اتاق معصومه رضایی، کارگاه بافندگی اوست 
سیمای نهر خیابان مشهد تا پایان دوره قاجار 
ایده جوان محله احمدآباد برای ترکیب علم و دین در مسجد حجتی
سید‌محمد‌حسین ذاکر از چهارسال پیش با ایجاد گروه تربیتی «نسل ظهور» توانسته بیش‌از پنجاه‌کودک و نوجوان علاقه‌مند را پای کار فعالیت‌های آموزشی، فرهنگی و اجتماعی محله احمدآباد بیاورد.
از نوجوانی دغدغه کار فرهنگی و آموزشی داشته و حالا که دانشجوی کارشناسی رشته روان‌شناسی شده، ایده‌اش را در پایگاه بسیج شهدای الندشت مسجد حجتی واقع در محله احمدآباد برای گروه سنی کودک و نوجوان اجرایی کرده است.
سید‌محمد‌حسین ذاکر ۲۴سال دارد. به‌دلیل علاقه به علوم اسلامی، دانشجوی رشته دین‌پژوهی هم بوده و توانسته از حوزه علوم اسلامی دانشگاهیان، مدرک این رشته را دریافت کند. او از چهارسال پیش با ایجاد گروه تربیتی «نسل ظهور» توانسته بیش‌از پنجاه‌کودک و نوجوان علاقه‌مند را پای کار فعالیت‌های آموزشی، فرهنگی و اجتماعی محله احمدآباد بیاورد.
به‌دنبال فرصت برای اجرای ایده
محمدحسین ذاکر در خانواده‌ای فرهنگی بزرگ شده است و پدر و مادرش هر‌دو بازنشسته فرهنگی هستند. زمانی‌که شانزده‌سال داشت، با مطالعه انواع کتاب‌های دینی و روان‌شناسی پی برد که روان انسان نیاز به تربیت و آموزش دارد و هیچ آموزشی به اندازه تربیت اسلامی برایش کامل نیست.
این ایده در ذهنش ماند تا اینکه یک اتفاق ساده، جرقه‌ای شد برای آغاز مسیری تازه. شش سال پیش، در تابستان، برای انجام آزمایش‌های پزشکی به خیابان عارف رفته و بنر ثبت‌نام کلاس‌های آمادگی دفاعی مسجد حجتی الندشت را دیده بود. هرچند آن کلاس به حد نصاب نرسید و تشکیل نشد، پای او را به مسجد باز کرد.
به توصیه امام جماعت مسجد، حجت‌الاسلام علیرضا کیخائی، محمدحسین فرم عضویت پایگاه بسیج شهدای الندشت را پر کرد و این قدم اول ورودش به فعالیت‌های مسجد شد. او می‌گوید: در مناسبت‌های مذهبی، کلاس‌های اوقات فراغت و حتی دوره‌های نجوم شرکت می‌کردم، اما همچنان ایده کار تربیت اسلامی برای کودکان در ذهنم بود تا فرصتی مناسب پیدا کنم.
تولد یک گروه تربیتی در مسجد
محمدحسین در دوران دانشجویی، در یکی از شب‌های ماه رمضان، هنگام شنیدن سخنان حجت‌الاسلام پناهیان در برنامه «ماه من»، به این نتیجه رسید که زمان عمل فرا‌رسیده است. ایده خود را با امام جماعت مسجد حجتی و هیئت‌امنا در‌میان گذاشت. نتیجه این گفت‌و‌گو‌ها تولد گروه تربیتی «نسل ظهور» بود، گروهی که نامش همسو با مهم‌ترین دغدغه محمدحسین انتخاب شد؛ آماده‌سازی فضا برای ظهور امام‌زمان (عج).
در ابتدا حدود پانزده‌کودک و نوجوان به این گروه پیوستند. برنامه‌ها ساده و بیشتر مناسبتی بودند، اما ذاکر به‌دنبال برنامه‌ای منسجم‌تر بود. او با مراجعه به آثار و ایده‌های استادان تربیت اسلامی، مسیر تازه‌ای طراحی کرد؛ تقسیم اعضا به دو گروه کودک و نوجوان و برگزاری کلاس‌های تخصصی‌تر.
قرآن و رباتیک؛ ترکیب علم و دین
برای گروه سنی هفت تا چهارده سال، دوره‌های آموزشی قرآن و رباتیک برگزار شد. محمدحسین می‌گوید: هفت‌سال دوم زندگی، یعنی از هفت تا چهارده‌سالگی، مهم‌ترین دوره برای شکل‌گیری پایه‌های فکری و تربیتی است. آموزش قرآن و رباتیک را انتخاب کردیم؛ چون هم با علایق بچه‌ها هماهنگ بود و هم فرصتی فراهم می‌کرد تا ضمن یادگیری مهارت‌های علمی، با مفاهیم اخلاقی و تربیتی اسلام آشنا شوند.
کلاس‌ها تنها به آموزش تئوری محدود نیست. داستان‌گویی، بازی‌های گروهی و کارگاه‌های اخلاقی، بخشی از هر جلسه است. محمدحسین می‌افزاید: فضای کلاس‌ها را طوری طراحی کردیم که گرم و صمیمی باشد تا بچه‌ها مسجد را خانه دوم خود بدانند.
برای گروه سنی هفت تا چهارده سال، دوره‌های آموزشی قرآن و رباتیک برگزار شد
ذکر حکایت در هیئت
یکی از دستاورد‌های مهم نسل ظهور، تشکیل دو هیئت مجزا برای کودکان و نوجوانان است. هیئت کودکان با نام «أحلی من العسل» به یاد حضرت قاسم‌بن‌الحسن (ع) نام‌گذاری شد؛ انتخابی که خودش کلاس تربیتی دیگری بود. محمدحسین توضیح می‌دهد: وقتی بچه‌ها می‌پرسیدند چرا این نام را انتخاب کرده‌ایم، فرصت خوبی بود تا ماجرای حضرت قاسم (ع) و معنای این جمله را برایشان توضیح دهم.
