قهرمان ووشو، طراح آکواریوم گیاهی شد

«علی رضایی» یکی از قهرمانان ووشوکار مشهدی حدود ۱۵ مدال طلای جهانی و بین‌المللی را کسب کرده است. او جزو اولین‌هایی است که به کسب دیپلم ووشو از مدرسه «شائولین» موفق شده و تا به امروز شاگردان زیادی را آموزش داده است، اما این موفقیت‌ها دلیل گفت‌وگوی ما با او نیست.

این بار به دلیلی متفاوت‌تر به سراغ این ورزشکار محله خرمشهر رفتیم. او علاوه بر روحیه ورزشی‌اش علاقه زیادی به طراحی فضا‌های مختلف دارد و همین علاقه سبب شد تا در کنار مقام‌های ورزشی با هنر چیدمان آکواریوم‌های گیاهی آشنا شود و در مسابقات CIPS چین ۲۰۱۸، رتبه دوازدهم را کسب کند.

تنفر از ماهی به علاقه تبدیل شد

همه چیز از یک اتفاق ساده شروع شد. رضایی که علاقه‌ای به ماهی و آکواریوم نداشت، تصور نمی‌کرد روزی چنان مجذوب طراحی آکواریوم شود که برای مسابقات جهانی آن اقدام کند.

رضایی با به یاد آوردن اولین روزی که پا در این راه گذاشت برایمان تعریف می‌کند: «علاقه زیادی به طراحی داشتم، همین موضوع سبب شد تا در فواصل کوتاه، دکور‌های مختلفی برای باشگاهم طراحی کنم. یکی از هنرجویانم که در حوزه فروش ماهی و آکواریوم فعالیت داشت، متوجه این روحیه من شده بود، مرا به سمت خرید آکواریوم کوچک با گیاهان مصنوعی، چوب و سنگ و تعدادی ماهی تشویق کرد.

روز‌های اول از ماهی تنفر داشتم به هیچ عنوان علاقه‌ای به نگهداری از آن نداشتم. یک شب که زمان فراغت بیشتری داشتم و می‌خواستم آکواریوم را بچینم، در اینترنت جست‌وجو کردم تا اطلاعات بیشتری کسب کنم. هر چه بیشتر جست‌وجو می‌کردم با دنیای تازه‌تری از آکواریوم‌های گیاهی آشنا می‌شدم.

تازه فهمیدم در آکواریوم‌های گیاهی از گیاهان طبیعی استفاده می‌کنند و با آنچه من از آکواریوم در ذهنم داشتم، متفاوت است. با دنیای بزرگی آشنا شدم که طراحی‌های مختلف آکواریوم و مسابقات جهانی بسیار مرا به سمت خود جذب کرد. مدت زیادی در این باره جست‌وجو کردم و اطلاعات زیادی در این حوزه به دست آوردم، حتی با بنیانگذار طراحی‌های آکواریوم گیاهی «آقای تاکاشی آمانو» ژاپنی هم آشنا شدم.

عشق به مبارزه

او یک ورزشکار است و عاشق مبارزه. علاقه شدیدش به مسابقه و اشتیاقش برای حضور در میدان‌های رقابتی سبب شد تا در مسابقات طراحی آکواریوم گیاهی حضور پیدا کند. او برای اینکه در مسابقات جهانی شرکت کند اطلاعات جدیدی از یکی دیگر از هنرجوهایش کسب کرد.

رضایی در این‌باره برایمان می‌گوید: «برای اولین بار سال ۲۰۱۵ در مسابقات AGA شرکت کردم که با دنیای بزرگ‌تری از آکواریوم‌های گیاهی و طراحی آن‌ها آشنا شدم. پس از شرکت در این مسابقه متوجه شد مسابقات دیگری با سطوح مختلف در بیشتر کشور‌ها برگزار می‌شود و دنیای آکواریوم کمتر از دنیای ورزش نیست.»

