افطار میهمان حضرتید

از روزی که امیرعلی‌شیرنوایی در دوره تیموریان دستور داد میهمان سرای حضرتی با نام «غلورخانه» حرم‌مطهر را احداث کنند تا امروز غذادادن به زائران تعطیل نشده است. در آن روز‌ها و حتی در دوره صفویان که غلورخانه گسترش یافت، فقط وعده شام طبخ و توزیع می‌شد.

در دوره قاجار نام غلورخانه به کارخانه تغییر می‌کند و بخش زواری و خادمی از هم جدا می‌شوند. کارخانه زواری در بالاخیابان هر روز میزبان فقرا و زائران برای اطعام بود.

در دوره پهلوی با تغییر نام کارخانه به مهمان‌سرا، تعداد وعده‌ها هم تغییر می‌کند. البته در همه این سال‌ها در ماه رمضان وعده روزانه قطع و افطار توزیع می‌شد. سنتی که امروز در حرم‌مطهر محکم‌تر از قبل با سفره‌هایی گسترده‌تر از گذشته ادامه دارد.

از ماه رمضان سال گذشته توزیع افطاری ساده در صفوف نماز حرم‌مطهر باب شد. در نتیجه حالا هر شب به بیش از چندین هزار نفر بسته افطار داده می‌شود.

طبق قدیمی‌ترین سند به سال ۱۱۱۰ قمری (دوره شاه‌سلطان‌حسین صفوی) در ۱۷ رمضان که با آغاز نوروز مصادف شده، قید شده غذایی در روز طبخ نشده است.
در سندی به سال ۱۳۰۲ قمری هم از لوبیای سفید و قرمز، برنج عنبربو، زرشک، گلاب، لیموعمانی، نان، یخ، هیمه (هیزم)، زیره، سبزی، وسایل کوکو، زعفران، نخود و لپه به‌عنوان مایحتاج افطاری در حرم‌مطهر یاد شده است.

نشستن بر سفره افطار در حرم‌مطهر از اواسط دهه ۱۳۷۰ همه‌گیرتر شد، به‌صورتی‌که در صحن‌ها سفره پهن شد و زائران بیشتری سر سفره‌ها نشستند.
اکنون این گستردگی تا جایی رسیده است که در ماه رمضان امسال ۹۰۰ هزار نفر در حرم مطهر افطاری دریافت می‌کنند.

* این گزارش پنج‌شنبه ۲۴ اسفندماه ۱۴۰۲ در شماره ۵۴۱ شهرآرامحله منطقه ثامن چاپ شده است.