هیئت نوجوانان نیز «انصارالمهدی (عج)» نام گرفت. هر چهارشنبه، نیم‌ساعت اول ویژه هیئت کودکان، سپس نوبت هیئت نوجوانان است. دعا، سخنرانی و مداحی برنامه‌های اصلی این جلسات است و به‌جز سخنرانی که برعهده محمدحسین است، دیگر بخش‌ها را خود بچه‌ها اداره می‌کنند. محمدحسین در سخنرانی‌ها، علاوه‌بر داستان‌های دینی، از حکایت‌های کهن فارسی مانند کلیله‌و‌دمنه نیز استفاده می‌کند تا مفاهیم اخلاقی در قالبی جذاب و بومی منتقل شود.
با گذشت یک‌سال‌ونیم از تشکیل این هیئت‌ها، اکنون در دهه اول محرم، نسل ظهور در‌کنار هیئت بزرگ‌سالان مسجد حجتی حضور پررنگی دارد. بچه‌ها با مداحی و سینه‌زنی در کوچه‌های محله قدیمی الندشت، حال و هوای عاشورایی را زنده می‌کنند و در تاسوعا و عاشورا شور دیگری به مراسم می‌دهند.
فعالیت‌های نسل ظهور به هیئت و کلاس ختم نمی‌شود. این گروه در طول تابستان، هفته‌ای یک‌بار و پس از آن، ماهی یک‌بار به چای‌خانه حضرت قاسم (ع) در میدان شهدا می‌رود تا به زائران و مجاوران خدمت کنند. محمدحسین می‌گوید: این حضور، بچه‌ها را با فرهنگ خدمت‌رسانی آشنا و مسئولیت‌پذیری را در آنها تقویت می‌کند.
تربیت در دل تفریح
محمدحسین باور دارد که تربیت تنها در فضای رسمی کلاس اتفاق نمی‌افتد. او و نوجوانان مسئول هیئت اردو‌های متنوعی مثل رفتن به استخر و سینما و کوه‌پارک و برگزاری مسابقات فوتسال را هم در طول سال دارند. محمدحسین می‌گوید: این اردو‌ها علاوه‌بر سرگرمی، فرصتی است تا بچه‌ها کار گروهی، نظم و مسئولیت‌پذیری را در عمل تجربه کنند و کنار هم لحظات و خاطرات خوش بسازند.
مشارکت‌دادن همه بچه‌ها
عرفان بافنده، ۱۶ساله
از بولوار قرنی به اینجا می‌آیم. آشنایی من با مسجد از‌طریق حاج آقا کیخائی بود. چهارسال است که با مسجد همراه هستم. از سال گذشته، مسئولیت هیئت نوجوانان را برعهده دارم و تلاش کرده‌ام تا همه بچه‌ها در فعالیت و کار‌های مسجد حضور داشته باشند. خودم پای کار هستم و هر کاری بتوانم، انجام می‌دهم تا کار‌های هیئت به بهترین نحوه ممکن انجام شود.
صدای مسجد در فضای مجازی
میعاد بافنده، ۱۵ ساله
آشنایی من با مسجد از‌طریق فرمانده پایگاه بسیج مسجد حجتی حاج آقا کیخائی شروع شد. از میدان شهدا به این مسجد می‌آیم. از قبل به عکاسی و طراحی پوستر علاقه داشتم و به همین دلیل مسئول رسانه هیئت شدم. مطالب مربوط به محله و فعالیت‌های مسجد را آماده و ویرایش می‌کنم و در کانال پایگاه می‌گذارم. علاوه‌بر این، به نوجوان‌های علاقه‌مند هم یاد می‌دهم چطور برای کانال محتوا تولید کنند.
ایده پردازی برای برنامه‌های فرهنگی
محمدحسین عطایی، ۱۲ ساله
ساکن همین محله احمدآباد و مسئول فرهنگی هیئت هستم. به‌خاطر سلیقه و خلاقیتم، این مسئولیت را به من سپرده‌اند. وظیفه من، طراحی برنامه‌ها و فعالیت‌های فرهنگی هیئت است؛ از تزئین مسجد گرفته تا یافتن ایده مناسب برای برگزاری مراسم برعهده من است. به مداحی هم علاقه دارم و هروقت بتوانم در مراسم هیئت و مسجد مداحی می‌کنم.
از روضه‌های مادربزرگ تا هیئت
امیرارسلان محمدی، ۱۵ ساله
ساکن همین محله هستم و مسئولیت مداحان هیئت را برعهده دارم. از هفت‌سالگی در روضه‌های مادربزرگم شروع به مداحی کردم و به‌مرور با تشویق بزرگ‌ترها، آن را جدی‌تر دنبال کردم. از ده‌سالگی هم در هیئت بزرگ‌سالان در مراسم مختلف مداحی می‌کنم.
در حال حاضر، انتخاب متن مداحی‌ها و آموزش به مداحان هیئت نوجوانان برعهده من است. حدود هشت‌مداح داریم و من تصمیم می‌گیرم هر جلسه چه کسی چه متنی بخواند.
*این گزارش شنبه ۲۲ شهریور ۱۴۰۴ در شماره ۶۱۷ شهرآرامحله منطقه ۱ و ۲ چاپ شده است.
لینک کوتاه
آوا و نمــــــای شهر
