئت مربوط به همسران شهدا در سراسر مشهدمقدس است که تحت سرپرستی فرزند شهید احمدی قرار دارد.

او که پدر را در شش‌سالگی از دست داده، سال ۶۸ و در سنین نوجوانی، اقدام به برگزاری جلسۀ دعای کمیل در منازل شهدا می‌کند که رفته‌رفته پاگرفته و در سال ۷۵ به‌نام «هیئت رهروان روح‌ا...» رسماً ثبت می‌شود.

خانم خوش‌حال بیان می‌کند: «احساس می‌کردیم خانواده‌های شهدا باید مأمن و محفلی داشته باشند که همه حرف هم را بفهمند و هم‌درد باشند و ازطرفی بتوانند شهیدپروری کنند.

بنابراین هم‌زمان با نخستین سالگرد رحلت امام‌خمینی (ره)، جلسات دعای کمیل را آغاز کردیم و در ادامه، ضمن رصد آسیب‌های واردشده به هیئات مذهبی و پرهیز از آن‌ها مطابق با رهنمود‌های رهبر معظم انقلاب، تصمیم به تأسیس هیئت گرفتیم که طی این سال‌ها با برگزاری یادواره‌ها و مراسم‌ها، سفر‌های زیارتی، رسیدگی و سرکشی به خانواده‌های نیازمند و گرفتار، تلاش داشته است تاحدممکن در ترویج فرهنگ و سیرۀ شهدا مؤثر باشد.»

بیش از پنج هزار عضو ۲ تا ۷۵ ساله

مؤسس مجمع هیئات مذهبی‌قرآنی «رهروان روح‌ا...» با بیان اینکه اکنون ۳۶ هیئت شامل همسران، دختران و نوه‌های شهدا، کودکان و ... با شرح وظایف مشخص، تحت نظارت هیئت مرکزی رهروان روح‌ا... فعالیت دارند، ادامه می‌دهد: «بیش‌از پنج هزار عضو از سنین ۲ تا ۷۵ ساله در این هیئات حضور دارند و عموم مردم هم می‌توانند شرکت کنند. در هیئت مرکزی که شب‌های چهارشنبه در حسینیۀ فرزندان شهدا برگزار می‌شود، به‌جای پذیرایی، کمک‌هزینۀ کربلا به قید قرعه به حاضران اهدا می‌شود.

این هیئت همچنین پایه‌گذار مراسم «دیدار با پدران آسمانی» در روز میلاد امیرمؤمنان علی (ع) است که اکنون به‌صورت سراسری در کشور برگزار می‌شود.»

دغدغه ما ایجاد دانشکده قرآنی

در ادامه، احمدی به تشکیل لشکر قرآنی همسران شهدا با گردان‌ها و فرماندهان مختلف اشاره کرده و تصریح می‌کند: آرزوی ما ایجاد دانشکدۀ قرآنی برای همسران شهداست تا ضمن اینکه از خانه و حصار تنهایی‌شان بیرون می‌آیند، روحیه‌شان تقویت شود و با خوراک فرهنگی که می‌گیرند، بتوانند مبلغان زندۀ شهدا باشند.

درهمین‌راستا، از سال ۹۳، ۱۸ هیئت قرآنی با حضور همسران شهدا در مناطق مختلف مشهد شروع‌به‌کار کرد که آموزش قرآن و قرآن‌درمانی، ارائۀ مشاوره و آشنایی با حقوق خانواده‌ها در نهاد‌های مرتبط ازجمله برنامه‌های جلسات هفتگی این هیئت‌های قرآنی است.




*این گزارش یکشنبه ۲۴ اردیبهشت سال ۱۳۹۶ در شماره ۲۴۶ شهرآرامحله منطقه ۴ چاپ شده است.