نبرد دانشجویان جهادگر مشهد با ویروس هزارچهره

 به سراغ تعدادی از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی رفتیم که در گروه جهادی «صراط الحمید» دور هم جمع شده‌اند. آن‌ها فعالیت‌های مختلف پزشکی دارند و از زمانی که کرونا مهمان ناخوانده شهر و کشورمان شده گستره فعالیتشان بیشتر شده است. آن‌ها معتقدند مجاهدت در راه خدا گاهی اسحله به دست گرفتن و جنگیدن است، گاهی هم مانند حال حاضر کم کردن درد و رنج مردمان است. به هر حال هر کدامشان نوعی جهاد است.

گروهی کوچک با اقدام‌هایی بزرگ

قرارمان در بیمارستان امام رضا(ع) است؛ با یک گروه دانشجویی ساده‌ و بی‌ادعا که در پشتِ صحنه بسیاری از اتفاق‌های کرونایی این روزهای شهرمان هستند و بی‌ادعا و مخلص کارشان را انجام می‌دهند. آن‌ها در طول مصاحبه بارها از بازگو کردن کارهایشان طفره رفتند و کار را به دیگری نسبت دادند و خود را کوچک‌ترین عضو گروه معرفی کردند. 

برهان دلیری‌فر و سعید الماسی باغان در این روزهای سخت در کنار درس خواندنشان دست از کارهای جهادی‌شان برنداشته‌اند. البته گروه جهادی آن‌ها قبل از کرونا در زمینه پزشکی فعالیت‌های گسترده‌ای داشته که برای آن جایزه‌هایی هم دریافت کرده است. اما از زمانی که کرونا در شهر جولان می‌دهد فعالیتشان به این سمت رفته است.

تابستان 96 به همراه 200نفر پزشک، ماما، فیزیوتراپ، دندان‌پزشک و... به روستای قلندرآباد فریمان رفته‌اند که بزرگ‌ترین اردوی جهادی کشور محسوب می‌شود

دلیری‌فر درباره اینکه چرا دیگر اردوی جهادی مانند گذشته برگزار نمی‌شود این‌گونه توضیح می‌دهد: در زمان کرونا مجوز حضور در روستاها صادر نمی‌شود. زیرا همان‌طور که می‌دانید ارتباط‌های روستاییان محدود به خودشان است و کمتر فردی از شهر به آنجا می‌رود. در صورتی که ما مبتلا باشیم می‌توانیم تمام افراد روستا را درگیر کنیم.

 از این‌رو وزارت بهداشت ترجیح می‌دهد در این زمان اردوی جهادی برگزار نشود. تنها اردویی که در این روزها برگزار شد اردوی دندان‌پزشکی به مدت سه روز بود. البته طبق برنامه‌ریزی‌هایی که داریم اگر مجوزی به ما داده شود هم‌زمان با روز پرستار اردوی بزرگ جهادی را در گلشهر با حضور تمام ابعاد درمانی و بهداشتی برگزار می‌کنیم.

گروه جهادی «صراط الحمید» در نوروز 96به بزنگان سرخس رفته‌اند. تابستان همان سال به همراه 200نفر پزشک، ماما، فیزیوتراپ، دندان‌پزشک و... به روستای قلندرآباد فریمان رفته‌اند که بزرگ‌ترین اردوی جهادی کشور محسوب می‌شود. از سال 97هم با تشکیل کمیته‌های مختلف کارشان را به‌طور تخصصی در زمینه‌های مختلف پزشکی دنبال می‌کنند.

کارمان در راستای قسم‌مان است

برهان دلیری‌فر دانشجوی ترم11 پزشکی است. 5سال و نیم در بسیج دانشجویی بوده و 6سالی می‌شود فعالیت‌های جهادی‌اش را شروع کرده است. در حال حاضر مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی مشهد و هم‌زمان دبیر قرارگاه مبارزه با کرونا، بسیج دانشجویی استان و همچنین مسئول قرارگاه «شهید احمدی روشن» بسیج دانشجویی استان است. 

آن طورکه می‌گوید قرارگاه شهید احمدی روشن قرارگاه تخصصی مطالبه‌گری در فضای بسیج دانشجویی کشوری است. دلیری‌فر از همان 6سال قبل که وارد فضای اردوهای جهادی شده است اهمیت آن را درک کرده و تلاش کرده قدمی در این راه بردارد. می‌گوید: آنچه خودم بیشتر از همه به آن اهمیت می‌دهم اردوهای جهادی دانشگاه علوم پزشکی است.

