روایت فتح در مجتمع آیه‌ها

فضا سنگین است، ناخودآگاه تو را از محیط بیرون جدا کرده و این احساس را ایجاد می‌کند که گویا در شهر و دیار دیگری هستی؛ اما شرطش این است که با خلوص نیت وارد شوی. بوی خاصی به مشام می‌رسد که هر چه فکر کردم نتوانستم آن را به چیزی تشبیه کنم. فضا آرام و بی‌صداست و اگر به‌تنهایی، در آن منطقه قدم بزنی به احتمال زیاد در افکارت غرق خواهی شد. وقتی به عکس‌ها نگاه می‌کنی و آرام‌آرام جلو می‌روی گویا هر یک از عکس‌ها به تو نگاه می‌کنند و از نگفته‌هایشان با تو سخن می‌گویند؛ با تویی که رنگ و نشانی از جنگ به‌خاطر نداری و نمی‌دانی معنای شهادت و رشادت یعنی چه؟!

بسیاری از ما که ساکن منطقه ۸ هستیم هنگامی که از کنار مجتمع آیه‌ها عبور می‌کنیم یا اسم این مجتمع را می‌شنویم تصور می‌کنیم، واحدی نظامی است که عموم مردم نمی‌توانند از آن بازدید کنند. شاید هم اصلا، اسم این مجتمع را نشنیده‌اید و نمی‌دانید در کجا واقع شده است. اما اگر با ما همراه شوید، خواهید دید که چه فرصت خوبی را برای بازدید از دست داده‌اید. این مجتمع با خصوصیات متنوع و ظرفیت رشد و گسترش موضوعی و محتوایی. 

قابلیت بهره‌برداری چند منظوره زیارتی، معنوی، علمی، فرهنگی، هنری دارد. اما برای شناخت بیشتر پیشنهاد می‌کنیم، یک روز بعدازظهر دست اعضای خانواده‌تان را بگیرید و از نزدیک به این مجتمع سربزنید. حتی اگر میهمانی از شهر دیگری دارید، می‌توانید این مجتمع را برای بازدید به آنها معرفی کنید؛ زیرا نزدیک‌ترین فاصله را تا مرکز شهر دارد و نزدیک مزار شهدای گمنام و مجتمع فرهنگی‌تفریحی کوهسنگی است.

مجتمع کجاست؟

این مجتمع واقع در حاشیه بزرگ‌راه شهید کلانتری با وسعت ۶۴ هزار متر است. هنگام ورود در ابتدای ورودی، نماد کنگره سرداران و ۲۳ هزار شهید استان‌های سه‌گانه خراسان در ابعاد پنج در هفت‌متر خودنمایی می‌کند. این نماد شامل برشی از پوکه گلوله و یکی از جنگ‌افزار‌های رزمندگان اسلام، سمبل قدرت و دفاع از انقلاب است همراه با طرحی از حرم مطهر امام رضا (ع) که نشان‌دهنده عشق و ارادت زائران و مجاوران به آن حضرت با یک ستون هرمی شکل ناقص به نشانه شهادت و حرکت انسان به سوی رشد و کمال است.

یکی دیگر از جاذبه‌های مجتمع آیه‌ها ۱۷ تابلو عکس‌های مستند و نقاشی‌های سمبلیک از صحنه‌های مختلف دفاع‌مقدس در ابعاد شش در چهار متر، در دو طرف خیابان‌های اصلی آن است. این تابلو‌ها به‌خوبی صحنه‌هایی از قساوت دشمن در جنگ تحمیلی و ایثار و جان‌فشانی‌های رزمندگان را در دفاع مقدس به تصویر کشیده است. هنگامی که به این قسمت نگاه می‌کنید متوجه قرارگاه‌های تاکتیکی لشکر‌ها و جهادسازندگی در بخش دیگر مجتمع آیه‌ها می‌شوید.

اگرچه این قرارگاه‌ها در وسعت و فاصله‌های نزدیک به هم و در بخش‌های سنگر فرماندهی، واحد‌های پشتیبانی و رزمی، تدارکاتی و ایستگاه‌های صلواتی بازسازی شده است؛ ولی تا حدود زیادی توانسته موقعیت و اهمیت این مراکز مهم و اساسی را در هدایت عملیات‌ها در دوران دفاع مقدس به نمایش بگذارد.

