توس

خواجه نظام‌الملک طوسی وزیری که با تدبیر خود، نه‌فقط مسیر پیروزی را برای ایرانیان هموار کرد، بلکه با تعریف چارچوب دکترین دفاعی کشور، خیال هجوم به ایران را از ذهن دشمنان بیرون انداخت.

تردیدی نیست که ورود مغولان و گریختن مذبوحانه سلطان‌محمد‌خوارزمشاه از مقابل آنها، باعث ایجاد شکافی عمیق در ارتش شد و پیامدی تلخ و دهشتناک در پی داشت، اما از آن طرف، مردم مقاومت سختی را در برابر مغولان سازمان دادند.

میل اخنجان یا اخنگان یک میل یا برج آرامگاهی است که در مجاورت روستای اخنگان ساخته شده است؛ این بنا که ترکیبی از آجر و معرق کاشی است، برج آرامگاهی به ارتفاع هفده متر است که بر روی سکویی مدور قرار گرفته است.

دیواری که از سه حمله خانمان برانداز جان سالم به در برده، حالا حال‌وروزش نزار است و از هر زمانی بیشتر به تیمار و نگهداری نیاز دارد.

دیوار تابران توس که روزگاری ارتفاعش به دوازده متر می‌رسید، حالا آن‌چنان فروخفته که با وجود مرمت دروازه رودبار، باز هم نمی‌تواند توجه چندانی به خود جلب کند. بخش زیادی از دیوار تخریب‌شده و ارتفاعش به نیم‌متر هم نمی‌رسد.

حاج‌قاسم تعریف می‌کند: کشتی‌گیر بودم. کسی من را خاک نکرده بود. سنگ جمشید در پیشانی آرامگاه، سه‌تن وزنش بود. حتی از تهران برای دیدن جابه‌جایی سنگ آمده بودند. همه گفتند چطور سنگ را بالا می‌بری؟

هریک از افراد به طرفداری از سگی که حیثیت و گاهی هم زندگی‌اش را روی آن شرط بسته است، می‌پردازد. در این میدان سگی، هستند افرادی که حیثیت و سرمایه و زندگی‌شان را پای سگ‌ها می‌گذارند.