 آنچه در عکس‌ها می‌بینم فضای اردوهای عمرانی است، اما کمتر فضای فرهنگی اردوهای جهاد در عکس‌ها و فیلم‌ها دیده می‌شود. فعالیت ما در راستای همان قسمی است که یاد می‌کنیم. اردوهایی که آن‌ها برگزار می‌کنند بر طبق نیازهای مردمی است که به کمکشان می‌روند. 

به همین دلیل در زمینه بیماری‌ها، مامایی، دندان‌پزشکی و در کل هر آنچه به سلامت مردم ارتباط دارد برگزار می‌شود. این گروه دانشجویی فعالیتشان مخاطب خوبی دارد زیرا مسئله درمان، نیاز مردم است.

تاریخچه یک گروه جهادی

دلیری‌فر درباره چگونگی و زمان شکل‌گیری گروه صراط الحمید این‌گونه برایمان توضیح می‌دهد: این قرارگاه جهادی از سال 83توسط دانشجویان پزشکی تشکیل شده است. اردوهای جهادی قرارگاه صراط الحمید بسیار فعال است و جایزه‌های مختلفی را دریافت کرده و مدتی به عنوان بزرگ‌ترین قرارگاه جهادی کشور معرفی شده است. 

به‌طور کلی این گروه، 40نفر نیروی ستادی دارد که 2هزار 573نفرآن‌ها را همراهی می‌کنند. در اردوهایی که برگزار می‌کنیم گاهی تا 600نفر هم شرکت می‌کنند. ناگفته نماند که این قرارگاه در بحث دندان‌پزشکی هم به‌طور تخصصی کار کرده است.

فعالیت‌های کرونایی با دلهره بود

صحبت از کرونا و فعالیتشان می‌شود. برایمان جای پرسش دارد که آیا در موج اول کرونا آن‌ها هم ترس از ابتلا داشته‌اند؟ دلیری‌فر نگاهی به جمعشان می‌کند و در پاسخ به پرسشمان با لبخند می‌گوید: دروغ چرا؟ بچه‌هایی که برای کمک کردن می‌آمدند هم ترس و دلهره داشتند.

 چون بیماری و راه درمانش ناشناخته بود. اما با وجود این می‌آمدند و کارشان را انجام می‌دادند. ترس بی‌فایده بود باید کارمان را انجام می‌دادیم. اگر آن زمان به دانشکده پزشکی می‌آمدید با کلاس‌هایی روبه‌رو می‌شدید که به کارگاه تولید ماسک تبدیل شده بود. البته محیط استریل هم درست کرده بودیم. بچه‌ها تمام نکات بهداشتی را رعایت می‌کردند و خدارا شکر فردی مبتلا نشد.

تهیه تجهیزات حفاظتی کادر درمان

او در ادامه صحبت‌هایش اشاره می‌کند که با یک بیماری ناشناخته روبه‌رو بودند. با تحقیقی که انجام دادند، متوجه شدند در تجهیزات حفاظتی کادر درمان کمبودهایی وجود دارد. از این‌رو کارشان به سمت تأمین و تهیه این اقلام می‌رود. دلیری‌فر ادامه می‌دهد: اولین چیزی که در این زمینه متوجه شدیم کمبود تجهیزات حفاظتی بود.

اردوهای جهادی قرارگاه صراط الحمید مدتی به عنوان بزرگ‌ترین قرارگاه جهادی کشور معرفی شده است

 به‌ویژه آنچه کمبودش بسیار لمس‌شدنی بود شیلد صورت بود. ایده‌پردازی‌ کردیم و گفتیم چطور می‌توانیم از وسایل ساده، شیلد محافظتی درست کنیم. در نهایت توانستیم با کمک طلق شیلد درست کنیم. آن‌ها طی69روز یک گروه جهادی تشکیل می‌دهند که بیش از 120نفر عضو داشته است. آن‌ها 200هزار شیلد تولید و برای مراکز سانترهای کرونای استان ارسال می‌کنند.

دلیری‌فر درباره فعالیت بعدی این گروه که با همکاری دانشجویان دانشگاه فنی‌و حرفه‌ای استان بوده توضیح می‌دهد: پاپوش یکی دیگر از لوازمی بود که در این دوران بسیار مورد نیاز و استفاده کادر درمان بود.