ماهی، موجودی عاطفی

رضایی، ماهی را نشانه‌ای از برکت در زندگی‌اش می‌داند و ورود آن را به فال نیک می‌گیرد و درباره این خیر و برکت می‌گوید: «ورود آکواریوم به خانه ما ۲ تأثیر مثبت داشت. از نگاه من وقتی ماهی وارد زندگی آدم می‌شود، برکت هم به همراه می‌آورد درست مانند بسیاری از حیوانات خانگی که از آن‌ها نگهداری می‌کنید.

از طرفی همان مثال قدیمی که می‌گویند حیوانات خانگی برای دفع بلاست، فکر می‌کنم ماهی بلاخورش نسبت به پرنده‌ها هم بیشتر است.»
به گفته خودش شاید روز اول از ماهی نفرت داشت و علاقه زیادی هم به آکواریوم نداشت، اما این روز‌ها یکی از بزرگ‌ترین سرگرمی‌های زندگی‌اش بعد از ووشو، طراحی آکواریوم است.

بعد از ورزش که بیشترین وقت را برایش می‌گذارد به دنبال آخرین طراحی آکواریوم در دنیاست. او ادامه می‌دهد: «از ۷ صبح تا ۱۲ شب که مشغول به کار و ورزش هستم. وقت‌های آزاد و به ویژه جمعه‌هایم را برای رسیدگی به آکواریوم می‌گذارم.

ماهی‌شناس نیستم، اما روابطم بر خلاف گذشته با ماهی خوب است. کسی که آکواریوم گیاهی داشته باشد رابطه مستقیمی با ماهی پیدا می‌کند. باید به ماهی غذا بدهد و حواسش به نور، دما و تصفیه آبشان باشد.

برخلاف تصور ما، ماهی‌ها کسی که به آن‌ها غذا می‌دهد و رسیدگی می‌کند به خوبی می‌شناسند. به طور مثال اگر کسی که همیشه به ماهی‌ها غذا می‌دهد دستش را داخل آب ببرد، ماهی‌ها دور دستش جمع می‌شوند و پوست‌های مرده روی دستش را می‌خورند و اطرافش حرکت می‌کنند، اما اگر غریبه‌ای دستش را در آب ببرد همان ماهی‌ها فرار می‌کنند.

ماهی‌ها به شدت حساس هستند. به ویژه ماهی‌های کوچک که روابط عاطفی قوی‌تری دارند. انواع گیاه‌ها و فضای داخل آکواریوم نیز روی رفتار ماهی تأثیرگذار است.»

امسال، رضایی، به مدت یک ماه در مدرسه شائولین چین مشغول آموزش دوره یک ماهه ووشو بود که متوجه مسابقات طراحی آکواریوم گیاهی CIPS چین شد. او از یکی از هنرجویانش می‌خواهد مدارکش را برایش ارسال کند، تا فرصت حضور در این مسابقه را از دست ندهد. در مسابقه طراحی آکواریوم گیاهی CIPS چین حدود ۳ هزار نفر شرکت‌کننده عکس‌هایشان را ارسال کردند.

برای اولین بار شرکت چینی که برگزارکننده این دوره از مسابقات بود ۲۷ نفر را برای حضور به چین دعوت کرد تا در آنجا به صورت زنده و در زمان محدود مسابقه بدهند که در میان این ۳ هزار نفر، رضایی، یکی از ۲۷ نفر منتخب بود تا به عنوان یک ایرانی برای اولین بار به حضور در این مسابقات موفق شد.

با آنکه هیچ کدام از مسئولان از او حمایتی نکردند و تمام مخارج به عهده خودش بود باز هم با عشق و علاقه به مسابقه تمام سختی این مسیر را به جان خرید و خودش را به چین رساند.

یک روز دیرتر رسید

شانس با رضایی یار نبود و این بار اشتباه چینی‌ها در تاریخ بلیت سبب شد تا او نتواند به موقع در مسابقه حاضر شود. او تعریف می‌کند: «چینی‌ها در برخی از مسائل دقت بالایی ندارند. این از نگاه من است که سال‌ها با آن‌ها در زمینه ورزشی ارتباط دارم.

