بیکاری یکی از مشکلات اصلی در جامعه ما و دلیل بسیاری از ناهنجاریهای اجتماعی مانند اعتیاد، طلاق، سرقت و ... است. به همین دلیل دولت و مسئولان کشور بسیار تلاش میکنند تا این مشکل را از سر راه بردارند.
البته کنار مسئولان، برخی افراد محلی نیز با استفاده از نبوغ و علم خود برای برطرفکردن این مشکل ملی تلاش کردهاند. به دیدن کارآفرین و مبتکر موفق محله صیادشیرازی میرویم و با فعالیتهایش آشنا میشویم.
محمدعلی عقیلی که دارای مدرک کارشناسی در صنایع غذایی است، بعد از فارغالتحصیلشدن از دانشگاه، فعالیت خود را به عنوان یک کارآفرین آغاز میکند.
سال۱۳۶۵ هنوز جنگ ادامه داشت و تمام نیروها و امکانات کشور برای مبارزه با دشمن متجاوز بسیج شده بود. بخش تدارکات یکی از مهمترین کارهای پشت جبهه به حساب میآمد. یک بخش این تدارکات به تهیه سلاح، توپ، تانک و... مربوط بود که توسط ردههای بالای نظام و نیروهای دیپلماسی انجام میشد، اما بخش دیگر تدارکات پشت جبهه، تهیه مواد غذایی، پوشاک و دیگر مایحتاج سربازان جنگی را دربرمیگرفت.
این بخش با کمکهای مردمی و دولتی انجام میشد. من نیز که همان زمان در جبهه بودم، مدتی در واحد پشتیبانی و تدارکات مسئولیت تهیه مواد غذایی را برعهده داشتم. بعداز مدتی متوجه شدم برخی از این مواد غذایی بهدلیل نداشتن بستهبندی مناسب علاوهبر اشغالکردن جای زیاد به دلیل شرایط نامناسب حیفومیل میشوند و از بین میروند.
چون لیسانس صنایع غذایی داشتم، با انجام برخی کارهای ساده توانستم زمان نگهداری مواد غذایی را بیشتر کنم. با انجام این کار من از طرف فرماندهان رده بالا تشویق شدم. بعد از این ماجرا با تلاش و کمک برخی مسئولان، اولین واحد تولید مواد غذایی با بستهبندی مناسب ویژه شرایط سخت و جنگ را افتتاح کردم.
در این واحد تولیدی با استفاده از روشهای ابتکاری و خلاقانه توانستیم شرایط نگهداری مواد غذایی را تا چندبرابر افزایش دهیم. ما حتی برای اولینبار در همین واحد تولیدی چیپس میوه تازه را تولید کردیم بهطوریکه این میوهها با ظاهر بسیار خوبی به دست رزمندگان پشت جبهه میرسید. البته من به عنوان مبتکر این روش چیپس میوه تازه را تولید و به بازار عرضه کردم.
بعد از پایان جنگ باتوجهبه نیازی که کشور برای سروسامان دادن به زیرساختهای اقتصادی داشت، تلاشم را برای افتتاح واحدهای تولیدی آغاز کردم.
در آن سالها بیشتر سرمایههای مالی کشور صرف ساختوساز خرابیهای ناشی از جنگ میشد. سرمایهگذاران نیز به دلیل آشفتگی اوضاع و برای حفظ سرمایه اندکی که داشتند، خطر نمیکردند.
در این زمان من با چند تن از این سرمایهگذاران دیدارکردم و با ارائه طرحهای ابتکاری و زودبازده آنها را تشویق کردم که به ایجاد واحد تولیدی اقدام کنند. ابتدا همه میترسیدند، اما با تلاش و قول کمکهای دولتی موفق شدم در سال اول که تلاشم را آغاز کردم چند واحد تولیدی را در خراسان راهاندازی کنیم.
بعداز یک سال این واحدهای تولیدی (صنایع کوچک) سود سرشاری را برای صاحبانشان به همراه آوردند. این موضوع باعث تشویق دیگر سرمایهگذاران شد. ما در همان سال اول بیش از ۱۰واحد تولیدی را در خراسان تاسیس کردیم.
او خاطرنشان میکند: در همان سال در مراسمی که ازسوی وزارت صنایع و معادن در تهران برگزار شد، از من بهعنوان کارآفرین نمونه کشوری تقدیر شد. کسب این مقام تاثیر مثبتی در ادامه کارم داشت.
در سالهای بعد نیز با استفاده از ایدههای ابتکاری و خلاقانه درزمینه فعالیتهای اقتصادی، تلاش بسیاری برای کارآفرینی و تولید در کشور انجام دادم و در مدت ۱۰ سال توانستم بیش از صدواحد تولیدی را در استانهای خراسان و تهران و قزوین تاسیس کنم.