 اما برخی از این پاپوش‌ها سنگین و استفاده دائم آن‌ها برای کادر درمان اذیت‌کننده بود. از این‌رو به طور ابداعی بسیجیان دانشگاه فنی حرفه‌ای استان راهکاری برای پاپوش دادند. آن را بررسی و از ایده‌شان برای تولید استقبال کردیم. نزدیک 80 تا 90هزار از این پاپوش‌ها تولید و در اختیار بیمارستان‌ها و کادر درمان قرار گرفت.

تأمین نیروی 191 را انجام دادیم

در آن روزهایی که شهر و کشورمان با ویروس هزار چهره کرونا می‌جنگید، این گروه دانشجویی هنگامی که کمبود ماسک را می‌بیند به سمت برطرف کردن این دغدغه می‌روند. مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی مشهد توضیح می‌دهد: با توجه به دغدغه‌ای که برای تولید ماسک بود 37مرکزی را که در مشهدماسک تولید می‌کردند شناسایی کردیم. 

با پشتیبانی‌هایی که از این مراکز برای تهیه پارچه انجام شد کار تولیدشان سرعت بیشتری گرفت. البته برای استریل بودن ماسک‌های تولیدی هم آن‌ها را پشتیبانی کردیم. فعالیت دیگرشان هم تأمین نیروی سامانه 191 یا همان سامانه‌ای است که شاید شما هم با آن تماس گرفته‌اید و پرسش‌های کرونایی‌تان را درمیان گذاشته‌اید. 

علاوه بر این تأمین نیرو در طرح شهید سلیمانی نیز که طرح رهگیری و بیماریابی کرونایی بود برعهده این گروه بوده است. با آنکه این طرح در کشور پیگیری شد، اما ابتدای آن از دانشگاه علوم پزشکی مشهد کلید خورد.

رسالت‌ دانشجویان در موج پنجم

شاید بتوان گفت سخت‌ترین ماه‌های کرونایی را در موج پنجم داشتیم. روزهای سختی که بسیاری از هم‌وطنان‌مان درگیر این بیماری شدند و به کادر درمان فشار کاری زیادی وارد شد. در روزهای ابتدایی این موج که اوج فعالیت گروه دانشجویی صراط الحمید بوده آن‌ها با گذاشتن جلسه با تمام بخش‌های دانشگاه علوم پزشکی برای کمک‌رسانی اعلام آمادگی می‌کنند.

 آن‌ها در مرداد ماه با توجه به مسائل روز و دغدغه‌هایی که وجود داشت قرارگاهی به نام «قرارگاه مردمی دانشجویی مبارزه با کرونا بسیج دانشجویی خراسان رضوی» راه انداختند. این قرارگاه از 9کمیته در زمینه‌های مختلف کرونایی تشکیل شده است.

 الماسی در این زمینه برایمان توضیح می‌دهد: گروه‌هایی را که می‌توانستند به طور جهادی کمک‌ کنند شناسایی و آن‌ها را دعوت به کار کردیم. 9کمیته مختلف که هر کدام کارهای مختلفی را انجام می‌دادند. بیشتر فعالیت‌این گروه روی واکسیناسیون بوده و هست.

تربیت همیاران سلامت

وظیفه ذاتی واکسینه کردن مردم به عهده شبکه بهداشت و کادر بهداشتی هر استانی است. با این حال گروه صراط الحمید وارد این حوزه شدند و بخشی از کار را به دست گرفتند. الماسی در این زمینه توضیح می‌دهد: با توجه به بالا بودن ابتلای کرونا در کشور و فشاری که به کادر بهداشت و درمان وارد بود احساس کردیم باید در زمینه واکسیناسیون فعالیتمان را شروع کنیم.

 طبق آماری که گرفتیم تأمین 85درصدی نیروی مراکز سلامت شهر مشهد به عهده این گروه بوده و هست. اگر بخواهیم آمار هم بگیریم از هر 10واکسن 8تا9عدد از آن‌ها توسط اعضایی تزریق شده که ما معرفی کرده‌ایم. حدود 2هزار و 573نفر از 25شهریور تا کنون در این مراکز واکسیناسیون در گردش بودند.

