
حرف زدن از معلم قرآن ۸۵ سالهای که تعداد شاگردانش در شش دهه تدریس به بیش از ۲۰۰ هزار نفر رسیده بیش از آنکه تعجب برانگیز باشد، ارزشمند است. همه شاگردان او را همیشه لباده بر تن با عرقچین سادهای دور گردن و سوار بر دوچرخه قدیمیاش میدیدند که قبل از ورود به کلاس جایزهها را از داخل خورجین بیرون میآورد.
اینکه این جایزهها سرانجام نصیب چه کسی میشد به اندازه نشستن پای حرفهای چنین استادی برای شاگردان مهم نبود. کلاس خیلی ساده برگزار میشد. بچهها دورتادور هم و مکتبی مینشستند و یکی یکی قرائت میکردند. هیچ کلاسی بدون دادن جایزه تمام نمیشد.
حاج احمد هروی همه این جایزهها را از حقوق کارمندیاش میخرید و به شاگردانش میداد. چه کودکانی که با همین جایزههای کوچک، اما ارزشمند پای ثابت کلاسها و جلسات شدند و تا سالها بعد قرآن را ترک نکردند. خیلی از این کودکان به مدارج بالای علمی رسیدند، اما در این میان چهرههای بینالمللی نیز ظاهر شدند و برای همیشه کارنامه استاد حاج احمد هروی را درخشان کردند.
مرحوم هروی کارمند راهآهن بود و در سال ۴۲ توسط مسئولان این سازمان بهعنوان معلم قرآن انتخاب شد. آن زمان کلاس درسی برایش فراهم و شاگردانی در این کلاسها ثبتنام کردند. اما بعد از آن حاج احمد، منتظر ثبتنام کسی نبود، خودش به مسجدها میرفت و کلاس قرآن میگذاشت.
خیلی وقتها پیش میآمد از مسئولان مسجدی خواهش میکرد که کلاس بگذارند و بعد با خورجینی پر از جایزه کلاسها را برگزار میکرد. ورودش به مسجد آیتا... فقیه سبزواری هم به همین ترتیب بود.
بعد از شکلگیری محله طلاب مشهد و تاسیس بزرگترین مکان مقدس آن استاد هروی حاضر بود تا این مسجد را مرکز پرورش قاریان و حافظان برجسته قرآن در جهان کند که چهرههایی، چون سعید طوسی، عابدینزاده، وحید مجتهدزاده، مهدی صیافزاده و کاظم بافتیگرامی از این جملهاند که اگر از همه آنها بپرسی، روزهایی را به خاطر میآورند که در اتاق استاد در خانهاش یا مسجد یا هرجایی که امکان برگزاری کلاس وجود داشت، پای درس قرآنش مینشستند.
خیلی وقتها پیش میآمد استاد در هوای گرم تابستان یا سرمای طاقتفرسای زمستان با دوچرخه راهی کلاسی میشد که یک یا دو شاگرد داشت. برای او تربیت یک نفر هم مهم بود و برایش وقت میگذاشت، برای همین هم ماندگار شد.
اگرچه شناسایی ۲۰۰ هزار شاگرد استاد هروی کار بسیار سختی است، اما افرادی، چون محمدجواد پناهیطوسی را میتوان راحت پیدا کرد. لااقل از سایر شاگردان استاد میتوان فهمید اورا هم شاگرد مرحوم هروی بوده، افتخاری که برای همه آنها وجود داشته و دارد.
محمدجواد طوسی قرائت قرآن را از دوران کودکی و هفتسالگی شروع کرد. به دلیل اینکه موفق به گفتوگو با این قاری برجسته بینالمللی نشدیم، دقیقا نمیدانیم چه سالهایی در محضر استاد بوده، اما مهم افتخاراتی است که دلیل اصلی آن همان سالهای شاگردی او در محضر استاد بوده است.
استاد پناهی بارها موفق به کسب مقام اول در مسابقات بینالمللی ایران و سوریه شده است. همچنین بارها به کشورهای خارجی به عنوان قاری دعوت شده که از این بین میتوان به کشورهای بنگلادش، سوریه، لبنان، ترکیه، کویت، آلمان، اسپانیا، ایتالیا، بلژیک، هلند، انگلستان، فرانسه، آفریقای جنوبی و ... اشاره کرد.
اگر قرار باشد یکی از ارادتمندترین شاگردان مرحوم هروی را نام ببریم باید از استاد سعید طوسی یاد کنیم. قاری بینالمللی قرآن کریم که همه افتخارات خود را مرهون تلاشهای این استاد مخلص میداند. وی شاگرد پروپاقرص کلاسهای استاد قدیمی و ماندگار محله ما بوده و اگرچه در مراحلی از یادگیری از محضر اساتیدی، چون سید میرزاعلى رحیمى بهره برده، اما میگوید: اگر شاگر استاد هروی نبودم به این موفقیتها دست نمییافتم.
