فردین عبودی از پنجسالگی نقاشی میکشد 
مسجد قمر بنی هاشم(ع) محله امام خمینی(ره) نیم قرن قدمت دارد 
مسجد قمر بنی هاشم(ع) محله امام خمینی(ره) نیم قرن قدمت دارد
احمد پورمنفردی | وقتي از بنبستهاي روزانه خسته ميشوي و بهجواب نميرسي، درست هنگاميكه از زمين و زمان ناامید شدي و دلت ميخواهد سر همه فرياد بزني، صداي اذان را از منارههاي مسجد محل میشنوی و اينجاست كه نداي دروني و فطري تو را به سویی هدايت ميكند كه آرامت كند، قلبت با آیه«الا بذكرا... تطمئنالقلوب» تپش می گردد و ناخودآگاه آستينها را بالا ميزني و وضو ميگيري. آب سرد بر روي صورت و دستانت ميریزد و در حالیكه مقدمه آرامش برايت فراهم است، كفشها را بهپا ميكني و قدمهايت را بهسمت مسجد قمربنيهاشم برميداري.
ورودي مسجد براي نماز ظهر
جمعیت از هر طرف بهسمت مسجد میآیند، بعضیها در راه آرامآرام آستینها را بالا میزنند و گروه دیگر هم قدمهای تندتند برمیدارند تا خود را سریعتر به وضوخانه برسانند و از قافله نماز جماعت عقب نمانند. به درب ورودی مسجد در محله امامخمینی (ره) مشهد میرسم.
اینجا تنها مکانی است که ورود برای همه آزاد است و گروه سنی در آن معنا ندارد، اینجا همه شانهبهشانه یکدیگر میایستند و هیچکس بر دیگری برتری ندارد، همه خشوع میکنند و آمدهاند تا آرامشی دستهجمعی برای همدیگر رقم بزنند.
ورودی بانوان از داخل کوچه است، دخترک ۶، ۷ سالهای که چادر گلدارش را با دندانهای سفیدش در دهان دارد دست در دست مادر بهسمت ورودی بانوان در حرکت است. جلو میروم تا از احساسش برای شرکت در نمازجماعت بپرسم، فاطمه که از لهجهاش مشخص میشود از اصفهان به مشهد آمده با عجله میگوید، همیشه با مادرم در نمازجماعت شرکت میکنم. این را میگوید و بدون خداحافظی راهش را ادامه میدهد، با این کار برایم ثابت میشود که نماز از هرچیزی برایش مهمتر است.
بهسمت ورودی برادران میروم و وارد فضای اصلی مسجد برای اقامه نماز میشوم، حجتالاسلام سیدمحمدمهدی قائمی هاشمی امام جماعت مسجد وارد میشود. با ورود او همه صلوات میفرستند و در پشت جانمازهای یکسره سبزرنگ، صف خود را منظم میکنند. ترجیح میدهم نمازجماعت را در این مسجد تجربه کنم، دستها بالا میرود... تکبیرهالاحرام.. ا. اکبر.
تجمع نمازگزاران بعد از نماز
بعد از اقامه نماز طبق معمول هرروزه دو صفحه قرآن تلاوت میشود که اجرای آن بهعهده جوانهای مسجد است. عدهای از نمازگزاران دور حاجآقای قائمی حلقه میزنند یکی سوال شرعی میپرسد و دیگری احکام روزه قضا، جوانترها هم کمی جلو میآیند و برنامههای اطعام مناسبتهای مختلف در مسجد را با حاجی مرور میکنند.
نگاهی به در و دیوار مسجد میاندازم. روی یک دیوار پرچمهای سیاه و سبز و روی دیوار دیگر عکس شهدای محله و مسجد جلوهگری میکند بر دیوار مقابل نیز عکسی از هیئت ابوالفضلی سراب (هیئت مسجد) در دیماه سال ۸۷ بهچشم میخورد.
مسجد هيچگاه لنگ نمانده است
حاجآقای خرسند مدیرعامل مسجد در مورد متراژ و قدمت این مسجد در محله ما میگوید: زمین مسجد حدود ۵۰۰ متر است و سال تاسیسش هم به ۵۰ سال قبل یعنی ابتدای سال ۱۳۴۰ برمیگردد. او از انجام کارهای فرهنگی در مسجد هم سخن میگوید، از اینکه این مسجد مرکزی برای انجام کارهای فرهنگی هنری بهویژه در اعیاد و ایام سوگواری ائمه معصوم است.
