کارنامه 5 ساله المان‌های بهاری منطقه9

چندین سال است عید نوروز برای ما با گل‌آرایی و تزیین شهر و نصب المان‌های خاص و نوستالژیک همراه شده است. دیگر عادت کرده‌ایم در آستانه بهار منتظر باشیم ببینیم شهرمان چه رنگ و بو و فضایی به خودش می‌گیرد. منطقه9 با وسعت زیاد و دارابودن میدان‌ها و چهارراه‌های متعدد که مناسب جانمایی المان‌ها هستند تاکنون میزبان تعداد زیادی از این نمادها بوده است. در 5سال گذشته بسیاری از این المان‌های نوروزی در جای خودشان ماندگار شده‌اند اما برخی نیز جای خود را به المان‌های دیگر داده‌اند.

سال 96 و 5المان معنایی

نمادهای ماندگار شهری هر سال زیباتر از سال قبل جلوه‌گری می‌کنند. سال 96 المان «عید اومده بهاره» در بولوار وکیل‌آباد، ابتدای بولوار هاشمیه جای گرفت و المان «خروس برفی» در ایستگاه اتوبوس بولوار کوثر واقع در بولوار وکیل‌آباد نصب شد. «با دوچرخه تا آسمان» نیز بر روی دیواره پل زیرگذر خودرو از سمت دانشگاه فردوسی به سمت بولوار ملک‌آباد جاخوش کرد و همان جا ماندگار شد. 

متأسفانه بعد از تعطیلات نوروز 96 المان «خروس برفی» و «عید اومده بهاره» تخریب و به انبار خانه سبز منتقل شدند. سرانجام المان «پرنده بهاری» هم تخریب شد اما المان «حیاط خونه مادربزرگ» به پارک پردیس منتقل شد.

استقبال از بهار97 با المان‌های بهاری

اسفند96 برای استقبال از بهار 97 المان‌های «باغ رنگی» در حاشیه بولوار ملک‌آباد، «مسیر» در بوستان مجاور هتل پردیسان، «گل‌ها» قبل از زیرگذر پارک روی فنس‌های قطار شهری و «کوچ» در ایستگاه‌های کوثر، صدف، شهید صیاد شیرازی و نمایشگاه قطار شهری جای گرفتند. «نقش ستون» بر پایه پل هاشمیه نصب شد و «آرامشی از جنس فیروزه» در میدان حافظ قرار گرفت. «باغ و بهار» در تقاطع بولوارهای پیروزی و شهید صیاد شیرازی جلوه‌نمایی می‌کرد. 

«باغ بهار» هم دیوارنگاری ماندگاری بود که برای استقبال از بهار 97 بین خیابان‌های هاشمیه 9 و 11 اجرا شد. «گردونه» هم از المان‌های تزیینی ماندگاری بود که هنوز زیر پل میدان جمهوری به سمت بزرگراه کلانتری دیده می‌شود. المان «عمونوروز» هم که در بوستان وفا نصب شد، پس از چند ماه به انبار اداره هنری منتقل شد.

سال 98 و المان‌های اجتماعی و روایی

بهار سال 98 المان‌های «پویش بهاری» در پیروزی 78، «بافت پیکسلی» در ایستگاه شهید صیاد شیرازی قطار شهری و «سایه‌های رنگی» در بولوار هفت‌تیر ابتدای خیابان گلشن جای گرفتند که این المان‌ها نشانه‌هایی از سرسبزی بهار را به همراه داشتند. 

المان «عمونوروز» هم که در بوستان وفا نصب شد، پس از چند ماه به انبار اداره هنری منتقل شد

المان «خیمه شب‌بازی» نیز برگرفته از رسوم و آداب نوروزی بود. اما تفاوت برخی المان‌های این سال در روایت‌محوری و پرداختن به مفاهیم عمیق بود. نمادهای «مشهد شهر اقوام» که در ایستگاه‌های قطار شهری کوثر و شهید صیاد شیرازی جانمایی شد و همچنین «جامه‌ای نو بر تن شهر» که در موزه بین‌المللی سیار سفیران فرهنگ و صلح در میدان هشتم شهریور قرار گرفت از این دست نمادها بودند. 

«مشاهیر» نیز المانی بود که روی نرده‌های بزرگراه شهید کلانتری نصب شد. المان «فردوسی» پس از بهار98 میهمان بولوار کشمیری شد و المان «ماهی» در انبار اداره امور هنری در حال مرمت است. دیوارنگاری‌های «برگی از توس»، «میدانگاه»، «روایت سیاوش» و «بر بال خیال» نیز روایتگران ماندگار منطقه ما در بهار 98 بودند.