انسم این بود که یکی از آن بی‌دقتی‌هایشان نصیب من شد. آن‌ها بلیت هواپیمایم را یک روز بعد از مسابقه گرفته بودند. وقتی به چین رسیدم که مسابقه تمام شده بود. چون خودشان اشتباه کرده بودند، قرار شد همان شب با مسئولان برگزاری مسابقات صحبت کنند تا قبل از داوری اجازه دهند من طراحی‌ام را انجام بدهم.

آن‌ها این اجازه را به من دادند، اما به شرط اینکه امتیازی از من کسر کنند. تمام شرکت کنندگان طی ۸ ساعت با مواد مرغوب کارشان را انجام دادند، اما من مجبور بودم طی ۳ ساعت با الباقی وسایل روز قبل که شرکت کنندگان از آن استفاده کرده بودند، آکواریومم را طراحی کنم.

کارم که تمام شد برایشان عجیب بود. کیفیت کارم با تمام آن‌هایی که ۸ ساعت زمان برای طراحی داشتند برابری می‌کرد و حتی از برخی از آن‌ها بالاتر هم بود. خودشان می‌گفتند: «مگر یک ایرانی هم می‌تواند در این مسابقات شرکت کند و این چنین کاری در زمان ۳ ساعته ارائه دهد.مگر ایرانی می‌تواند کار طراحی آکواریوم انجام دهد.»

تصورشان این است که کشور‌های خاورمیانه به نوعی در این زمینه توانایی‌های تخصصی ندارند و از دنیای طراحی‌های آکواریومی بی‌خبرند. همه آن‌ها به شدت از طراحی‌ام استقبال کردند.

هنگامی که با نفر اول سال ۲۰۱۷ صحبت کردم، گفت: «تمام ۲۶ آکواریوم از نظر من یک طرف است و طراحی تو یک طرف، کارت عالی بود.» متأسفانه به خاطر آن کسر امتیاز رتبه دوازدهم را کسب کردم. بهترین رتبه‌ای که در این سال‌ها در ایران کسب شده بود.

آخرین بار یک ایرانی که باز هم مشهدی بود، رتبه ۱۲۷ را کسب کرده است. رتبه‌ام خوب بود اگر امتیازم را کم نمی‌کردند حتما جزو ۳ نفر اول بودم.

تصورشان این است که کشور‌های خاورمیانه از دنیای طراحی‌های آکواریومی بی‌خبرند

رقیب ها را پشت سرگذاشتم

آن ۲۷ نفر جزو بهترین‌های دنیا بودند و، اما همین که موفق شدم ۱۵ نفر را پشت سر بگذارم برایم شیرین است که توانسته‌ام در کنار رقیب‌های سرسختی مانند اسپانیا، برزیل، آلمان و آمریکا قرار بگیرم. یکی از داور‌های آلمانی گفت: «متوجه شدم طراحان خوبی در ایران حضور دارند و خوش‌حال می‌شوم بتوانم یک‌بار در ایران حضور پیدا کنم و در بین آن‌ها داوری کنم.»

برایم جالب بود یکی از شرکت‌کنندگان چینی در پست اینستاگرامی‌اش نوشته بود: «من با یک طراح روانی ایرانی آشنا شدم.» او من را جزو طراحان روانی معرفی کرده بود که تعبیرش از روانی فردی فوق‌العاده بوده است.

رضایی هم مانند سایر ورزشکاران و هنرمندان از بی‌توجهی مسئولان گلایه می‌کند و می‌گوید: «در ایران کسی از من حمایت نکرد. هنگامی که از مسابقات برگشتم، با اداره شیلات تماس گرفتم و ماجرای مسابقات را تعریف کردم، با کمال بی‌اعتنایی تنها پاسخی که به من دادند این بود «مبارکت باشد.»

