آغاز جهاد قرآنی از «دروازه طلایی»

سر کلاس دانشگاه بود که استاد به یکی از دانشجویان گفت آیه‌ای از قرآن را بخواند، اما او در یک خط تلاوت، پنج غلط داشت. اینجا بود که مرضیه دلالی‌نژاد به فکر فرو رفت. چرا هم‌کلاسی اش در رشته الهیات نمی‌تواند یک خط قرآن را به‌درستی بخواند؟ آن روز چیزی از کلاس نفهمید.

همه فکر و ذهنش این بود که چکار می‌تواند انجام دهد و از کجا باید شروع کند. به آستان قدس رفت و دوره‌های تربیت‌مدرس، تربیت‌مربی و تدبر در قرآن را گذراند و پس از فراز و نشیب‌های بسیاری، همه این‌ها مقدمه‌ای شد که سال‌۹۱ مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت «رضوان علوی» را در محله دانشجو پایه‌گذاری کند.

فقط در سال‌۱۴۰۱، صد مرکز آموزشی با ۵ هزار دانش‌آموز، از‌طریق این مؤسسه، قرآن را به کودکان آموخته‌اند. از سال‌۹۱ تاکنون این مؤسسه ۹۸‌دوره تربیت مربی قرآن برگزار کرده است و نزدیک به ۲ هزار مربی، شیوه تدریس قرآن آن را فرا‌گرفته و در مهد‌ها اجرا کرده‌اند.

ایده‌ای که از دانشگاه جرقه‌اش خورد

ازطریق همسایه‌ها شماره مدیر مؤسسه را گرفتیم و با او قراری گذاشتیم و به مؤسسه قرآنی رضوان علوی رفتیم. دیوار و پرده‌های نارنجی این مجموعه متناسب‌با روحیه کودکان و شبیه مهد‌ها تزیین شده است. دو عروسک با لباس وپوششی اسلامی، روی میز جا خوش کرده‌اند و پشتشان بنری قرار دارد که طرحی کودکانه درباره شهیدسردار سلیمانی را معرفی می‌کند. پشت پنجره‌ها چندصد جلد کتاب بسته‌بندی‌شده گذاشته شده که همه مربوط‌به آموزش قرآن به کودکان پیش‌دبستانی است. طراح و نویسنده این کتاب‌ها مرضیه دلالی‌نژاد است که بدون هیچ سودی و با قیمت تمام‌شده آن‌ها را در‌اختیار مهد‌های کودک قرار می‌دهد.

روزی که مدیر این مجموعه قرآنی دید هم‌دانشگاهی‌اش نمی‌تواند قرآن را به‌درستی روخوانی کند، تصمیم گرفت هر‌طور می‌تواند دیگران را با قرآن آشنا کند؛ به‌همین‌دلیل در دوره‌های تربیت مدرس و تربیت‌مربی و تدبر در قرآن آستان قدس رضوی شرکت کرد تا مدارک لازم برای این کار را داشته باشد. بعد هم به‌عنوان مدرس قرآن در رواق امام‌خمینی (ره) مشغول کار شد، اما دغدغه‌های او فراتر از این‌ها بود و دوست داشت کودکان را از بچگی با این کتاب آسمانی آشنا کند.

معرفی چهارده‌معصوم (ع) در قالب بازی

مسئول مؤسسه قرآنی می‌گوید: سال‌۸۵ فرصتی پیش آمد و به‌عنوان مسئول آموزش در دارالقرآن آموزش‌وپرورش ناحیه ۶ مشغول کار شدم. آنجا دیدم بچه‌ها اسم و ویژگی‌های ائمه (ع) را نمی‌دانند. می‌پرسیدم امام سوم، چهارم و‌... چه کسی است، نمی‌توانستند جواب بدهند. با خودم گفتم کاری انجام دهم که بچه‌ها در‌قالب بازی، اسامی ائمه (ع) و بارزترین ویژگی‌های اخلاقی آن‌ها را بیاموزند.

