جشنواره فجر در تسخیر تیم بازی ساز مشهدی 
کلنگ ساختمان شهرداری مشهد سال ۱۳۱۹ به زمین خورد 
گره‌گشایی صندوق قرض‌الحسنه صالحین بدون کاغذبازی
محمدمهدی رحیمی می‌گوید: کمک‌های این صندوق مخصوص کسانی است که به یک‌باره درگیر یک مشکل جدی می‌شوند و نیاز فوری به پول دارند. وام‌های فوری ما به‌طور معمول ۵میلیون تومان است.
صندوقی سنتی است که در دنیای به‌روز بانکداری، همچنان سر پاست و دست نیازمندان را می‌گیرد و مشکلات بزرگ و کوچکشان را حل می‌کند. صندوق قرض‌الحسنه صالحین، وابسته به مسجد مسلم‌بن‌عقیل از سال۱۳۹۲ تاکنون با هدف رفع نیاز‌های فوری همسایگان و نمازگزاران این مسجد فعالیت می‌کند.
همه فعالیت آن هم بر‌مبنای همیاری و مشارکت مردم شکل گرفته و به‌واسطه همبستگی محلی، توانسته است چراغ امیدی در دل بسیاری از خانواده‌ها روشن کند. به‌مناسبت روز ترویج فرهنگ قرض‌الحسنه پای صحبت مسئولان این صندوق نشستیم.
وامی برای همسایه و اهالی حجت‌الاسلام محمدمهدی رحیمی، یکی از اعضای هیئت‌مدیره این صندوق سنتی، درباره شیوه فعالیت آن می‌گوید: ما حدود سیصد‌عضو داریم و هدفمان از ابتدا این بوده است که بتوانیم اولویت وام‌ها را به خانواده‌های نیازمند بدهیم. پولی که در اینجا جمع میشود، از نمازگزاران و همسایگان مسجد مسلم‌بن‌عقیل است و اولویت ما هم کارگشایی از مردم محله مسلم است.
اعضای صندوق باید ساکن این محدوده باشند؛ یعنی خیابان‌های مسلم و حوالی مسجد. این باعث میشود که صندوق، همچنان محلی و در‌دسترس باقی بماند.
به گفته او شرایط دریافت وام ساده است. هر فردی که بخواهد از این صندوق وام بگیرد، باید توسط یکی از اعضای صندوق یا هیئت‌مدیره معرفی و تأیید شود. این روند ساده، اما مؤثر باعث شده است هم اهالی به مسجد پایبندتر شوند و هم مبلغ فوری بدون پیچ‌وخم‌های اداری به دست نیازمندان واقعی برسد.
وام‌های فوری برای گره‌گشایی
وام‌های این صندوق به چند‌دسته تقسیم میشود؛ از وام‌های ضروری که در کوتاه‌ترین زمان ممکن پرداخت میشود تا وام‌های خاص مانند وام اربعین که به افراد مشتاق، اما کم‌توانِ مالی کمک می‌کند تا راهی کربلا شوند.
حجت‌الاسلام رحیمی درباره انواع و روند پرداخت وام‌ها توضیح می‌دهد: در موارد خاص، صندوق حسابی به نام باقیات‌الصالحات دارد که در آن، مبالغی برای کمک‌های فوری نگهداری میشود. این کمک‌ها مخصوص کسانی است که به یک‌باره درگیر یک مشکل جدی می‌شوند و نیاز فوری به پول دارند. وام‌های فوری ما به‌طور معمول ۵میلیون تومان است و حداکثر در دو تا سه ماه باید بازپرداخت شود.
او اضافه می‌کند که این صندوق مکان ثابت اداری ندارد و جلسات اعضای هیئت‌مدیره در مسجد برگزار میشود.
وام اربعین و زیارت
یکی از وام‌های منحصر‌به‌فرد صندوق (وام‌های جاودان)، وام اربعین است که باعث شده است بسیاری از افرادی که در آرزوی زیارت کربلا بودند، به این سفر معنوی بروند.
رحیمی توضیح می‌دهد: در‌واقع کسانی که بنیه مالی دارند، ولی توان جسمی برای زیارت ندارند، این مبلغ را به صندوق می‌سپارند برای کسانی که مشتاق زیارت هستند، ولی توان مالی ندارند. بیشتر سعی ما هم این است که وام اربعین را به زیارت اولی‌ها اختصاص دهیم.
او اضافه می‌کند: برای این وام، حتی از استان‌های دیگر هم درخواست داریم ولی اولویت ما افراد محله است. سال گذشته ۱۲۰نفر و هر کدام به مبلغ ۵میلیون تومان از این تسهیلات استفاده کردند.
وام‌هایی برای سخت‌ترین لحظه‌ها
اما کمک‌های صندوق تنها به مسائل مذهبی محدود نمی‌شود. گاهی همین مبالغ کوچک باعث میشود که زندگی یک نفر از یک بحران جدی نجات پیدا کند.