در بیشتر این واحدهای تولیدی با استفاده از طرحهای خلاقانه و ابتکاری توانستیم تولید را چندبرابر کنیم. در این مدت چندینبار بهعنوان چهره ماندگار ملی، چهره طلایی کارآفرین، چهره خلّاق و چهره مبتکر کشوری انتخاب و تقدیر شدم.
چندبار نیز ازطرف دانشگاههای خراسانرضوی، جنوبی، شمالی، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشگاه شریف، دانشگاه تهران و دانشگاه آزاد ایران تشویق و تقدیر شدم و بهعنوان میهمان ویژه درباره روشهای خلاقانه و ابتکاری در صنعت و تولید سخنرانی کردم.
بهدلیل مرکزیت مذهبی مشهد و قرارگرفتن استان خراسانرضوی در مسیر کشورهای آسیای مرکزی و چین (جاده ابریشم) این استان از موقعیت ترانزیتی و تولیدی خوبی برخوردار است؛ به همین دلیل همیشه وجود یک نمایشگاه که صنعتگران و تولیدکنندگان بتوانند در آن کالاهای خود را عرضه کنند، لازم و ضروری به نظر میرسید.
به همین دلیل طرح ساخت نمایشگاه بینالمللی خراسان را به مسئولان پیشنهاد دادم که توسط مسئولان استان و شهرداری مشهد پذیرفته و بعداز انتخاب محل نمایشگاه (بولوار نمایشگاه) نقشهکشی و ساختوساز آن آغاز شد.
بهدلیل مرکزیت مذهبی مشهد این شهر از موقعیت ترانزیتی و تولیدی خوبی برخوردار است
سرانجام بعداز مدتی این نمایشگاه بینالمللی در مشهد افتتاح و راهاندازی شد که سالانه نمایشگاههای بسیاری در رشتههای مختلف صنعتی و تولیدی در آن برگزار میشود. با ساخت این نمایشگاه بسیاری از تولیدکنندگان خارج از استان و حتی کشور برای عرضه محصولات تولیدی خود و خرید محصولات صنعتی در این نمایشگاهها شرکت میکنند.
بهدلیل تاثیر مهمی که تاسیس این نمایشگاه در عرصه تجارت و تولید ملی داشت، نماینده عمران سازمان ملل متحد ضمن دیدار از این نمایشگاه بر تاثیر مثبت این نمایشگاه در ارتقای پایدار صادرات خراسانرضوی تاکید و جایزه اول سازمان عمران ملل متحد را به من اهدا کرد.
امروز یکی از بزرگترین مشکلات شهرهای بزرگی مانند مشهد و تهران آلودگی هوایی است که در این شهرها وجود دارد. برطبق نظر کارشناسان بیشاز ۹۰ درصد این آلودگیها و مواد سمی نیز توسط خودروها تولید میشود. به همین دلیل ایده و طرح ساخت خودرو برقی را مطرح کردم و تحقیقات گسترده و مطالعات زیادی نیز دراینباره انجام دادم و بعداز چند ماه کار تحقیقاتی موفق به طراحی این خودروی برقی شدم.
بعد از مدتی نیز به دلیل مخارج میلیونی که ساخت این خودرو داشت بهدنبال یک حامی مالی گشتم، اما، چون امکان شکست طرح خودرو وجود داشت حامی مالی پیدا نکردم. این موضوع باعث شد که من از ادامه و پیگیری این طرح منصرف شوم.
اگر حامی مالی پیدا شود، این طرح را تکمیل خواهم کرد. البته من این طرح را به وزارت صنایع و معادن نیزمعرفی کردم و با ارائه آن، رتبه اول نخبه ملی و شهروند برتر را به دست آوردم.
بسیاری از شهروندان فکر میکنند که برای ساخت فضای سبز و گل وگیاه باید باغچه و محیط باز زیادی دراختیار داشت. حتی بسیاری از کسانی نیز که منزلشان دارای حیاط است، از فضای موجود استفاده مطلوبی ندارند. این درحالی است که گیاهان سبز علاوهبر تصفیه هوا و تامین اکسیژن خالص برای ما به ایجاد آرامش روحی و نشاط جسمی نیز کمک بسیاری میکنند.
من برای اینکه ثابت کنم در آپارتمانهای کوچک هم میشود باغ گل به وجود آورد، شروع به ساخت باغ خانگی کردم
من نیز برای اینکه ثابت کنم حتی در همین ساختمانهای کوچک و آپارتمانی هم میشود یک باغ گل را به وجود آورد، شروع به ساخت باغ خانگی کردم و در تلاشی یکساله با کاشت بیشاز صدنوع گل وگیاه آپارتمانی در محیطی کمتر از صدمتر توانستم باغ زیبایی از گلهای مختلف به وجودآورم.
خوشبختانه این طرح موردتوجه مسئولان شهری و کشوری قرار گرفت و از شهرداری مشهد دوبار رتبه اول شهروند سبز را دریافت کردم؛ بهدنبال آن نیز رتبه اول کشوری شهروند سبز را کسب کردم.
