گشتی در جاذبه‌های گردشگری منطقه10 مشهد

کشور‌های فرنگی اگر تشریف ببرید، در همان بدو ورود به مملکتشان یک کتابچه بزرگ و قطور می‌دهند دستتان که داخلش همه آن چیزی که نیاز دارید و ندارید را نوشته‌اند. از آدرس منطقه‌های شهرداری‌شان و ادارات و سفارت‌خانه‌ها گرفته تا هتل و هاستل و بیمارستان و درمانگاه و حتی تاریخ دقیق برنامه‌ها و جشنواره‌هایی که قرار است در آن کشور برگزار شود.

ما، اما در ایران گردشگر پذیر که سالانه چند صد هزارنفر فرنگی برای دیدن آثار تاریخی‌اش به آن سفر می‌کنند از نعمت داشتن چنین کتابچه‌ای محروم هستیم. شهر‌های معروفمان مثل مشهد که هر سال دمِ عید پُر از مسافر می‌شوند هم هیچ‌وقت از این کار‌ها نکرده‌اند و تنها به دادن یک نقشه که آن هم اطلاعات دندان‌گیری نصیب مسافر نمی‌کند، بسنده کرده‌اند.

آن وقت مسافر برای اینکه آرامگاه فردوسی یا نزدیک‌ترین درمانگاه و بیمارستان را پیدا کند، باید دست به دامن ما شهروندانی شود که بعضی‌هایمان حتی خبر نداریم که مثلاً یکی از پاساژ‌های بزرگ شهر در نزدیکی خانه‌مان است.

اوضاع وقتی در روز‌های نوروز بدتر می‌شود که دربه‌در دنبال جایی برای تفریح کردن باشیم و خبر نداشته باشیم که در محدوده محل زندگی‌مان پارک و بوستان‌هایی هست که بقیه مردم مشهد از دورترین نقاط شهر خودشان را به آنجا می‌رسانند. در این گزارش یک راهنمای جمع‌وجور برایتان آماده کرده‌ایم از ظرفیت‌های منطقه ۱۰ که قطعاً در نوروز ۱۳۹۸ به کارتان خواهد آمد.

گردشگری پارک‌های آبی

منطقه‌های مرکزِ شهر مشهد پُر هستند از معدود آثار تاریخی باقی‌مانده و جان سالم به در برده از تخریب مشهدِ قدیم و آن‌ها همه هم و غمشان را گذاشته‌اند روی اینکه همین آثار را به نحو احسن به زائران و مسافران معرفی کنند. منطقه ۱۰ برخلاف این مناطق جزو مکان‌هایی است که از تازه مسکونی شده و از نعمت آثار تاریخی بی‌بهره است.

روستای بحرآباد، قاسم‌آباد و یکی، دو روستای دیگر که از قدیمی‌ترین محدوده‌های منطقه هستند هم کاملاً شهری شده‌اند و جز اسم کوچه‌ها و قناتِ قدیمی قاسم‌آباد، هیچ چیز تاریخی دیگری برای عرضه ندارند. منطقه ۱۰ تنها خیابان‌هایش مسیرِ رسیدن به آرامگاه فردوسی، یکی از جذاب‌ترین و معروف‌ترین نقاط گردشگری مشهد است.

همه این‌هایی که گفتیم به این معنی نیست که منطقه ۱۰ از نظر گردشگری فقیر است. برعکس یکی از منطقه‌هایی که هر سال این موقع‌ها پُر از زائر و مسافر می‌شود، منطقه ماست. آن هم به خاطر وجود پارک‌های آبی و استخر‌های متعدد که این روز‌ها به یکی از برندهایِ شهر مشهد تبدیل شده است و اسمش را گذاشته‌اند گردشگری آبی!