بازسازی منطقه عملیاتی در مجتمع آیه‌ها

یکی از بخش‌های مهم نمایشگاهی مجتمع فرهنگی آیه‌ها، بازسازی مجموعه‌ای از بخش‌های یک منطقه عملیاتی دفاع مقدس است که خود از قسمت‌های کوچک‌تری تشکیل شده است. منطقه عملیاتی دفاع‌مقدس در مجتمع فرهنگی آیه‌ها که اکنون به انواع تسلیحات سنگین مجهز شده‌است، به‌خوبی حال و هوای مناطق عملیاتی را برای شما تداعی می‌کند.

در اواخر دهه ۷۰ به دنبال برگزاری کنگره شهدا بودند، به این اندیشیدند که بیان ارزش‌های دفاع مقدس نباید مقطعی باشد

علمیاتی با وسعت یک جنگ

در این مجتمع قسمت‌های مختلفی از جنگ تحمیلی بازسازی شده است؛ اما مهم‌ترین آنها بازسازی عملیات کربلای ۵ است که یکی از عملیات‌های بزرگ دفاع مقدس بوده و از جهات گوناگون اهمیت دارد و درخورتوجه است. بازسازی این منطقه عملیاتی تا حد درخورتوجهی نشان‌دهنده یکی از عرصه‌های شکوهمند دفاع مقدس بوده و موجب استقبال بازدیدکنندگان از این مجموعه فرهنگی شده‌است.

اسارت را از نزدیک لمس کنید

بار‌ها فیلم‌های مخلتفی را درباره وضعیت اسیران از تلویزیون دیده‌ایم؛ اما هیچ‌گاه از نزدیک آن را لمس نکرده‌ایم. همه اطلاعاتمان به چیز‌هایی برمی‌گردد که از زبان اسیران شنیده یا در فیلم‌ها دیده‌ایم، اما در کمپ اسرا که بخشی از مجتمع فرهنگی آیه‌ها است.
ضمن بازدید از کمپ، می‌توانید ازسویی با مقاومت و پایمردی و عزتمندی آزادگان و تا حدودی با سختی‌ها و رنج‌های طاقت فرسای آنها آشنا شوید و از سوی دیگر به قساوت دشمن پی ببرید.

مطلب مرتبط سمائی در آسمان

نمایشگاه تاریخی از هبوط تا ظهور

از دیگر بخش‌های مجتمع آیه‌ها، نمایشگاه تاریخی از هبوط تا ظهور است. بار‌ها درباره وقایع تاریخی، در کتاب‌های درسی خوانده‌ایم، اما در این نمایشگاه، که از غرفه هبوط حضرت آدم به زمین با نماد شهادت حضرت هابیل، اولین شهید بنی‌آدم آغاز شده و به غرفه انتظار ختم می‌شود، می‌توانید آنچه مکتوب خوانده‌اید به صورت ماکت مشاهده کنید. همچنین در این نمایشگاه بخش‌هایی از تاریخ انبیا شامل نجات مومنان به‌وسیله کشتی حضرت نوح، بت‌شکنی حضرت ابراهیم، عبور بنی‌اسرائیل از رود نیل، ولادت و نبوت حضرت مسیح، بعثت خاتم‌الانبیا (ص)، واقعه‌های غدیر و عاشورا به تصویر کشیده شده است. 

در انتها به درخت نخلی می‌رسید که پلاک‌ها از آن آویزان شده که نمادی از شهداست و هر بازدیدکننده‌ای در آنجا میثاق مجدد با شهدا می‌بندد.