متاسفانه برطبق آمار تعداد افراد سرطانی در کشور افزایش یافته است؛ به همین دلیل تلاشی را آغاز کردم تا بدون استفاده از مواد شیمیایی از مواد طبیعی و گیاهان دارویی، داروی این بیماری خطرناک را به دست آورم.
سرانجام بعداز مطالعات بسیار بین گیاهان بومی آمریکای لاتین گیاهی را شناسایی کردم که خاصیت ضدسرطانی داشت. در ادامه تحقیقات نیز به یک نوع کروکودیل ساکن در همین منطقه برخوردم که دارای ترشحات پوستی ضدسرطانی بود.
پس از گفتگو با برخی متخصصان طب سنتی، آنها نیز این خاصیت ضدسرطانی را تایید کردند. در حال حاضر نیز در تلاش هستم با پیداکردن یک حامی مالی، طرح انتقال و پرورش کروکودیل و گیاهان ضدسرطانی را به اجرا درآورم.
معتقد هستم که هیچ چیز بهدردنخوری در طبیعت وجود ندارد؛ بنابراین در طرحی ابتکاری و خلاقانه با استفاده از اشیای دورریختنی مانند سطلها و لیوانهای یکبارمصرف، پوست پرتقال، خودکار، لامپهای سوخته و... وسایل زیبایی مانند چراغ خواب، گلدان، آجیل خوری و... را ساختهام.
در ایدهای جالب، مقداری از این اشیای دورریختنی را دراختیار چنددانشآموز مدرسه و کودکستان قراردادم و به آنها گفتم که با آنها هرچه میخواهند، بسازند. بچهها نیز با فکر خود وسایل زیبایی ساختند. با دیدن کاردستی آنان متوجه شدم که ساخت این اشیا در افزایش خلاقیت و استعداد دانشآموزان بهویژه کودکستانیها موثر است.
اگر مسئولان پرورشی، برخی از این اشیا را دراختیار کودکان و دانشآموزان مدارس قرار دهند و از آنها بخواهند که با استفاده از فکر خود، وسایل ابتکاری بسازند، نقش مهمی در شکوفایی استعدادها و خلاقیت کودکان خواهد داشت.
زمانیکه به دیدن سالمندان ساکن خانه سالمندان رفته بودم، متوجه شدم که بیشتر آنها بهدلیل نبود سرگرمی دچار افسردگی شدهاند. بار دیگر که به آنجا رفتم، مقداری از همین وسایل بازیافتی را بردم و دراختیار آنان قرار دادم.
آنها نیز شروع به ساخت وسایل تزیینی و ابتکاری کردند. در دو ساعتی که در آنجا بودم همه آنها به هیجان آمده بودند و با شادی و لبخند کار میکردند. متوجه شدم که این وسایل در بازگشت روحیه شادی و نشاط به سالمندان موثر بوده است.
عقیلی علاوه بر موفقیتهای شغلی بسیاری که به دست آورده است، در زندگی خانوادگی نیز موفق بوده است. او سه فرزند دارد. همسرش تحصیلکرده دانشگاه و در همه این سالها پشتیبان ویار او بوده است.
او درباره همسرش میگوید: در تمام این سالها که برای انجام کار به استانهای مختلف میرفتم، او با صبوری خاصی از فرزندان خردسال مان نگهداری میکرد و یکی از مشوقان اصلی من برای ادامه تحقیقات و مطالعات بود.
او حتی یک بار سر پروژه خودروی برقی، تمام طلاهایش را به من داد تا صرف این کارکنم، با اینکه به آنها خیلی علاقه داشت و همیشه میگفت یادگاری عروسی مان است.
فرزندان عقیلی نیز که استعداد پدر را به ارث بردهاند، در دبیرستان ودانشگاه مشغول به تدریس هستند ودر زمینه اختراعات وایدهپردازیهای جدید توانایی بسیار دارند. آنها نیز به پدرشان افتخارمیکنند وسعی دارند مانند اوباشند.
کارآفرین برتر کشوری علاوهبر اینکه پدر نمونهای است، با اقوام خود نیز رابطه صمیمانهای دارد. او هرسال دوروز مانده به عید با تهیه یک سبزه نوروزی و هفت سینی که با سلیقه خودش ساخته است، به دیدن اقوام میرود و عیدرا به آنان تبریک میگوید.
عقیلی حتی برای همسایهها هم سبزه و هفت سین میبرد. به دلیل همین مهربانیهاست که خواهر او وخانواده اش در کنار آنان (طبقه بالای منزل آنها) زندگی میکنند.
* این گزارش چهارشنبه، ۲۷ فروردین ۹۳ در شماره ۹۷ شهرآرامحله منطقه ۹ چاپ شده است.