پاتوق عشق فلوکس‌های مشهد کجاست؟

‌می‌گویند عشق است؛ فولکس همه عشق و تفریح ماست. «عشقِ فولکسی» هرکدامشان هم سابقه‌ای دارد، یکی بیشتر یکی کمتر. شما این‌طور فرض کنید که ماجرای فولکس‌سواری و علاقه‌شان به این خودرو، ژنتیکی است و از پدربزرگ به نوه یا از برادری به برادر دیگر رسیده است.

این حکم درباره تعمیر فولکس هم صدق می‌کند و بعد از حدود ۵۰ سال از برادر بزرگ‌تر به برادران کوچک‌تر رسیده است؛ البته «عشقِ فولکسی» می‌تواند واگیر هم داشته باشد و تنها فرزند یک فولکس‌باز را مبتلا کند تا او در کودکی بشود مجموعه‌دار حدود ۱۰۰ فولکس اسباب‌بازی.  

حالا شاید بپرسید عشق‌فولکسی‌ها را کجا می‌شود پیدا کرد؟ جواب این سوال دست ماست؛ پاتوق این جمع کوچک و متحد، یکی از صد‌ها یا هزاران تعمیرگاه خودروی موجود در منطقه ماست؛ تعمیرگاهی کوچک در محله پروین اعتصامی مشهد.

شاید مقابل این تعمیرگاه کوچک مانند سایر تعمیرگاه‌ها هر روز خودرو‌های زیادی پارک شود، اما درون آن، خودرو‌هایی پیدا می‌شود که دیدن هرکدامشان شگفت‌انگیز و خاطره‌ساز است.

مطلب مرتبط «حسین فولکسی» از کما تا شهادت

تعمیرگاه تخصصی فولکس

زمانی که گردشگران آلمانی در ایران بروبیایی داشتند، فولکس هم یکی از مدل‌های مختلف خودرو بود که رضا فهیم، برای تعمیر آن دست به آچار می‌شد. آن زمان مراجعه برای تعمیر این ماشین آن‌قدر زیاد بود که کار اصلی آقارضا تعمیر آن شد.

وقتی حسن فهیم، برادر کوچک‌تر خانواده فهیم اینها را تعریف می‌کند، ذهنش به حدود ۳۵ سال قبل یعنی زمانی که شاگرد برادر بزرگ‌ترش بوده است، متمرکز می‌شود. او که حالا خودش استادکار ماهری شده، از رضا فهیم به عنوان «استاد بزرگ» یاد می‌کند که مدتی است بازنشسته شده است.

او می‌گوید: در گذشته که فولکس بیشتر بود، تعمیرگاه‌های بیشتری هم برای این خودرو در سطح شهر پیدا می‌شد، اما  حالا همه آنها جمع شده‌اند و مغازه ما تنها تعمیرگاه تخصصی فولکس در مشهد است که هم قطعات فولکس را دارد و هم تعمیر آن را انجام می‌دهد.

کلوپ فولکس

تعمیرگاه فولکس خانواده فهیم در محله پروین اعتصامی، یکی از مکان‌های دیدنی و جذاب برای اهالی محله و افرادی است که به آنجا رفت‌و‌آمد می‌کنند.

وحید فهیم، کوچک‌ترین برادرِ «استاد بزرگ» می‌گوید: بیشتر افرادی که فولکس دارند یا دنبال این خودروی دوست‌داشتنی در مشهد بوده‌اند، روزی به تعمیرگاه ما مراجعه کرده‌اند، یا از ما فولکسی خریده و فروخته‌اند.

البته دریافت خدمات فنی و تهیه قطعات، یکی از دلایل مراجعه همیشگی صاحبان این خودروست.

شاید به این دلیل که دوای درد فولکس‌ها در دستان برادران فهیم است، این تعمیرگاه به کلوپ فولکس‌بازان مشهدی تبدیل شده است؛ کلوپی که وجه مشترک همه اعضای آن چیزی بیش از علاقه یعنی اعتیاد به فولکس است.

اعضای ثابت این کلوپ که ساکنان دیگر محله‌های مشهد هستند، علاوه بر مشتریان ثابت، همدردان و  دوستان ثابت برادران فهیم هم هستند. آنها هربار که دور هم جمع می‌شوند، صحبت‌های فولکسی‌شان گل می‌اندازد و تا ساعت‌ها ادامه می‌یابد.

تفریح اعتیادآور

شاید شما هم فولکس خوش‌رنگ افشین شاهرودیان را روزی در محله پروین اعتصامی، طرقبه یا در یکی از خیابان‌های شهرمان دیده باشید. این خودروی قرمز، تمیزترین فولکس فابریک مشهد و یکی از فولکس‌های مجموعه شاهرودیان است.

