دوست مهربانِ بچه‌های پایین‌خیابان

با شوقی کودکانه در چشمانش و کتابی کوچک در دستش پله‌های ساختمان مکتب بافت در خیابان وحدت3 را بالا می‌رود. او تنها کودکی نیست که هر روز این پله‌ها را بالا و پایین می‌رود. از شهریور1401 که کتابخانه «صلح و زندگی» در این مرکز افتتاح شده، پای کودکان نیز به آنجا گشوده شده است و فضای مکتب بافت با حضور این کتاب‌خوان‌های کوچک رنگ‌وبوی زندگی گرفته است.

 این گزارش کوتاه شرح فعالیت‌ها و اتفاقاتی است که این کتابخانه در این مدت کوتاه در محله پایین‌خیابان رقم زده است. ستاره باقری اکنون مسئولیت این کتابخانه را برعهده دارد و برای ما از لحظاتی می‌گوید که کنار کودکان خیابان وحدت سپری کرده است.

از کلوچه تا کتابخانه

اجرای طرح «کتاب و کلوچه» نقطه آغازی بود که باعث شد مجریان طرح به این نتیجه برسند که ظرفیت راه‌اندازی یک کتابخانه در محله وجود دارد. آن‌ها هر پنجشنبه به مکتب بافت می‌رفتند و دورهمی «کتاب و کلوچه» را برگزار می‌کردند. دورهمی کودکانه‌ای که از یک برنامه هفت‌نفره شروع شد و با استقبال بچه‌ها به چهل نفر نیز رسید.

 در این برنامه کودکان دورهم جمع می‌شدند و کتاب می‌خواندند و درباره‌اش صحبت می‌کردند. اشتیاق بچه‌ها به حضور در این جمع باعث شد مسئولان به ایده‌هایی بزرگ‌تر فکر کنند و از دل آن کتابخانه «صلح و زندگی» متولد شد. باقری می‌گوید: ما در این جمع‌ها متوجه شدیم که کتاب‌های خوبی در اختیار بچه‌ها نیست. از سوی دیگر، فضا را مناسب دیدیم و مکتب بافت هم از ما حمایت کرد و همه این عوامل به راه‌اندازی کتابخانه منجر شد.

همکاری دو مؤسسه به‌نفع محله

کتابخانه صلح و زندگی از طریق مؤسسه رسم کودکی با همراهی مکتب بافت راه‌اندازی شده است. مکتب بافت با دراختیارگذاشتن مکان، به راه‌اندازی کتابخانه کمک کرده و تأمین مجوزها، برنامه‌ها و نیرو از سوی مؤسسه رسم کودکی اتفاق افتاده است. مؤسسه رسم کودکی مؤسسه‌ای آموزشی‌پژوهشی است که در حوزه کودکان فعالیت می‌کند.

 مکتب بافت نیز زیرنظر شرکت عمران و مسکن‌سازان ثامن برای پویایی بافت اطراف حرم تلاش می‌کند. کتاب‌هایی که در این مکان به کودکان امانت داده می‌شود، با کمک‌های مردمی خریده شده است.

 باقری می‌گوید: ما در صفحه مجازی رسم کودکی فراخوان دادیم و دو مکان در مشهد و تهران به‌عنوان محل دریافت کتاب اعلام کردیم. بخش عمده‌ای از کتاب‌ها را مردم هدیه کردند. این کتاب‌ها گاهی کتاب‌هایی بود که در کتابخانه خودشان موجود بود یا به این هدف خریده شده بود. با هدایای نقدی هم خودمان کتاب خریدیم و در کتابخانه قرار دادیم.

بیش از 3000 کتاب

اکنون حدود 3000کتاب در این کتابخانه کودک موجود است و هر روز بچه‌های سه تا پانزده‌ساله برای امانت کتاب به اینجا می‌آیند. باتوجه‌به سابقه یک‌ماهه افتتاح آن، بیش از بیست نفر به‌صورت ثابت در این کتابخانه عضو هستند که مستمر به کتابخانه رفت‌و‌آمد می‌کنند. تعدادی از کودکان نیز گهگاهی برای دریافت کتاب مراجعه می‌کنند. مسئول کتابخانه صلح و زندگی ادامه می‌دهد: اکنون بیشتر این کودکان از ساکنان همان محله هستند. 

ما تصمیم گرفتیم در آینده فعالیت‌هایمان را گسترش و محله‌های مجاور را نیز پوشش بدهیم.کتاب و کلوچه هنوز هم برنامه ثابت پنجشنبه‌های این مکان است که شور کودکانه را به مکتب بافت می‌آورد. در کنار کتاب‌خوانی گروهی، مسئولان درحال برنامه‌ریزی دوره‌های آموزشی نیز هستند تا کودکان از آن بهره‌مند شوند.

 باقری می‌گوید: کودکان این محله از برنامه‌های ما به‌خوبی استقبال کردند و ما بدون هیچ تبلیغی توانستیم ارتباطی خوب میان بچه‌ها و این مکان برقرار کنیم. در یک مورد حتی یکی از کودکان کتاب گرفته و در بوستان جلو مکتب بافت کودکان دیگر را دورهم جمع کرده بود تا باهم کتاب بخوانند.

تصور حضور کودکان در بافت نزدیک به حرم کمی دور از ذهن است. مسئول این کتابخانه می‌گوید: تعدادی خانواده اینجا هستند و دیگر خانواده‌ها هم دوست دارند به اینجا برگردند. تعدادی کودک بازمانده از تحصیل نیز داریم که تلاش می‌کنیم آن‌ها هم به سیستم آموزشی اضافه شوند. ما با این برنامه‌ها دل‌گرمی مردم محله شده‌ایم و می‌خواهیم با برنامه‌های کیفی نگاه دیگران را به بافت اطراف حرم تغییر بدهیم.باقری در ادامه می‌گوید: ما هنوز به حمایت و کمک نیاز داریم و بهتر است سازمان‌های حمایتی و خیریه در راستای نیازهای فرهنگی کودکان قدم بردارند و نذرهای فرهنگی باید جا بیفتد تا هزینه‌های کتابخانه‌ها و نیروهای آن تأمین شود.