استاد محمد طوسی اولین مقام داخلی خود را در سال ۱۳۷۲ و با کسب عنوان سومی مسابقات سراسرى سازمان اوقاف و امور خیریه بهدست آورد و بعد از آن مقامهای بینالمللی، چون مقام اول مسابقات بینالمللى قرآن کریم سوریه در سال ۱۳۷۲، مقام ششم مسابقات بینالمللى قرآن کریم عربستان سعودى در سال ۱۳۷۳، مقام چهارم مسابقات بینالمللى قرآن کریم مالزى در سال ۱۳۷۴، مقام اول مسابقات بینالمللى قرآن کریم مالزى از بین ۳۰ کشور در سال ۱۳۷۷ را بهدست آورد تا، چون ستارهای در کارنامه درخشان استاد مرحوم هروی ثبت شود.
اگر شاگر استاد هروی نبودم به این موفقیتها دست نمییافتم
قرآن را بهگونهای از حفظ میخواند که در یکی از مراسم قرآنی از سوی اساتید خارجی لقب کامپیوتر قرآن را از آن خود کرد. وقتی از او میپرسیم چگونه دادههای قرآنی خود را سریعتر از هر سیستم الکترونیکی مانند کامپیوتر ارائه دهد، ما را به روزهای کودکی و شاگردی در کلاسهای استادی میبرد که اولین قدمهای حفظ را در آنجا برداشت.
رضا عابدینزاده همیشه از مرحوم هروی بهعنوان تاثیرگذارترین فرد در زندگی قرآنیاش یاد میکند و روزهایی را بهخاطر میآورد که برای رفتن به مسجد آیتا... فقیه سبزواری و نشستن در کلاسهای استاد و گرفتن جایزه لحظهشماری میکرده است.
این حافظ کل قرآن که استاد هروی تا آخرین لحظات عمرش از او به عنوان یکی از بزرگترین افتخاراتش نام میبرده، مانند سایر شاگردان مرحوم مقامهای داخلی و خارجی بیشماری دارد که مهمترین آنها کسب مقام دوم مسابقات بینالمللى قرآن کریم عربستان در رشته حفظ ۲۰ جزء در سال ۱۳۷۰ و مقام سوم مسابقات بینالمللى قرآن کریم جمهورى اسلامى ایران در رشته حفظ کل در سال ۱۳۷۱ است.
استاد محمدکاظم بافتیگرامی یکی از شاگردان مطرح و سرشناس مرحوم استاد هروی است که از دوران نوجوانی به روخوانی و روانخوانی پرداخت سپس تجوید، صوت و لحن را فراگرفت و از سال ۱۳۶۲ شروع به حفظ قرآن کریم کرد.
این حافظ کل قرآن کریم مثل خیلی دیگر از اساتید امروزی قرآن را با نشستن در کلاسهای استاد هروی شروع کرد و با انگیزهای که از لطف و مهربانی و در عین حال سختگیریهای مرحوم هروی به دستآورده بود، به موفقیتهای زیادی دست یافت.
از مقامهای داخلی این استاد قرآن میتوان به نفر اول مسابقات سراسری اوقاف در سالهای ۱۳۶۶، ۱۳۶۷ و ۱۳۷۳ و نفر دوم مسابقات سراسری اوقاف در سالهای ۱۳۶۸، ۱۳۶۹ و ۱۳۷۱، نفر سوم مسابقات سراسری اوقاف در سالهای ۱۳۷۰ و ۱۳۷۲ اشاره کرد.
از ماموریتهای قرآنی داخل و خارج از کشوربافتی گرامی که بگذریم، مقامهای بینالمللی اومانند مقام دوم مسابقات بینالمللی جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۶۸، مقام دوم مسابقات بینالمللی سوریه در سال ۱۳۶۸، مقام اول مسابقات بینالمللی جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۷۰ و مقام دوم مسابقات بینالمللی جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۷۳ جزو افتخاراتش است.
اگرچه در زندگینامه این قاری بینالمللی از اساتیدی، چون حاج آقاى بهنام، حاج هاشم مجتهدزاده و حاج جواد مجتهدزاده بهعنوان کسانیکه وی را با فنون قرائت آشنا کردند، نام برده شده، اما اگر قرار باشد نقطه آغاز موفقیت وی را بازخوانی کنیم باز به استاد بزرگ و ماندگار محلهمان مرحوم هروی میرسیم که او را نیز مانند هر کودک و نوجوان دیگری به کلاسهایش دعوت میکرد و با صبر و حوصله به آنها آموزش میداد.
مثل باغبانی که وظیفه خود میدید نهالهای شکننده و آسیبپذیر را به سمت درختان تنومند و پربار هدایت کند. همچنان که بهترین و بیشترین خاطرات این قاری بزرگ قرآن نیز مربوط به همان مکتبخانهها و کلاسهای استاد هروی است.
کسب مقام سوم مسابقات بینالمللى کشور مالزى در سال ۱۳۷۹ و داوری مسابقات مطرح از افتخارات این استاد امروز ماست.
* این گزارش یکشنبه، ۲۳ تیر ۹۲ در شماره ۶۲ شهرآرامحله منطقه ۴ چاپ شده است.