این مسجد مرکزی برای انجام کارهای فرهنگی هنری بهویژه در اعیاد و ایام سوگواری ائمه معصوم است
او به هزینههای جانبی مسجد اشاره میکند و میگوید: شاید انجام مراسم هزینههای میلیونی بههمراه داشته باشد، اما به لطف خیّران و مردم این هزینهها تأمین میشود. البته مسجد دارای مستغلاتی است که درآمد آن کفاف بیشتر هزینهها را میدهد. خرسند خاطرنشان میکند: تا زمانیکه کارها بر اساس نیت الهی پیش رود مشکلی پیش نمیآید همانطور که مسجد ما هیچگاه تاکنون لنگ نمانده است.
مسجد اولیتر از بهشت
بهسراغ حجتالاسلام سیدمحمدمهدی قائمی هاشمی امام جماعت مسجد میرویم. روحانی ۴۰ سالهای که ظهر و عصرهای ۶ سال از عمرش را در مسجد قمربنیهاشم نماز اقامه کرده است. او علت پیشنمازشدنش در مسجد را اینگونه بیان میکند: مسجد خانه خداست که همه دوست دارند در آن فعالیت و خدمتی انجام دهند.
او این روایت از امیرالمومنین علی (ع) را بیان میکند: «اگر از من بپرسند دوست داری وارد بهشت شوی یا مسجد، میگویم دوست دارم وارد مسجد شوم، چون بهشت را دل من میخواهد و مسجد را خدا، پس من آنجایی میروم که خدا دوست دارد.» ما هم از پیشوایانمان پیروی میکنیم و اینراه را ادامه میدهیم.
جوانها را به خاطر ظاهرشان از مساجد نرانیم
حجتالاسلام قائمی هاشمی در ادامه خاطرنشان میکند: در روایتی دیگر هست که هرکس بهسمت خانه خدا حرکت کند بهازای هرقدمی که برمیدارد، ۱۰ ثواب برای او ثبت میشود، ۱۰ درجه به درجاتش میافزایند و ۱۰ گناه از گناهانش بخشوده میشود. مسجد هم خانهای از خانههای خدا روی زمین است. امام جماعت مسجد قمربنیهاشم درخیابان امام خمینی (ره) ۹ میگوید: این محله و مسجد مردم و نمازگزاران خوبی دارد، پیر و جوان کنار هم به نماز میایستند و همیشه نیمی از صف اول نماز را در کنار کهنسالان و میانسالان، جوانها تشکیل میدهند.
او با اشاره به بیان مسایل شرعی و منبر در بین دو نماز عنوان میدارد: ما اینجا پذیرای همه اقشار با هر نوع تیپ، قیافه، شغل، وضع مالی و. هستیم، چون اینجا خانه خداست و مال ما نیست که مانع از حضور کسی در آن شویم. متاسفانه در برخی مساجد ریش سفیدها به تیپ و ظاهر جوانها ایراد میگیرند و آنها را از مسجد میرانند.
اداره مساجد را به جوانها بسپاریم
او در پایان به نقش پررنگ جوانان در اجرای برنامههای مسجد اشاره میکند و میگوید: این روزها باید راهکارهایی برای جذب جوانان به مساجد اندیشیده شود که یکی از این راهکارها سپردن کارها به جوانان است. اگرچه وجود بزرگان و ریشسفیدها مایه برکت است اما فعالیتها و برنامههای مساجد نباید منحصر به یک فرد یا یک گروه خاص باشد بلکه باید همه مردم محله و نمازگزاران در اداره مسجد و اجرای برنامههای آن شریک باشند.
مسجدی با ۵۱ سال قدمت
آنطرفتر مجموعهای از عکسهایی است که با سایزهای مختلف کنار هم چیدهشدهاند. در این میان قابهایی هم با نوار سیاهرنگ اریب دیده میشوند انگار این عکسها مربوط به قدیمیهای مسجد از ابتدای تاسیس است که البته بعضی از آنها اکنون در قید حیات نیستند.
بعد از پرسوجو میفهمم که حاجآقای فانی از قدیمیترینهای این مسجد است، به سراغش میروم و از او اطلاعات بیشتری در مورد قدمت این پایگاه فرهنگی محله سراب میپرسم.او میگوید: معمولا بیش از ۲۰۰ نمازگزار در هر نوبت، برای اقامه نماز به این مسجد میآیند و از آنجا که این مسجد نیمقرن قدمت دارد معمولا قدیمیترها خاطرات فرهنگی این مسجد را در تاریخ آن ثبت کردهاند.
