پالیزکاران، کارگر فداکاری که در راه خدمت تا سینه در گل فرو رفت 
حکایت صحاف کهنه‌کار پنجراه پایین خیابان از سختی کار در چاپخانه 
تلاش«بذرافشان» برای نهادن بذر قرآن در نسل نونهال
یک سال پیش بود که در میرزاکوچک‌خان، مدرسه‌ای با رویکرد قرآنی به نام «رضوانیه آیات» افتتاح شد؛ مدرسه‌ای دخترانه که نخستین دبستان تخصصی قرآنی در ناحیه ۵ آموزش‌وپرورش به‌شمار می‌رود.
در این مدرسه همه برنامه‌های دوره پیش‌دبستانی و دبستان با بهره‌گیری از روش‌های نوین تدریس، آموزش روخوانی و حفظ، همراه با قصه و بازی در راستای انس با قرآن کریم، پرورش هویت دینی، ملی و همچنین مهارت‌های فردی و تفکر، ازطریق بازی و ارائه فوق‌برنامه‌ها با حضور خانواده‌ها انجام می‌شود.
سابقه در پست مدیریت مدرسه
مدیر این مدرسه خود نیز از کودکی وارد حوزه قرآنی شده است و ۱۰ سالی سابقه کار در این وادی را دارد. «فاطمه بذرافشان» که از سال ۷۹ فعالیت قرآنی خود را با دارالقرآن یوسفی‌مقدم در ناحیه ۴ مشهد شروع کرده، فارغ‌التحصیل مدرسان جامعه قرآن است و از سال ۸۱ در دارالقرآن سپاسی فعالیت کرده است.
او که سمت معاون اجرایی تربیت‌مربی قرآن کریم موسسه آیات را نیز برعهده دارد، داستان شکل‌گیری مدرسه قرآنی رضوانیه آیات را این‌گونه شرح می‌دهد: «دارالقرآن سپاسی به‌دلیل محدودیت‌هایی تعلیق شد و دیگر نهادی به‌عنوان دارالقرآن در ناحیه ۵ آموزش‌وپرورش نداشتیم، تا اینکه به پشتوانه مجوزی که از دو سال پیش از آموزش‌وپرورش دریافت کرده بودم، اردیبهشت امسال موفق شدیم زیرنظر موسسه فرهنگی قرآن‌وعترت آیات، این مدرسه را افتتاح کنیم.»
تنها مدرسه قرآنی در ناحیه ۵ آموزش‌وپرورش
او درباره ماهیت این موسسه قرآنی نیز این‌گونه توضیح می‌دهد: «موسسه فرهنگی قرآن‌وعترت آیات که از سال ۸۶ برنامه‌های خاصی برای حوزه تربیت‌مربی کودک و تربیت‌معلم قرآن داشته، دبستان‌هایی را در مشهد راه‌اندازی کرده است.» آن‌گونه که از توضیحات او برمی‌آید، مدارس این موسسه فقط در نواحی ۶ و ۷ و مهدکودک آن نیز در ناحیه ۳ آموزش‌وپرورش ایجاد شده‌اند و مدرسه قرآنی رضوانیه آیات، نخستین مدرسه در نوع خود در ناحیه ۵ آموزش‌وپرورش به‌شمار می‌رود.
نکته دیگری که بذرافشان یادآوری می‌کند، پذیرش دانش‌آموزان شیعه و سنی در کنار هم در این مدرسه قرآنی است؛ «شیعه و سنی را در کنار هم در این مدرسه پذیرش کرده‌ایم، چون هدف اصلی ما انس با قرآن و آشنایی با امامت و ائمه (ع) است.»
تحصیل ۴۰ نوآموز
او با بیان اینکه حدود ۴۰ قرآن‌آموز در این مدرسه مشغول تحصیل هستند، می‌گوید: «دو کلاس پیش‌دبستانی و یک اول دبستان داریم که هر کلاس شامل ۱۰ تا ۱۴ دانش‌آموز است. این کلاس‌ها سه آموزگار دارند که علاوه بر داشتن مدرک کارشناسی در گرایش‌های خود، مدرک قرآنی خود را نیز از موسسه آیات گرفته‌اند.»
بعد هم تاکید می‌کند: «برای پرورش کودکان مدرسه، رویکرد قرآنی را درپیش گرفته‌ایم؛ به این ترتیب که بچه‌ها از همان دوره پیش‌دبستانی، با حفظ آیات کوچک، به‌مرور و بر اساس ظرفیت‌های فردی و استعدادهایشان، حافظ قرآن می‌شوند تا پس از گذشت شش سال، خروجی خوبی از این حوزه داشته باشیم.»