فولکس‌های مشکی، سفید، سبز کروک و دوکابین آبی، از  دیگر فولکس‌های شاهرودیان است که همگی‌شان فابریک‌اند و هرکدام هم یک ماکت مشابه خودشان دارند.

اگر پای صحبت این جوان عشق فولکس بنشینید، می‌فهمید که همه این کار‌ها را کار عشق می‌داند: «پول اضافه و عشق. نوعی تفریح که اعتیادآوره.

فولکس اول را که می‌گیری، با خود می‌گویی یکی دیگه، بعد یکی دیگه و.... تازه ماجرا به اینجا ختم نمی‌شه. باز وسوسه رنگ‌هاش می‌شی، طوری که می‌خواهی همه فولکس‌های تمیز و فابریک مال تو باشن.»

حالا این خانواده و اعضای کلوپ فولکس هستند که مانع زیاد شدن فولکس‌های شاهرودیان شده‌اند و او را از خرید فولکس‌هایی که دلش را می‌برند، بازمی‌دارند.

ماکسیما خرج فولکس

این موضوع که فولکس‌بازان ادعا می‌کنند اسیر عشق فولکس شده‌اند، وقتی بیشتر برایمان ثابت می‌شود که از هزینه‌های آن می‌گویند. برات مهرداد، صاحب گران‌ترین فولکس مشهد است؛ فولکسی به قیمت ۱۲۰ میلیون تومان.

او ادعا می‌کند که یک دستگاه ماکسیماصفر را خرج تنها فولکسش کرده است و اصلا از این موضوع ناراحت نیست.

این شهروند، نشستن پشت فرمان فولکس را با هیچ خودروی مدرن دیگری عوض نمی‌کند و معتقد است: هیچ خودرویی جذابیت اتاق فولکس را ندارد.

همچنین اگر قرار باشد پشت فرمان فولکس ننشیند، دوچرخه را به همه خودرو‌های سواری ترجیح می‌دهد.

از او می‌پرسیم: حتما به خاطر هزینه زیادی که برای فولکستان کردید، خیلی محتاط از آن استفاده می‌کنید که با لبخندی پاسخ می‌دهد: اصلا.

برات مهرداد ادعا می‌کند که یک دستگاه ماکسیماصفر را خرج تنها فولکسش کرده و اصلا از این موضوع ناراحت نیست

شاید پاسخ قاطعانه او به این دلیل است که خودش صافکار است و دستی بر آتش دارد، بنابراین نگرانی ندارد و اتفاقا از تصادف خوشحال هم می‌شود؛ چراکه با این کار فرصتی پیش می‌آید تا فولکسش را زیباتر از قبل بازسازی کند.

مثل بچه‌هایم هستند

در طول مصاحبه که در حیاط تعمیرگاه خودرو «رام» انجام شد، شاهرودیان چندبار از دوستش پرسید برای فولکسش که مقابل مغازه پارک بود، مشکلی پیش نیامده است؟

او نمی‌تواند از بین مجموعه فولکس‌های سواری‌اش یکی را انتخاب کند و می‌گوید: من ازدواج نکرده‌ام، اما حس پدر و مادر به فرزندانشان را می‌توانم درک کنم. به همین دلیل می‌گویم همه‌شان مثل بچه‌هایم هستند، چون برای تک‌تک آنها زحمت کشیده‌ام.

بعضی لوازم و قطعات آنها را از کشور‌های ترکیه و آلمان و سوریه و از طریق دوستان پدرم جور کرده‌ام؛ البته او، چون به دنبال قطعات فابریک است، این نکته را هم یادآوری می‌کند که قطعات و لوازمی که کشور ترکیه برای بعضی  کشور‌های مصرف‌کننده تولید می‌کند، کپی است.

وحید فهیم هم به نکته درخورتوجهی اشاره و بیان می‌کند: مدتی که کشور در تحریم بود، ایران‌خودرو حتی بعضی قطعات معمولی پژو را نداشت و به همین دلیل ماشین‌های تولیدشده را به بازار نمی‌فرستاد، اما بعد از گذشت ۶۰ سال از تولید فولکس، ما قطعات آن را جور می‌کنیم و کار مشتریانمان را راه می‌اندازیم.

پرتیراژترین و محبوب‌ترین خودرو

جوان‌ترین فرد کلوپ فولکس که در حال راه‌اندازی سایت اینترنتی‌شان است، محمدرضا موسوی است. او و سایر فولکس‌بازان همیشه در حال به‌روز کردن اطلاعات فولکسی‌شان هستند.