 سرزمین موج‌های آبی در خیابان اندیشه ۸۳ و پارک آبی ایرانیان در بولوار حجاب معروف‌ترین پارک‌های آبی مشهد هستند. استخر کوثر در بولوار شاهد، مولای متقیان در حجاب ۵۲، نشاط در شاهد ۱۰ و آبی هشتم در بولوار حجاب هم دیگر مجموعه‌های آبی منطقه هستند.

فضای سبز

بهار فصل سرسبزی است و در این فصل به ویژه در روز‌های نوروز، همه از کوچک‌ترین فرصت ممکن استفاده می‌کنند که سری به دامان طبیعت بزنند و از سرسبزی‌اش استفاده کنند. منطقه ۱۰ با ۱۰۳ پارک کوچک و بزرگ در مشهد رکورددار است، اما در روز‌های عید و بعد از آن حتماً یک روز را برای دیدن بوستان دانش خالی کنید.

بوستانی موضوعی با محوریت انرژی که همین یکی دو ماه پیش افتتاح شد. جامعه هدف این پارک دانش‌آموزان است، اما دیدن نمونه کامل و واقعی المان نشتیفان خواف و بادگیر‌های یزد که برای دیدنش باید کلی راه تا این شهرستان‌ها سفر کنید یا دیدن تلمبه‌دستی و  آسیاب‌های آبی و دیگر المان‌هایی که  حس نوستالژیک شما را قلقلک می‌دهند، برای شمایِ گردشگر هم جذاب خواهد بود.

غیر از این‌ها در بوستان موضوعی دانش المان دیگر با محوریت انرژی ایجاد شده است که از مرحله کشف آتش از طریق سنگ چخماق و اصطکاک و استفاده از انرژی حیوانات و آب و باد تا نحوه گرم و سرد کردن منازل قدیمی و انرژی هسته‌ای را نشان می‌دهد.

افزون بر ماجرا‌های علمی و تفریحی که در این بوستان جذاب برایتان اتفاق می‌افتد،  فضای نشیمنی شبیه شهر‌ها و باغ‌های قدیمی ایرانی در  این پارک طراحی شده است که می‌توانید بعد از یک بازدید علمی در آن استراحت کنید.  بوستان موضوعی دانش در انتهای بزرگراه امام علی (ع) و در نزدیکی میدان نمایشگاه است.
پارک نیلوفرآبی در اندیشه ۶۸ هم که عنوان بزرگ‌ترین بوستان منطقه را به دوش می‌کشد، جای مناسبی است برای اینکه چند ساعتی دل از فضای خسته کننده خانه و آپارتمان بکَنید، در فضای سبز قدمی بزنید و از هوای بهاری استفاده و روحیه‌ای تازه کنید. اگر هم فرزند دارید که محیط بزرگ و دل‌باز بوستان نیلوفرآبی جان می‌دهد برای اینکه بچه‌ها انرژی ذخیره شده‌شان که در آپارتمان‌ها امکان تخلیه‌اش را ندارند، راحت بیرون بریزند و از تفریح کردن لذت ببرند. 

ایستگاه استقبال از زائر

جاده مشهد- قوچان بعد از اتوبان باغچه یکی از پرترددترین و شلوغ‌ترین ورودی‌های مشهد است. مبادی ورودی همیشه جزو مهم‌ترین قسمت‌های شهر‌های گردشگرپذیر هستند. چون اولین برخورد توریست یا زائر با شهر مقصد در همان نقطه اتفاق می‌افتد و اگر خاطره و تصویر خوبی برایش ساخته شود که بازهم مشتری آن شهر خواهد بود وگرنه موقع برگشت دیگر پشت سرش را هم نگاه نمی‌کند.

ایستگاه استقبال از زائر منطقه ۱۰ سال گذشته در ورودی با حدود ۲۵ هزار مترمربع مساحت به بهره‌برداری رسید و بخش‌هایی از آن مورد بازآفرینی قرار گرفت. چای، آب‌جوش و واکس صلواتی، سرویس بهداشتی رایگان، نمازخانه، سوپرمارکت و راهنمای اسکان فرهنگیان و آلاچیق برای استراحتی چند ساعته از امکاناتی است که در این مجموعه وجود دارد.