در مقابل در کشور‌های دیگر افرادی که جزو نفرات برتر می‌شوند، نگارخانه‌هایشان معرفی می‌شود. به آن‌ها مجوز برگزاری کلاس و آموزش و حتی برگزاری مسابقه می‌دهند. حمایت مالی‌اش می‌کنند. حتی حامیان مالی را هم به آن‌ها معرفی می‌کنند تا در زمینه پیشبرد کارشان از آن‌ها کمک بگیرند.

این مسابقات در ایران برگزار نمی‌شود. در این مدت که من با این هنر آشنا شده‌ام فقط یک‌بار برگزار شده که برای تبلیغات کار یک شرکت خصوصی بوده است.

صنعت آکواریوم ناشناخته است

رضایی، درباره کسب و کار طراحی آکواریوم برای علاقه‌مندان توضیح می‌دهد: «اکنون آکواریوم‌ها در جا‌های مختلف استفاده می‌شوند و شرکت‌های بزرگ وارد دنیای آکواریوم شده‌اند. این روز‌ها برخلاف گذشته شیشه‌های آکواریوم‌ها کریستالی شده است و حتی از چسب هم مانند گذشته در ساخت آکواریوم استفاده نمی‌شود.

اکنون کشور‌های اروپایی در مهدکودک‌ها، مدارس، فروشگاه‌ها و قنادی‌هایشان و ... از آکواریوم صنعتی استفاده می‌کنند. در کشور خودمان هم افرادی که اهل ذوق و سلیقه هستند از انواع آکواریوم‌ها استفاده می‌کنند.»

وی با اشاره به افزایش آکواریوم‌های صنعتی یادآور می‌شود: «افرادی که به ماهی و آکواریوم علاقه دارند بهتر است در خانه از آکواریومی که خودشان طراحی می‌کنند، استفاده کنند. آکواریوم صنعتی ظاهر زیبایی دارد و شیک است، سیستم نور و تصفیه مخفی شده دارد و در مجموع بسته مناسبی را در اختیار شما می‌گذارد.

اما تصفیه و سیستم نور این آکواریوم‌ها ضعیف است و پس از مدتی ممکن است جلبک بگیرد. در آکواریوم گیاهی دستگاه تصفیه مانند قلب تپنده آکواریوم است. باید تصفیه و سیستم نور خوب خوبی برای آکواریوم گیاهی داشته باشید درغیر این صورت موجب رشد جلبک شده و آکواریوم زشت می‌شود و گیاهان از بین می‌روند.»

حمایتی در کار نیست

تمام آکواریومی‌های ما متخصص نیستند و بیشتر بحث تجارت برایشان مهم است. شاغلان در این‌باره بیشتر داشته‌هایشان را ارائه می‌دهند و نیاز مشتری خیلی مهم نیست.

رضایی با اشاره به این موضوع می‌گوید: «صنعت آکواریوم تجارت بزرگی دارد. برخی از شرکت‌های بزرگ در کشور‌هایی مانند روسیه، ژاپن، آمریکا و بسیاری از کشور‌های اروپایی به دنبال تولید گیاه، خاک، ماهی آکواریومی و کود‌های مایع برای رشد گیاهان هستند و سود خوبی هم می‌کنند، اما در کشور ما آن‌طور که باید این صنعت شناخته شده نیست.

به‌طور مثال خودم تا پارسال از کود‌های آمریکایی استفاده می‌کردم، اما امسال متوجه شدم در ایران هم این کود تولید می‌شود و از همان زمان از کود‌های مایع ایرانی استفاده می‌کنم و به دیگران هم معرفی می‌کنم. در جهان بازار برای فروش وجود دارد و مردم ما آن‌قدر توانمند هستند که بتوانند تولیداتی در حد دیگر کشور‌ها داشته باشند، اما مسئله مهم این است که اینجا حمایتی در کار نیست.»



* این گزارش سه شنبه ۲۹ آبان ۱۳۹۷ در شماره ۳۱۱ شهرآرامحله منطقه ۸ چاپ شده است.