بلاتکلیفی بازار فرش بعد از چهار سال

این بار هم پای مرمتی در کار است که سازوکار تأیید و ابلاغش به دوازده سال پیش بازمی گردد. طرحی که سال ۱۳۹۷ تصویب و وارد گام اجرایی شد. صحبت از بازار فرش مشهد است که تاروپودش در حافظه تاریخی شهر بافته شده است و در فهرست آثار ملی جا دارد و حالا بیش از چهار سال از آغاز روند مرمت بازار می‌گذرد، اما هنوز خبری از زمان پایان مرمت نیست و تکمیل این پروژه در وضعیتی نامعلوم به سر می‌برد.

این وضعیت بازاری تاریخی است که بر اساس کاوش‌های باستان شناسی انجام شده، سابقه شکل‌گیری‌اش به دوره تیموریان می‌رسد. تحقیقات هم نشان می‌دهد کف بازار در زمان قاجار حدود ۹۰ سانتی متر و دوره تیموری نزدیک به ۳ مترو ۹۰ سانتی متر پایین‌تر از کف فعلی بازار بوده است.

در راستای حفظ این اثر تاریخی و افزایش امنیت بنا طرح مرمت بازار فرش در شورای فنی میراث فرهنگی کشور که بالاترین سطح تصمیم گیری در این حوزه است، تصویب و تأیید شد. در تاریخ مذکور هم قرار شد که با مشارکت شهرداری، میراث و کسبه وارد مرحله اجرایی شود و بازار به سبک قاجاری خودش بازگردد.

۱۱ دهانه بازار فرش مرمت شدند

مرمت این بازار که قراربود آذر امسال تمام شود همچنان با کندی پیش می‌رود که معاون فنی و اجرایی شهرداری ثامن علت اصلی این تأخیر را همکاری نکردن برخی کسبه بازار فرش بیان می‌کند.

علی عابدزاده در گفت‌وگو با شهرآرامحله، روند مرمت و موانع پیش رو برای اتمام پروژه را تشریح کرده است:

در پی چندین اخطار و هشداری که آتش نشانی درباره ناایمن بودن بازار فرش داد، شهرداری بر اساس بند ۱۴ ماده ۵۵ وارد عمل شد و اداره کل میراث فرهنگی نیز به عنوان متولی ابنیه تاریخی همراه شد. بهمن ۱۳۹۹، قراردادی که با پیمانکار منعقد شد، مرمت ابتدای بازار تا کوچه آب انبار چهل پایه نزدیک به ۲۱ دهانه بود.

طبق گفته‌های او ابتدا قرار بود که در هزینه مرمت، کسبه هم مشارکت کنند که بی نتیجه ماند و همه هزینه‌ها بر دوش شهرداری افتاد. بااین حال، شهرداری کار را پیش برد و از ۲۱ دهانه، دهانه‌هایی که بدون معارض بودند و کسبه همراهی کردند، مرمت شدند و ۱۰ دهانه دیگر به دلیل همراهی نکردن کسبه همچنان بلاتکلیف مانده اند. این موارد درحالی است که ارزش افزوده ناشی از این مرمت روی ملک بازاری‌ها خیلی بیشتر می‌شود.

عابدزاده اضافه می‌کند: وضعیت به وجودآمده موجب شد که مسئله را برای پیگیری با فرمانداری در میان بگذاریم بلکه کار پیش برود، زیرا هم نیروی انسانی و هم آجر موردنیاز آماده است و فقط باید کسبه همراه شوند و نهایت ۴۵ روز تحمل کنند. در این صورت، مرمت بازار فرش تا پایان سال تمام خواهد شد.

این مقام مسئول گریزی به کاوش‌های صورت‌گرفته می‌زند که طبق آن بیش از ۳ هزار قطعه سفالی در این بازار کشف شده است.

آن‌طور که او اشاره می‌کند، تاکنون کار مرمت بازار فرش نزدیک به ۱۴ میلیارد تومان هزینه در برداشته است و پیش بینی می‌شود هزینه اجرای مرمت بازار فرش تا پایان عملیات اجرایی به ۲۲ میلیارد تومان برسد.

تغییر پیمانکار علت تأخیر است

این در حالی است که یکی از کاسبان بازار فرش می‌گوید: پیش از این قرار بود شهرداری مجوز ساخت یک طبقه بالای مغازه‌ها را بدهد که زیر وعده‌هایش زد! اگر این امتیاز را بدهند، کسبه همراهی بیشتری با ادامه کار مرمت خواهند کرد.

طبق گفته‌های اوتاکنون ۹ پیمانکار جابه‌جا شده‌اند و همین مسئله موجب تأخیر در پیشرفت پروژه شده، به‌طوری‌که به ما گفتند دست کم سه ماهه تمام خواهد شد، در حالی‌که هشت ماه زمان برد! اتفاق دیگری که بازاری‌ها را مردد کرد، این بود‌که در جریان مرمت، از دهانه هر مغازه، ۸۰ سانتی‌متر گرفته شده است، در حالی‌که شهرداری می‌توانست از معبر عمومی این متراژ را بگیرد.