این دغدغه‌های او منجر به طراحی بسته «دروازه‌طلایی» می‌شود. دلالی‌نژاد بلند می‌شود و این بسته را می‌آورد تا از نزدیک آن را ببینیم. درون جعبه، مقوا‌هایی رنگی با طراحی‌های جذاب قرار دارد که چهار‌ده‌برگ است و هر برگ آن مربوط‌به یکی از چهارده‌معصوم و در هر صفحه، حدیثی اخلاقی از آن امام نوشته شده است. به‌عنوان مثال در ورق مربوط به امام‌کاظم (ع)، چون این چراغ هدایت به خصلت فرو‌بردن خشم معروف است، تصویری مهربان از امام طراحی و ثبت شده است.

دلالی‌نژاد برای اجرای طرحش، برگه‌ها را چاپ و بدون هیچ سودی و با همان قیمت تمام‌شده توزیع می‌کند. او ابتدا این کار را دلی و برای همان دانش‌آموزان دارالقرآن آموزش‌و‌پرورش ناحیه ۶ انجام داد، اما بعد‌از مدت کمی که بازخورد‌ها و تأثیر خوب آن توجه همگان را جلب کرد، مسئولان آستان قدس هم از این طرح استقبال کردند و بسته‌های دروازه‌طلایی برای آموزش به کودکان مهدالرضا (ع) مورد‌استفاده قرار گرفت. این موضوع باب آشنایی بیشتر او با فعالان قرآنی آستان قدس را باز کرد و یکی از این افراد، دلالی‌نژاد را تشویق کرد که فعالیت‌های جهادی بیشتری در این زمینه انجام دهد.

او تعریف می‌کند: این آقا دوست ندارد اسمش جایی عنوان شود؛ به‌همین‌دلیل نامشان را نمی‌برم، اما خدا خیرش دهد که باعث شد جدا از فضا‌های رسمی کار، دنبال کار دلی برای خدمت به قرآن باشم. همان اول هم گفت در این عرصه نه‌تن‌ها پول و درآمدی نیست، بلکه خیلی وقت‌ها باید از جیبتان هم پول بگذارید.

هدفی فراتر از یادگیری قرآن

با انگیزه‌هایی که این فرد ایجاد می‌کند، دلالی‌نژاد به‌دنبال ایجاد موسسه قرآنی می‌رود. چند‌ماهی جایی را اجاره می‌کند، اما چون کارش را بدون سود انجام می‌دهد، نمی‌تواند از پس پرداخت اجاره برآید، ولی در این زمان دری به رویش گشوده می‌شود که آن را از الطاف الهی می‌داند و این‌طور تعریف می‌کند: در طبقه پایین منزل پدری‌ام، برادرم زندگی می‌کرد. هم‌زمان با این قضایا او بچه‌دار شد و گفت این خانه برایم کوچک است و به مکان دیگری اثاث‌کشی کرد. پدرم خداحفظش کند؛ حاضر نشد خانه را به غریبه اجاره دهد. من که دیدم اینجا خالی مانده است، گفتم پس اگر اجازه می‌دهید من همین‌جا را محل مؤسسه کنم. پدرم هم استقبال کرد و از سال ۹۱ اینجا فعالیت می‌کنیم.

دلالی‌نژاد که از مکان خاطرش جمع می‌شود، کار‌های ثبت و مجوزگیری آن را انجام می‌دهد. بعد هم به‌عنوان مدیر مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت رضوان علوی، برای آموزش‌های قرآنی، ایده‌پردازی می‌کند، نقاشی می‌کشد، شعر و داستان می‌نویسد و سپس آن‌ها را به چاپ می‌رساند. او در این زمینه کتبی با عنوان‌های تلاوت و رنگ‌آمیزی، هدیه پدر مهربان، با هم تو راه بهشت و... به چاپ رسانده و دراختیار مهدکودک‌ها می‌گذارد.