او با بیان اینکه هدف مدرسه این است که بچه‌ها ابتدا عامل و سپس حافظ و قاری قرآن شوند، اضافه می‌کند: «هم‌اکنون بچه‌ها سوره‌های کوچک را همراه با مفاهیم کاربردی آنها حفظ کرده‌اند و مشغول فراگیری سوره مومنون هستند؛ البته این را هم بگویم که ما اصلا بر روی میزان جزء‌هایی که بچه‌ها باید حفظ کنند، حساسیت نداریم و این مهم را به علاقه و انگیزه خود آنها سپرده‌ایم.»
هدف موسسه فرهنگی قرآن‌وعترت آیات این است که بچه‌ها ابتدا عامل و سپس حافظ و قاری قرآن شوند
سیستم آموزشی شاگردمحور
او همچنین با اشاره به حوزه آموزشی تصریح می‌کند: «در حوزه آموزش نیز بر اساس روش اکتشافی یعنی انتقال آموزش‌ها براساس خلاقیت، تفاوت‌های فردی و علاقه دانش‌آموزان، فعالیت می‌کنیم.»
بذرافشان با تاکید بر اینکه سیستم آموزشی در این مدرسه، شاگردمحور است، تصریح می‌کند: «بچه‌ها از طریق انجام پروژه و کار‌های عملی، آموزش لازم را می‌بینند که همین مسئله هم موجب افزایش اشتیاق دانش‌آموزان برای حضور در مدرسه شده است.»
مدیر مدرسه رضوانیه آیات، با بیان اینکه مدرسه از ساعت ۸ صبح تا ۱۲:۴۵ ظهر دایر است، می‌گوید: «در این مدرسه فقط پذیرای بچه‌ها در دو مقطع پیش‌دبستانی و کلاس اول هستیم و دلیل این محدودیت هم شاگردمحوربودن رویکرد آموزشی ماست.» آن‌گونه که او درباره ساختار مدرسه توضیح می‌دهد، بچه‌هایی که در این مدرسه از این پس پذیرش خواهند شد، از مقطع پیش‌دبستانی خواهند بود.
بذرافشان در این‌باره این‌گونه توضیح می‌دهد: «چون سیستم آموزشی مدرسه شاگردمحور است، نیاز داریم که خیلی از مسائل را از پایه به آنها بیاموزیم، درنتیجه وقتی دانش‌آموزی بلافاصله از مثلا مقطع سوم دبستان به این مدرسه وارد شود، از سایر بچه‌های هم‌سن خود عقب خواهد ماند، بنابراین پذیرش اولیه بچه‌ها از پیش‌دبستانی است که در صورت تمایل خانواده‌هایشان، تا پایان دوره ابتدایی در مدرسه خواهند ماند.»
پایه دوم از سال آینده ایجاد خواهد شد
او با اشاره به اینکه مدرسه در حال گذراندن نخستین سال فعالیت خود است، یادآوری می‌کند: «از سال آینده پایه دوم را هم در مدرسه خواهیم داشت تا دانش‌آموزان کلاس اول امسال به مقطع بالاتر بروند و پیش‌دبستانی‌ها هم در کلاس اول، جایگزین آنها شوند.»
اینکه ورود به مدرسه نیاز به آزمون یا گزینش خاصی دارد، نکته دیگری است که مدیر مدرسه رضوانیه آیات به آن، این‌گونه پاسخ می‌دهد: «ارزیابی اولیه داریم که بر اساس آن، تفاوت‌های فردی بچه‌ها شناسایی می‌شود و مربی بر این مبنا، آموزه‌های فردی را به بچه‌ها می‌دهد. هدف از این کار هم این است که جلوی پیشرفت کسی را نگیریم و اجازه بدهیم در حوزه استعدادش رشد کند.»
از بذرافشان می‌خواهم تا توضیح بیشتری درباره سیستم آموزشی و روش کار مدرسه بدهد که اظهار می‌کند: «دانش‌آموزان علاوه بر اینکه همان درس‌ها و مباحث مطرح در سایر مدارس را می‌خوانند، آموزش‌های قرآنی را نیز به‌عنوان رویکرد تربیتی خود برایشان دنبال می‌کنیم؛ ازجمله این برنامه‌های قرآنی، حفظ سوره‌ها با مفاهیم آن و آشنایی با یک آیه قرآن در طول هفته به‌صورت کاربردی است.»
ایجاد حس مسئولیت‌پذیری و تقویت مهارت فردی
بنا به گفته مدیر مدرسه رضوانیه آیات، برنامه‌های مناسبتی دینی و تقویمی نیز از نمونه اقدامات تربیتی است که دنبال می‌کنند؛ «مراسم عزاداری، جشن‌های میلاد، امام‌شناسی در قالب قصه، زیارت حرم، جشنواره غذا، شب چله و... را با رویکرد تربیت دینی، ایجاد و تقویت مهارت‌های فردی و خلاقیت در بچه‌ها به‌صورت کاربردی برگزار می‌کنیم.»