سینما

بازار جشنواره فجر و اکران‌های نوروزی چند سالی هست که داغ شده و اصلاً خیلی از مردم به همین واسطه به سینما علاقه‌مند شده‌اند و سینما رفتن به یکی از تفریحات نوروزی خیلی‌ها تبدیل شده است. البته رفتن تا مرکز شهر و ترافیک و مکافات‌های پیدا کردن جای پارک را اهالی قاسم‌آباد با وجود سینما سیمرغ در میدان مادر نیازی نیست به جان بخرند.

این سینما که به نوعی اولین پردیس سینمایی ایران محسوب می‌شود در سال ۱۳۷۷ تأسیس شده است و ۵ سالن نمایش با ظرفیت مجموع ۱۲۰۰ صندلی دارد. اگر فکر می‌کنید که این سینما هنوز حال و هوای همان بیست و یک سال پیش را دارد و هیچ اتفاقی برای سیستم پخش و صوت و سالن‌های آن نیفتاده است، سخت در اشتباه هستید، چون  این پردیس سینمایی سال ۱۳۹۴ مورد بازسازی و نوسازی قرار گرفت و الان کیفیت صوت و تصویر و سالن‌هایش چیزی از دیگر سینما‌های مشهد کم ندارد.

مراکز خدماتی سوله‌های مدیریت بحران

هنگام  بروز حادثه، همه نگاه‌ها به سمت شهرداری و مدیریت شهری می‌چرخد و برای همین است که مهندسی بحران‌های طبیعی، اجتماعی و فرهنگی یکی از مهم‌ترین اولویت‌های شهرداری‌ها نه فقط در ایران که در کل دنیاست.

مشهد هم که شهری زلزله‌خیز است و برای همین شهرداری از سال‌ها پیش دست به ساخت سوله‌های مدیریت بحران در هر منطقه زده است که اگر بلایای طبیعی سر وقت مشهد آمدند، جایی برای اسکان مردم و امدادرسانی وجود داشته باشد.

مشهدی‌ها هنوز زلزله و پس لرزه‌های فروردین ۱۳۹۶ که همه را به قول معروف زا به راه کرد، به خاطر دارند. سهم منطقه ۱۰ از تمام سوله‌های مدیریت بحران ۲ سوله راستی و شهید عامل است که اولی در بولوار دکتر حسابی و خیابان شهید راستی ساخته شده است و دومی در خیابان اندیشه، اندیشه ۸۳ قرار گرفته و موقع بروز بحران‌ها درشان به روی مردم و امدادرسانی به آن‌ها باز است.

سالن‌های ورزشی

سهم منطقه ۱۰ با جمعیت دویست و چند هزار نفری‌اش از سالن‌های ورزشی تقریباً خوب است و پراکندگی این سالن‌ها در محدوده وسیع قاسم‌آباد مناسب به نظر می‌رسد.  غیر از ۲ سالن مدیریت بحرانی که قبلاً ذکرشان رفت، مجموعه ورزشی میثاق در خیابان آزاده، سالن کارگران در فلاحی ۸۱، مهدی‌زاده نیا در شهرک رازی، مجتمع ورزشی کوثر در تقاطع اندیشه و حجاب و مجموعه شهدای لشکر در فاطمیه ۱۴ مهم‌ترین و شناخته‌شده‌ترین سالن‌های ورزشی منطقه هستند.  

اما از آن‌طرف محله‌هایی مثل خاتم‌الانبیا و امام هادی (ع) در جاده قدیم قرار گرفته‌اند و به رغم نداشتن سالن‌های ورزشی مناسب  شرایط برگزاری ورزش بومی خراسان یعنی  کشتی باچوخه تا حدی در آن‌ها مهیاست.