بازدید از نمایشگاه کتاب را از دست ندهید

اگر در پی دریافت اطلاعاتی درباره ایثار و فداکاری شهدای گران‌قدر دفاع مقدس هستید، این مجتمع اطلاعات خوبی را ممکن است در اختیارتان قرار دهد. در این نمایشگاه سری هم بزنید به فروشگاه تخصصی کتاب دفاع مقدس که شامل هزاران عنوان از کتاب‌های دفاع مقدس و سیره شهدا با قیمت مناسب است، تا بتوانید علاوه بر بازدید از مجتمع آیه‌ها کتابی هم بخرید و از آن دوران صاحب غنیمتی ارزشمند شوید.

شهدای گمنام، نگین مجتمع آیه‌ها

مزار شهدای گمنام نیز از جمله آثار معنوی و مهم مجتمع آیه‌هاست که در آینده نزدیک مانند نگینی در میان یادمان ۲۳ هزار شهید استان‌های خراسان رضوی، شمالی و جنوبی خواهد درخشید. نماد بزرگ یادمان سرداران و ۲۳ هزار شهید استان‌های سه‌گانه خراسان، حاوی اسامی و تصاویر شهدای خراسانی که روی کاشی نقش بسته شده، بخش دیگری از مجتمع فرهنگی آیه‌های مشهد است.

سالن‌های همایش

این مجتمع تنها در زمینه جنگ و بازسازی یادواره‌های جنگ فعالیت ندارد. باتوجه به اینکه شهرمان به عنوان بزرگ‌ترین کلان‌شهر مذهبی جهان، پایتخت معنوی ایران و پایتخت فرهنگی جهان اسلام (۲۰۱۷) سالانه شاهد برگزاری همایش‌های بزرگ و مختلف است. مجتمع فرهنگی آیه‌ها با احداث سه سالن بزرگ همایش که کمترین آنها گنجایش هزار نفر و دو سالن دیگر به ترتیب گنجایش ۲ هزار و ۳ هزار نفر را دارند، به‌خوبی پاسخ‌گوی این نیاز فرهنگی و اجتماعی و علمی مشهد مقدس است. البته سازندگان این مجموعه به فکر ترافیک شرکت‌کنندگان در همایش‌ها هم بوده‌اند و زیرساخت‌های لازم را برای پذیرایی از شرکت‌کنندگان در همایش‌ها تدارک دیده‌اند.

ترویج فرهنگ ایثار و شهادت 

سرپرست دفتر حفظ و آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس سپاه امام رضا (ع) درباره احداث این مجتمع می‌گوید: این مجتمع جزو یادگار‌های سردار شوشتری است. هنگامی‌که در اواخر دهه ۷۰ به دنبال برگزاری کنگره شهدا بودند، به این اندیشیدند که ارزش‌های دفاع مقدس نباید کاری مقطعی باشد؛ بلکه باید به‌صورت مستمر برگزار شود.

مهدی عقیلی ادامه می‌دهد: نگاهی که از اول به‌وجود آمد موجب شد به فکر جایی باشند و به تداوم نمایشگاه بیندیشند. جایی‌که هم محیط اداری باشد تا بتوان فعالیت‌های کنگره را انجام داد و آثار و خاطره‌های شهدا را جمع‌آوری کرد و هم فضایی باشد که آن دوران را برای بازدید کنندگان تداعی کند. به‌طورکلی این مجموعه با هدف فرهنگ ایثار و شهادت شکل گرفته و یادآور رشادت‌های رزمندگان و شهداست.

 
وی می‌افزاید: بیشتر بازدید‌ها در این مجتمع به‌صورت گروهی انجام می‌شود؛ زیرا از لحظه‌ای که وارد مجتمع می‌شوید راوی سخن می‌گوید و توضیحات لازم را می‌دهد. البته اگر افرادی به‌صورت جدا برای بازدید بیایند نیز اجازه بازدید دارند. خانواده‌ها می‌توانند آخر هفته خود را دراین محل بگذرانند.

عقیلی می‌گوید: ما می‌خواهیم اینجا به سمت پارک موضوعی برود تا خانواده‌ها آخر هفته خود را در این مکان بگذرانند که البته تحقق آن به همکاری سایر سازمان‌ها نیاز دارد.

*این گزارش در شماره ۷۰ شهرآرامحله منطقه ۸ مورخ ۲ مهرماه ۱۳۹۲ منتشر شده است.