او در تکمیل توضیح خود می‌گوید: «در همه برنامه‌هایی که برگزار می‌کنیم، مدیریت اجرای مراسم به‌عهده بچه‌های موسسه است و ما فقط ناظر عملکرد آنها هستیم. علاوه بر این کمدی را در اختیار هرکدام از بچه‌ها قرار داده‌ایم تا وسایلشان را در آن قرار دهند، اما وظیفه نگهداری و مرتب کردنش به‌عهده خود آنهاست؛ به این ترتیب حس مسئولیت‌پذیری را هم در آنها افزایش می‌دهیم.» نکته جالب توجه دیگر در برگزاری مراسم مدرسه این است که دانش‌آموزان لباس فرم ندارند و می‌توانند بنا به سلیقه خود و متناسب با مراسم، لباس مهمانی بپوشند.
آن‌گونه که بذرافشان اظهار می‌کند، آموزش‌های قرآنی و امور تربیتی در مدرسه با زبانی بسیار ساده و به‌صورت کاربردی داده می‌شود تا بچه‌ها بدانند که قرآن برای همه امور زندگی انسان‌ها دستورالعمل ویژه‌ای دارد.
مدیر مدرسه رضوانیه آیات، در عین حال تصریح می‌کند: «فعالیت‌های تربیتی قرآنی را هم‌زمان برای بچه‌ها و خانواده‌هایشان انجام می‌دهیم که اگرچه بسیار دشوار است، افتخار مدرسه ما شمرده می‌رود.»
آن‌گونه که بذرافشان اظهار می‌کند، هزینه‌های مدرسه از شهریه دانش‌آموزان و حمایت مالی موسسه آیات تامین می‌شود. به گفته مدیر مدرسه رضوانیه آیات، شهریه سالانه دوره پیش‌دبستانی، ۷۰۰ هزار تومان و دبستان هم ۸۶۰ هزار تومان است که به‌صورت ماهانه قسط‌بندی می‌شود.
ارتباط قرآنی با مدارس عادی
از او درباره نوع ارتباطشان با سایر مدارس عادی آموزش‌وپرورش می‌پرسم که این‌گونه پاسخ می‌دهد: «با مدارس عادی با هدف ارائه مشاوره‌های قرآنی به خانواده‌ها همکاری می‌کنیم که قرار است کار را گسترش دهیم؛ به این ترتیب که مشاوران خود را به مدارس عادی اعزام کنیم یا در حوزه قرآن‌آموزی، مدرسانمان با آنها همکاری کنند.»
چشم‌انداز آینده مدرسه رضوانیه آیات
او توضیحی هم درباره برنامه‌ها و چشم‌انداز آینده مدرسه رضوانیه آیات می‌دهد: «می‌خواهیم اینجا را تبدیل به یک پایگاه قرآنی کنیم و به این ترتیب در آینده از رده سنی پیش‌دبستانی تا بزرگ‌سالان را تحت پوشش داشته باشیم.»
بذرافشان همچنین با اشاره به اجرای طرح نهضت قرآن‌آموزی در مناطق ۳ و ۱۲ شهری، تصریح می‌کند: «ما هم بناست این طرح را به‌طور رایگان در اینجا برای عموم به اجرا بگذاریم، اما برای شروع و اجرای موفق آن، نیازمند اطلاع‌رسانی معاونت فرهنگی شهرداری منطقه هستیم.» از او درباره زمان اجرای این طرح سوال می‌کنم که پاسخ می‌دهد: «اگر متقاضی برای شرکت در این طرح داشته باشیم، به‌سرعت کار را شروع خواهیم کرد.»
ترویج سبک زندگی اسلامی در جلسات خانگی
مدیر مدرسه رضوانیه آیات به فعالیت دیگر این مدرسه نیز اشاره می‌کند و می‌گوید: «در حال رصد جلسات خانگی قرآنی هستیم تا مدرسان خود را به این جلسات اعزام کنیم که آموزش تخصصی تلاوت صحیح قرآن و مفاهیم کاربردی آیات را به مخاطبان این جلسات بیاموزند تا به این طریق، سبک زندگی اسلامی هم ترویج شود.»
* این گزارش در شماره ۱۸۲ شهرآرا محله منطقه ۵ مورخ ۲۱ دی ماه سال ۱۳۹۴ منتشر شده است.
لینک کوتاه
روایات مشابه
ارسال نظر
آوا و نمــــــای شهر