او به برگزاری برنامههای معنوی و مذهبی در مسجد هم اشارهای دارد و میگوید: شبهای چهارشنبه دعای توسل و شبهای جمعه نوحهخوانی بههمراه دعای کمیل برای مستمعان برگزار میشود. علاوه بر این مراسم، همهروزه بعد از نمازظهر و عصر مراسم تلاوت قرآن به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه در مسجد برگزار میشود. او تاکید میکند که اطعام و پخش شیرینی و شربت در اعیاد خاص و ایام سوگواری از دیگر برنامههای مسجد قمربنیهاشم است.
هیئتی با ۹۰ سال قدمت
او میگوید: مسجد قمربنیهاشم با ۵۱ سال قدمت مهمترین پایگاه فرهنگی معنوی محله سراب است و در کنار آن هیئت ابوالفضلیهای سراب که در واقع مسجد را هم به نام مسجد ابوالفضلیها معروف کرده قدمتی بیش از ۹۰ سال دارد.
فانی ادامه میدهد: این هیئت جزو قدیمیترین هیئتهای مشهد است که بزرگترین برنامه و فعالیت مذهبیاش حرکت دسته عزادرای در روز تاسوعا و برگزاری روضهخوانی در دهه اول و آخر محرموصفر است. او همچنین اطعام هیئتیها در روز تاسوعا را از دیگر برنامههای مذهبی مسجد قمربنیهاشم معرفی میکند.
نذري در خيريه سراداران كربلا
فانی در ادامه صحبتهایش به خیریه سرداران کربلا که به منظور اجرای فعالیتهای این مسجد و حسینیه از ۴ سال پیش احداث شده اشارهای دارد و ادامه میدهد: خیریه سرداران کربلا را با هدف جمعآوری نذورات شهروندان و استفاده از آنها در اطعام مردم راهاندازی کردیم.
او خاطرنشان میکند: از محل کمکهای مردمی به این خیریه که گاه از دیگر شهرهای کشور مانند تهران نیز ارسال میشود در مناسبتهای خاص سوگواری و یا عیدها هزار تا هزار و ۲۰۰ نفر را اطعام میکنیم که در این میان بیشترین کمکها مربوط به قشر کسبه است.
خیریه سرداران کربلا را با هدف جمعآوری نذورات شهروندان و استفاده از آنها در اطعام مردم راهاندازی کردیم
مسجد قديمي ما بزرگتر ميشود
این فعال قدیمی مسجد محله ما اظهار میدارد: اگرچه مساحت وسیع و با قدمت مسجد در طرح تعریض خیابان از بین میرود، اما برای جبران آن قطعه زمین ۴۰۰ متری پشت مسجد که محل پارکینگ بود را خریداری کردیم که این متراژ به مساحت مسجد افزوده و حسینیه آن بزرگتر میشود.
كفنپوشيدن قبل از انقلاب بهترين خاطره
از فاني كه به اندازه قدمت مسجد و شايد هم بيشتر در فعاليتهاي اين مسجد نقش ايفا كرده است ميخواهم يك خاطره خوب از دوران فعاليتهاي فرهنگیاش را بازگو کند و او اينطور توضيح ميدهد: يادم ميآيد قبل از انقلاب ميخواستيم با هيئت خودمان عزاداري روز تاسوعا و عاشورا را انجام دهيم، در آنزمان رژيم با اين كار مخالفت ميكرد و این امر باعث شد تا همه ما كفنپوش به سمت حرم برويم و با اين روش اعتراض خود را به رژيم نشان دهيم.
ما اولین هیئت کفنپوش بودیم که به سمت حرم حرکت میکردیم. فانی ادامه میدهد: خاطره ديگرم هم به روزهاي آخر عمر رژيم پهلوی برميگردد، آن زمان مسجد ما هنوز سردر نداشت و زمين كناريمان هم كاروانسرا بود. در آن زمان يكي از انقلابيون که سربازان به دنبالش بودند با اعلاميههاي خود هراسان به محل مسجد نزديك شد و به كمك ما از زير در كاروانسرا این انقلابي مجاهد پنهان شد و از شر عوامل رژيم در امان ماند.
*این گزارش سه شنبه، ۱۶ آبان ۹۱ در شماره ۲۹ شهرآرامحله منطقه ۸ چاپ شده است.
لینک کوتاه
آوا و نمــــــای شهر