کیوسک‌های مدیریت پسماند

آخر‌های اسفند بازار خانه تکانی قبل از عید حسابی داغ است و خانم‌های خانه لحظه‌ای از جنب و جوش و فعالیت دست نمی‌کشند. انگار در یک مسابقه دارند شرکت می‌کنند و  اگر خانه تکانی‌شان قبل از عید تمام نشود، مسابقه را باخته‌اند و جایزه چند صد میلیونی‌اش را هم از دست داده‌اند.

القصه؛ در این خانه تکانی‌ها معمولاً کوهی از اجناس بازیافتی پیدا می‌شود که به دستور خانمِ خانه هرچه سریع‌تر باید از منزل خارج و تحویل مراکز بازیافت شوند. همچنین مسافران هم به طور معمول در پایان سفر لوازم بازیافتی چندی از خود برجای می‌گذارند. شریعتی ۴۷ و ۲۶، حجاب ۶۰ و توس ۶۴ نشانی چهار کیوسک مبادله پسماند در منطقه ۱۰ است.

مراکز خرید فروشگاه‌های ارزاق عمومی

اگر در این گزارشِ راهنمای محلی حرفی از مراکز خرید نمی‌زدیم، یک جای کارمان می‌لنگید و قطعاً صدای خیلی‌ها درمی‌آمد که گزارشتان ناقص است، چون درباره بازار‌ها چیزی ننوشته‌اید. آن هم وقتی که موقع خانه خریدن، یکی از اولین سؤال‌هایمان از مالک قبلی یا بنگاه‌دار این است که اینجا مرکز خرید درست و درمانی دارد؟

نکند یک وقت برای خرید مایحتاج روزانه مجبور شویم کلی راه تا مرکز شهر برویم و بنزین بسوزانیم برای مواد شوینده یا گوشت؟ در منطقه ۱۰ تا دلتان بخواهد فروشگاه‌های زنجیره‌ای بزرگ برای خرید ارزاق عمومی احداث شده است و تقریباً در هر محله‌ای یکی دوتا از آن‌ها پیدا می‌شود.

اگر وقت و حوصله خرید میوه و سبزی از فروشگاه‌های کوچک شهر را ندارید و می‌خواهید همه‌چیز را یکجا بخرید، فروشگاه «شهرما»‌ی تازه افتتاح شده پامچال در چهارراه مخابرات و «شهرما»‌ی فلاحی که بین شهید فلاحی ۵۲ و ۵۰ است، گزینه‌های پیش رویتان هستند.

اگر هم عادت دارید و می‌خواهید که یک بار در ماه خرید بروید و همه چیز‌هایی که نیاز دارید، از اجناس سوپری گرفته تا گوشت و مرغ را یکجا بخرید، فروشگاه «شهرما»‌ی مروارید در پشت موج‌های آبی، حجاب در انتهای بولوار حجاب، استاد یوسفی در شریعتی ۲۹ و شریعتی در خیابان شریعتی ۵۸ جزو مکان‌هایی هستند که می‌توانید رویشان حساب کنید.

البته فروشگاه رفاه چهارراه مخابرات، که اولین فروشگاه بزرگ زنجیره‌ای قاسم‌آباد هست و هنوز خیلی از قدیمی‌ها مثل بیست و چند سال پیش خریدشان را از آنجا انجام می‌دهند هم فراموش نکنید. ماهیِ سبزی پلو شبِ عید را هم بروید از اولین بازار تخصصی آبزیان مشهد که همین چند روز پیش به وسیله شهردار مشهد در چهارراه مخابرات افتتاح شد، بخرید.

بازار‌ها

غیر از فروشگاه‌ها و بازار‌هایی که مستقیم با خورد و خوراک مردم در ارتباط هستند و آمار و پراکندگی‌شان در محلات خوب هست، منطقه ۱۰ میزبان دو مرکز تجاری هم هست. یکی مجتمع تجاری اکسین در چهارراه مخابرات که از طلا و جواهر و لباس عروس و داماد گرفته تا تلفن‌همراه و لوازم خانگی را می‌توانید در آن پیدا کنید.