 مجموع ساعت‌هایی که این افراد در مراکز مشغول به خدمت بوده‌اند 190هزار ساعت بوده است. در برخی مراکز به‌طور خاص از صفر تا صد کار واکسیناسیون برعهده این گروه بوده است. از جمله مرکز حرم رضوی واقع در دارالمرهم که با حضور وزیر بهداشت افتتاح شد، مرکز نمایشگاه بین‌المللی که بزرگ‌ترین مرکز تجمعی کشور است، مرکز تخصصی اطبا که در بازار ملل راه افتاد و مرکز مشهد مال. 

طبق آمارهایشان در مراکزی که کار واکسیناسیون را انجام می‌دادند حدود 600هزار دوز واکسن تا 28آبان ماه تزریق شده است

مدیریت کامل این مجموعه‌ها به عهده گروه جهادی صراط الحمید بوده است. طبق آمارهایشان در مراکزی که کار واکسیناسیون را انجام می‌دادند حدود 600هزار دوز واکسن تا 28آبان ماه تزریق شده است. الماسی ادامه می‌دهد: در مراکز واکسیناسیون نیاز به پزشک است. تأمین نیرو 113 نیرو شامل پزشک، دانشجو و رزیدنت برای 37 مرکز از طریق این گروه انجام شده است.

 ناگفته نماند که بخشی از کارشان این روزها در مراکز واکسیناسیون متروهاست و با مشارکت شهرداری مکان‌هایی در اختیار گروه‌ها قرار گرفته است. الماسی درباره کارشان می‌گوید: این کار بزرگی است که دانشجویان متولی آن شدند. آنچه انجام شده تاکنون در کشور دیده نشده است. این مراکز همچنان فعالیت دارند و آمارشان هر روز به‌روز می‌شود.

الماسی یکی از فعالیت‌های قرارگاه مردمی دانشجویی مبارزه با کرونا را تربیت همیاران سلامت بیان می‌کند و برایمان توضیح می‌دهد: در این زمینه 3هزار نفر داوطلب شدند که همه آن‌ها شهروندان عادی شهرمان بودند. درخواست آن‌ها بررسی شد و در نهایت 600نفر از آن‌ها آموزش دیدند. روزانه تا 120نفر وارد سانترهای کرونا در چهار بیمارستان اصلی مانند امام رضا(ع)، قائم(عج)،شریعتی و هاشمی‌نژاد می‌شدند. کمک آن‌ها کمک به کادر درمان و کم کردن فشار کار بوده است.

تولید آبمیوه و تأمین اسکان همراهان بیمار

چندی قبل در شهرآرا محله با گروهی مردمی مصاحبه کردیم که آبمیوه برای بیماران کرونایی تولید می‌کردند. آن‌ها اشاره کردند که گروهی دانشجویی میوه‌ها را در اختیارشان قرار می‌دهد. حالا که در جمع این دانشجویان بودیم به یاد آن گزارش افتادیم. 

این موضوع را که با آن‌ها در میان گذاشتیم، دلیری‌فر می‌گوید: برای به‌دست آوردن سلامتی بیماران کرونا دو نکته اهمیت دارد. یک مصرف معایعات و آبمیوه و دوم تأمین اکسیژنشان‌ بوده و هست. ‌کمیته تکریم بیماران و کادر درمان را تشکیل دادیم و با دعوت از گروه‌ جهادی مردمی خواستیم که پای کار برای تولید آبمیوه باشند.

 با پیگیری‌ها و حمایت‌هایی که از ما انجام شد در بحث تولید آبمیوه فعالیت کردیم. 40تن سیب خریداری شد و در اختیار جریان‌های دانشجویی و جهادی قرار گرفت. درنهایت 25تن آبمیوه و 10یا 11هزار تن آب معدنی در بیمارستان‌ها وبخشی از این تولیدها هم در حاشیه شهر تولید شد.

 اسکان همراهان بیماران کرونایی هم از جمله فعالیت‌ها آن‌ها در موج پنجم بوده در این زمینه دلیری‌فر توضیح می‌دهد: 30درصد بیماران کرونایی بستری در بیمارستان شهرستانی هستند. در آن زمان تعداد زیادی از خانواده‌های همراه در اطراف بیمارستان سرگردان بودند و مکانی برای استقرار نداشتند.