استقبال کرونایی از بهار 99

اسفند98 شرایط بحرانی سرایت بیماری کرونا همه شهر را دربرگرفت اما روند کار فضاآرایی شهری متوقف نشد. المان «معنویت» در میدان شهید جوان نصب شد و «آخرین گیاه» در میدان هفت‌تیر جای گرفت که پس از یک سال میهمان کوه پارک شد. نماد «الا بذکرالله تطمئن القلوب» که در ورودی ییلاقات بولوار وکیل‌آباد نصب شد. «از تولد تا مرگ» نیز در بولوار فکوری حدفاصل میدان شهید جوان تا میدان دلاوران جانمایی شد. 

«دعای باران» در میدان هنرستان جای گرفت. «موش موشک» هم در میدان سرافرازان کار شد که هنوز در همانجا ماندگار شده است. «چراغ خرد» هم المان ماندگار دیگری است که در ایستگاه اتوبوس قبل از میدان هشتم شهریور نصب شده است. «بهشت امام رضا(ع)» روی نرده‌های بیمارستان فارابی، نرده‌های ورزشگاه ابتدای بولوار شهید صیاد شیرازی و نرده‌های پارکینگ دوچرخه ابتدای بولوار هاشمیه نصب شد. «تنه‌های رنگی» که با تنه درختان خشک و بریده شده درست شده بود و «انعکاس» که در ورودی ایستگاه مترو شهید کاوه نصب شد، از جمله کارهای آذین‌بندی در سال 99 بودند. 

«رویش» و «نبرد اسفندیار» هم دیوارنگاری‌های این سال بودند که همچنان بر زیبایی بصری منطقه افزوده‌اند. «مشهد منظومه صلح» پس از اکران به دانشگاه فردوسی اهدا شد. «در پناه خورشید» پس از بهار 99 به عرصه ورودی راه‌آهن منتقل شد. در پناه خورشید سازه‌ای از چوب و پلاستیک است و در آن افراد روی دو نیمکت روبه‌روی هم می‌نشینند و زیر دو نیمه خورشید که در بالای المان طراحی شده است، قرار می‌گیرند.

المان‌هایی که نگاهی نو داشتند

در پایان سال99 و زمانی که بیشتر مردم با شرایط کرونا کنار آمده بودند منطقه با المان‌هایی ماندگارتر به استقبال بهار 1400 رفت. «بیلی که یک عمر درخت کاشت» میهمان ورودی بوستان زندگی کوه پارک شده و همانجا ماندگار است. «المان‌های سده 14» در میدان کوثر و «آب و حیاط» در میدان هفت‌تیر نصب شدند. آذین‌بندی‌های «گل و گلدون» ، فنس‌های دو طرف روی پل هاشمیه و هفت‌تیر و «گذر» ، نرده‌های آخرین ایستگاه قطار شهری را زینت بخشیدند. 

«انعکاس نور و رنگ» ایستگاه آخر قطار شهری در ورودی طرقبه را آذین‌بندی کرد

«اتاق گمشده» و «رنگ باد» ایستگاه اتوبوس کوثر در بولوار وکیل‌آباد و ایستگاه‌های قطار شهری کوثر و هاشمیه راآذین بندی کردند. «انعکاس نور و رنگ» ایستگاه آخر قطار شهری در ورودی طرقبه را آذین‌بندی کرد. «گل‌های ارغوان» نیز پایه‌های پل‌های هاشمیه و هفت‌تیر را زیباسازی کرد.

گل‌کاری در میدان‌های منطقه

ما مشهدی‌ها پیش از آن‌که به میدان، «فلکه» ‌بگوییم آن را با عنوان «گلکاری» می‌شناختیم. بدین معنی که گل‌ها همیشه در میدان‌ها چشم‌نوازی می‌کرده‌اند. میدان‌های جمهوری، حر، سلمان، دلاوران، یادگاران، آل‌شهیدی، شهید کاوه (جام عسل)، شهید جوان، کوثر، هفت‌تیر، هشتم شهریور (هشتصد)، هنرستان، شهید صارمی، پهلوان وفادار، لادن، لاله، لچکی‌های دور میدان آزادی و اول بولوارهای لادن، اقبال لاهوری، شهید صیاد شیرازی و شهید برونسی مکان‌هایی هستند که به گفته حمید شرکت سعدی، رئیس اداره فضای سبز شهرداری منطقه، هر ساله برای گل‌کاری‌ها در نظر گرفته می‌شوند. 

با اینکه گل‌گاری‌هایی مانند المان گل برجسته و گل وارونه میدان پهلوان وفادار یا فلاورباکس‌های خلاقانه جذابیت خاص خود را دارند، اما با تمام شدن فصل بهار دوره‌شان به پایان می‌رسد.