دیگری مجتمع تجاری ابریشم در میدان حجاب است که اگر برای عید هنوز لباس نخریده‌اید می‌توانید سری به آنجا بزنید و مجتمع طلا و جواهر پرنس نیز مکان خوبی برای پیدا کردن طلا و جواهرات متنوع است که در نبش خیابان اندیشه ۹ واقع شده است.

درمانی

بیمارستان یکی از مشکلاتی که در قاسم‌آباد مثل حاشیه‌شهر مشهد باید هرچه سریع‌تر حل شود، مسئله ساخت بیمارستان و درمانگاه‌های دولتی است. زمین و مجوز برای ساخت آماده است، اما نهاد‌هایی که وظیفه‌شان خدمات این‌چنینی است هنوز پا پیش نگذاشته‌اند و مدام بهانه‌های مختلف می‌آورند.

سهم منطقه ۱۰ مشهد با بیش از دویست هزارنفر جمعیت، فقط یک بیمارستان است. بیمارستان خصوصی ۵۰ تخت‌خوابی مهرگان در فلاحی ۱۷ که سال ۱۳۸۹ به بهره‌برداری رسیده است.

گردشگری سلامت

این عنوان چند سالی هست که به دایره واژگان کارشناسان گردشگری اضافه شده و یکی از قطب‌هایش مشهد و بیمارستان رضوی یکی از مراکز اصلی‌اش است. اما مرکز انکولوژی رضا (ع) در خیابان شهیدان حسینی بولوار فلاحی هم یکی از مراکزی است که به جمع قطب‌های گردشگری سلامت مشهد در حوزه سرطان اضافه شده است.

این مرکز در سال ۱۳۸۶ و با کمـک نیکوکـاران به بهره‌برداری رسـیده و با داشتن ۵ دستگاه شتاب‌دهنده پیشرفته در کنار دیگر تجهیزات و دستگاه‌های تشخیصی و درمانی به عنوان بزرگ‌ترین و مجهزترین مرکز پرتودرمانی کشور، روزانه پذیرای بیش از ۷۰۰ نفر و ارائه قریب به ۲۱۰۰ خدمت درمانی به بقیه ایرانی‌ها و اتباع کشور‌های همسایه است.

مراکز بهداشت

منطقه ۱۰ مشهد و قاسم‌آباد طبق تقسیم‌بندی‌هایی که دانشگاه علوم پزشکی مشهد انجام داده است، از زیر مجموعه‌های بهداشت شماره یک مشهد محسوب می‌شود و براساس آمار و اطلاعاتی که در سایت این مجموعه آمده است، در منطقه ۱۰ فقط ۳ مرکز اصلی وجود دارد و ۶ پایگاه بهداشت که زیر مجموعه این مراکز هستند. مرکز لشکر در فلاحی ۳۰، امام حسن مجتبی (ع) در حجاب ۷۳ و مرکزخدمات جامع سلامت شاهد در شاهد ۵۲ این ۳ مرکز اصلی هستند.

درمانگاه‌های شبانه‌روزی

جایِ کمبودِ بیمارستان و تختِ بیمارستانی را در منطقه با هیچ چیز نمی‌شود پُر کرد، اما  تعداد تقریباً مناسب درمانگاه‌ها، به ویژه از نوع شبانه‌روزی‌اش، شاید تا حدودی این اطمینان را به شهروندان بدهد که اگر خدایی ناکرده اتفاق ناگواری برایشان رخ داد، دست‌کم درمانگاهی دور و اطرافشان هست که اقدامات اولیه را انجام بدهد و به قول معروف کار از کار نگذرد. درمانگاه‌های پارسیان، ثامن الائمه، فرهنگیان ۲ و امیرکبیر جزو مراکز درمانی شبانه‌روزی منطقه ۱۰ هستند.