سال۸۷ که او در آموزش‌وپرورش فعالیت می‌کرد، برای اولین‌بار یک مهد کودک از محتوای دلالی‌نژاد برای آموزش قرآن به ۳۵دانش‌آموزش استفاده می‌کند. به‌دنبال نتایج مثبت این آموزش‌ها، رفته‌رفته بر تعداد متقاضیان آن اضافه می‌شود و بعداز تشکیل مؤسسه، این فرصت فراهم می‌شود تا به‌صورت منسجم‌تر، کار‌ها دنبال شود. به‌این‌ترتیب سال۱۴۰۱ صد مرکز آموزشی با ۵ هزار دانش‌آموز به روش دلالی‌نژاد، قرآن را به کودکان آموزش داده‌اند. او کتاب‌های چاپ‌شده را به مؤسسه‌اش می‌آورد.

هر مهدکودکی هم متقاضی استفاده از آن‌ها باشد، مربی‌اش را می‌فرستد تا توسط دلالی‌نژاد شیوه تدریس آن را یاد بگیرد. بعد هم کتاب‌ها دراختیارشان گذاشته می‌شود و مربی، مطابق روش‌هایی که یاد گرفته، مفاهیم را به کودکان آموزش می‌دهد. حالا می‌فهمم چرا مؤسسه سوت‌وکور است. هیچ کودکی برای دریافت آموزش به اینجا نمی‌آید. دلالی‌نژاد با تولید محتوا و تربیت مربی، به قول خودش، زیرزمینی آموزش‌ها را توسعه داده است.

او تاکنون ۹۸ دوره تربیت‌مربی برگزار کرده و نزدیک به ۲ هزار مربی، شیوه تدریس قرآن او را فراگرفته و در مهد‌ها اجرا کرده‌اند. به گفته این فعال فرهنگی، در آموزش‌ها سه‌هدف را دنبال می‌کنند: اول اینکه کودک به مربی قرآن علاقه‌مند شود، دوم به زنگ قرآن علاقه‌مند شود و بعد از این دو، آموزش قرآن را یاد بگیرد.

آموختن عربی به سبک فارسی

از دلالی‌نژاد می‌خواهیم شماره مهد‌هایی را که درحال تدریس کتاب‌های قرآنی او هستند، بدهد، سپس به‌صورت تصادفی با دو مدیر تماس می‌گیریم. حدیثه عالیان مدیر یکی از مهد کودک‌های معروف مشهد است.

او پنج‌سال است که به روش دلالی‎‌نژاد قرآن را به کودکان آموزش می‌د‌هد و می‌گوید: ابتدا فقط برای سی‌کودک از این روش استفاده کردیم و وقتی دیدم خوب است، هر سال تعداد را افزایش دادیم و اکنون ۱۵۰ کودک ما به این روش قرآن را یاد می‌گیرند. او ارزشیابی، نظارت حین انجام طرح، یادگیری آسان، جامع‌بودن طرح و آموختن قرآن و امام‌شناسی به روش قصه و بازی را از خوبی‌ها و برتری‌های آن نسبت‌به دیگر طرح‌ها می‌داند.

صغری غریبی هم مدیر یکی دیگر از مهدهاست و از نه‌سال پیش، به این سبک قرآن را به کودکان آموزش داده است. او فارسی‌خوان‌بودن این طرح را از مزایای خیلی خوب آن عنوان می‌کند و می‌گوید: در این روش بچه‌ها عربی و فارسی را قاطی نمی‌کنند، به‌همین‌دلیل علاوه‌بر ما، والدین هم خیلی راضی هستند و وقتی آن‌ها را با بچه‌های دیگرشان که به روش‌های عربی، قرآن را آموخته‌اند، مقایسه می‌کنند، از این طرح رضایت بیشتری دارند.