جعفر رمضانی، مسئول صندوق، درباره یک نمونه از این وام‌های ضروری صحبت می‌کند «صندوق ما مخصوص مردم محله است و در مواردی که واقعا نیاز باشد، گره‌های بزرگی را باز می‌کند. چند‌نمونه‌اش مربوط به همسایگان بود که برای بیمه ماشین، خرید خانه، کارآفرینی و حتی امور دانشجویی و پرداخت شهریه دچار مشکل شده بودند.
این مبلغ‌ها شاید برای بعضی‌ها کوچک به نظر برسد، اما برای برخی افراد در آن شرایط، یک مانع جدی است. در کل وام‌های صندوق باعث شده‌اند خانواده‌ای بتواند اجاره خانه خود را بدهد یا بیماری که در بیمارستان گرفتار شده بود، هزینه درمانش را تأمین کند.»
صندوقی بر پایه اعتماد مردم
یکی از ویژگی‌های بارز صندوق قرض‌الحسنه صالحین که عام‌المنفعه کار می‌کند و اساس‌نامه هم دارد، شیوه پرداخت وام‌هاست که بدون ضمانت بانکی و با اعتماد متقابل میان اعضا انجام میشود.
در کل وام‌های صندوق باعث شده‌اند خانواده‌ای بتواند اجاره خانه‌اش را بدهد یا بیماری هزینه درمانش را تأمین کند
به گفته جعفر رمضانی، «ما ضمانت بانکی نمی‌گیریم، ضمانت افراد به‌صورت زنجیروار و با واسطه‌گری انجام میشود. یعنی اعضا، ضامن یکدیگر می‌شوند یا برای مسئولان صندوق شناخته‌شده هستند.»
علاوه‌بر‌این، صندوق یک رسم خوب دارد. هر‌سال اردوی رایگانی برای اعضای خود برگزار می‌کند تا روابط اجتماعی بیشتر تقویت شود.
همبستگی محله با صندوق
صندوق صالحین، نمونه‌ای از همبستگی محلی است که بدون وابستگی به نهاد‌های دولتی، توانسته است بیش‌از یک‌دهه به مردم محله کمک کند. در‌این‌میان با همه مزایایی که صندوق قرض‌الحسنه صالحین برای مردم محله به همراه داشته، گردانندگان آن با مشکلاتی روبه‌رو هستند که شاید کمتر‌کسی به آن توجه کرده باشد.
رمضانی، لابه‌لای صحبت‌هایش به دغدغه‌ای مهم اشاره می‌کند که مستقیم زندگی شخصی او و دیگر اعضای هیئت‌مدیره را تحت‌تأثیر قرار داده است؛ «ما صندوق را با نیت خیر راه انداختیم، ولی مشکل اینجاست که به‌دلیل گردش مالی‌ای که در حساب بانکی مشترکمان ایجاد میشود، دولت تصور می‌کند که درآمد زیادی داریم و یارانه‌مان را قطع می‌کند. یعنی ما که خودمان داریم کمک می‌کنیم، در‌نهایت دچار مشکل می‌شویم. از‌طرفی، هیچ حمایت خاصی هم از این صندوق‌های قرض‌الحسنه کوچک صورت نمی‌گیرد.»
این صندوق با تقویت حس همیاری، مسجد را به مرکز اصلی کمک‌رسانی محله تبدیل کرده است. به گفته رحیمی، یکی از اعضای هیئت‌مدیره «هدف ما این است که صندوق، فقط محلی برای دریافت وام نباشد؛ بلکه وسیله‌ای باشد برای کمک و همدلی؛ دقیقا درراستای شعاری که از گذشته داریم، ترویج فرهنگ قرض‌الحسنه و رفع نیاز‌های یکدیگر.»
خرید حلقه ازدواج ناممکن بود
محسن| هر‌روز که به مراسم عروسی نزدیک‌تر می‌شدیم، علاقه همسرم به حلقه طلا را بیشتر درک می‌کردم، اما هزینه‌ها به‌قدری زیاد بود که دیگر از خریدن آن ناامید شده بودم. با خودم گفتم که حالا طلا نداشته باشد هم مهم نیست، ولی در دلم راضی نبودم.
همان روز‌ها یکی از دوستانم که عضو صندوق بود، گفت که می‌توانم از آنجا وام بگیرم. باورم نمی‌شد که این کار شدنی باشد، اما وقتی درخواست دادم، تنها در چند روز، مبلغ لازم را دریافت کردم. حالا هر بار که به آن انگشتر نگاه می‌کنم، یادم می‌آید که چطور این صندوق گره از کارم باز و زندگی‌ام را شیرین کرد.
* این گزارش یکشنبه ۱۲ اسفندماه ۱۴۰۳ در شماره ۶۰۶ شهرآرامحله منطقه ۳ و ۴ چاپ شده است.
لینک کوتاه
روایات مشابه
ارسال نظر
آوا و نمــــــای شهر