 از این‌رو مکان‌هایی مقابل اورژانس بیمارستان قائم و اوژانس بیمارستان امام رضا(ع) در نظر گرفته شد که روزانه 100نفر هم گنجایش اسکان داشت. حدود 50روز برای این کار زمان گذاشته شد.

اولویتمان حاشیه شهر است

امین فتوحی دانشجوی ترم7 دندان‌پزشکی است. از بهمن سال 97که ترم دوم بوده جذب گروه جهادی دانشجویی صراط الحمید شده است. هنگامی که با هم همکلام می‌شویم با لهجه شیرین یزدی‌اش توضیح می‌دهد: ترم دوم بودم که با این گروه و هدفی که دارند آشنا شدم. راستش کار ما هم در راستای کم کردن درد و رنج مردم است. چه بهتر از اینکه بتوانیم در این راستا قدمی کوچک برداریم به همین دلیل با آن‌ها همراه شدم.

او ادامه می‌دهد: اولین اردویی که شرکت کردم در منطقه گلشهر بود. آن‌زمان امکانات زیادی نبود و در حد دستیار دندان‌پزشکی فعالیت داشتم. اما حالا به عنوان مسئول اردوهای جهادی دندان‌پزشکی فعالیتم را دنبال می‌کنم و این به کارهای ما وسعت بیشتری داده است.

استقبال دانشجویان از اردوها بسیار زیاد است. برای هر اردوی جهادی 150نفر متقاضی داریم

این دانشجوی دندان‌پزشکی توضیح می‌دهد: استقبال دانشجویان از اردوها بسیار زیاد است. برای هر اردوی جهادی 150نفر متقاضی داریم که تنها می‌توانیم 50نفر از این افراد را برای درمان همراه خودمان ببریم.

فتوحی درباره مکان‌هایی که برای اردو انتخاب می‌کنند توضیح می‌دهد: بیشترین تمرکزمان روی حاشیه شهر و اتباع خارجی است. زیرا هزینه‌های دندان‌پزشکی برای این افراد بسیار زیاد است و احتمال پوسیدگی دندانی هم زیاد است. اتباع خارجی هم به دلیل اینکه به مراکز درمانی مراجعه نمی‌کنند جزو اولویتمان قرار گرفت.

اردوهای فیزیوتراپی طولانی‌تر است

شهلا خطیبی، مسئول سابق خواهران قرارگاه جهادی صراط الحمید و مسئول بسیج دانشجویی خواهران دانشگاه علوم پزشکی مشهد است. او دانشجوی ترم7فیزیوتراپی است. خطیبی از سال 97 که دانشجو شده وارد گروه جهادی صراط‌الحمید شده است. به گفته خودش از زمانی که دانشجو شده به دلیل هم‌زمانی با همه‌گیری کرونا اردوها کمتر شده است.

 او درباره حوزه فعالیتش که فیزیوتراپی است می‌گوید: همان‌طور که می‌دانید دوره درمان فیزیوتراپی بلند مدت است، از این‌رو مدت اردوهای فیزیوتراپی بیشتر از اردوهای دیگر است. استقبال از کارمان در حاشیه شهر بسیار خوب است. زیرا آن‌ها کمتر هزینه فیزیوتراپی می‌دهند.

اردویی جهادی برای کمک به بانوان

مهدیه رجب‌زاده دانشجوی ترم 3مامایی است و مسئول حوزه مامایی گروه جهادی دانشجویی صراط‌الحمید. با آنکه ورودش به دانشگاه هم‌زمان با کرونا شده است، اما با این‌حال کرونا مانع از فعالیت‌های او نشده است.او از طریق دوستانش با گروه جهادی مرتبط می‌شود. از زمانی که او عضو شده در یک اردوی جهادی در اردیبهشت ماه شرکت کرده است.

 این اردو که در محله پنجتن برگزار شده مورد استقبال بانوان و دختران آن منطقه بوده است. رجب‌زاده می‌گوید: متأسفانه بسیاری از دختران و بانوان از ابتدایی‌ترین مسائل بهداشتی آگاهی ندارند. 

این امر سبب می‌شود تا سلامتی خودشان و نوزادشان به خطر بیفتد. از این‌رو تصمیم گرفتیم در اردویی که 20آذر ماه در محله پنجتن برگزار می‌شود ابتدا مراجعان، مشاوره مامایی داشته باشند و سپس در کلاس‌های آموزشی شرکت کنند.