می‌گوید:، چون در گذشته فولکس ماشین ارزان‌قیمتی بوده است، همه مردم می‌توانستند آن را تهیه کنند که این فراگیری به اضافه شکل‌وشمایل این خودروی قدیمی که دارای انحنا‌های جالبی است، فولکس را بین مردم تبدیل به خودرویی محبوب کرده است.

این عضو کلوپ دلیل دیگری را هم برای محبوبیت پرتیراژترین خودروی جهان مطرح می‌کند: در همه کشور‌های دنیا و همه شهر‌های کشور‌ها فولکس پیدا می‌شود، این درحالی است که پورشه که یکی از بهترین خودرو‌های سواری زمان فعلی است، در همه کشور‌ها پیدا نمی‌شود ولی فولکس خودرویی شناخته‌شده برای عموم مردم است.

گلایه‌های فولکسی

همه اعضای کلوپ فولکس مشهد که گروهی خودجوش هستند، بر این باورند که وقت و سرمایه‌شان را صرف نگهداری از خودرویی قدیمی می‌کنند که خیلی از مردم با آن خاطره دارند و شاید نخستین خودروی سواری‌شان بوده است.

آنها فولکس‌بازان حرفه‌ای مشهد را گروه کوچکی می‌دانند که هیچ سازمان دولتی و بخش خصوصی توجهی به کار آنها ندارد.

وقتی یک فولکس را کامل باز و دوباره سرجمعش کنید، بین ۲ تا ۳ سال زمان می‌برد

یکی از اعضای کلوپ می‌گوید: من فولکسی دارم که قیمت ندارد، چون لنگه‌اش نیست ولی در مشهد با آن کار زیادی نمی‌شود انجام داد، چون کسی اسپانسر نمی‌شود، در حالی که فولکس‌بازان حرفه‌ای تهران کار‌های متنوع و جذابی انجام می‌دهند، چون آنجا اسپانسر‌های بیشتری دارند.

وحید فهیم هم ادامه می‌دهد: وقتی یک فولکس را کامل باز و دوباره سرجمعش کنید، بین ۲ تا ۳ سال زمان می‌برد و نهایتش خودرویی می‌شود که نظر تعداد زیادی از شهروندان را به خود جلب می‌کند و خاطراتشان را زنده. همچنین این خودرو را به نسل جدید معرفی می‌کند، با این حال سازمان میراث‌فرهنگی یا شهرداری اقدام مثبتی انجام نمی‌دهند تا کار ما تداوم داشته باشد.

کوچکترین مجموعه دار فولکس

پوریا فهیم، کوچک‌ترین مجموعه‌دار فولکس جمع فولکس‌بازان تعمیرگاه پدرش است. او که ۱۲ سال دارد، می‌گوید: از فولکس خاطرات زیادی دارم. انگار همه زندگی من با فولکس گره خورده است.

با فولکس بزرگ شده‌ام و اکنون هم اطلاعات زیادی از این سواری محبوب دارم. گویا پوریا قرار است ادامه‌دهنده راه عمو‌ها و پدرش باشد.

پدر پوریا درباره خاطرات فولکسی‌اش می‌گوید: هم خاطره خوب دارم هم خاطره بد که خاطرات بد ما از فولکس بیشتر به مشکلات اداری که با آن روبه‌رو می‌شویم، برمی‌گردد. شرکت‌های بیمه، این خودرو‌ها را بیمه نمی‌کنند یا به‌سختی این خودرو‌ها را تحت خدمات بیمه‌ای‌شان قرار می‌دهند.

شاهرودیان هم اضافه می‌کند: با اینکه این خودروها، کلاسیک هستند و خیلی در خیابان تردد نمی‌کنند، باز هم مجبورم در سال ۳ یا ۴ میلیون تومان هزینه بیمه پرداخت کنم، چراکه بین این خودرو‌ها با دیگر خودرو‌های سواری، تفاوتی قائل نمی‌شوند.

همایش‌های فولکسی

اعضای کلوپ فولکس مشهد انتظار دارند سازمان میراث‌فرهنگی یا هیئت اتومبیل‌رانی اقدام درخوری برای برگزاری همایش یا حرکت‌های نمایشی که با استقبال مردم مواجه می‌شود، انجام دهند.

آنها می‌گویند  اسپانسر‌ها تعدادشان بسیار اندک است، اما جمع اندک ما در نظر دارد یک سایت اینترنتی راه‌اندازی کند و با همکاری اعضا کاروان‌های نمایشی در سطح شهر برگزار نماید، کما اینکه اگر درگذشته چندبار کاروان‌های فولکس که پشت سر هم قطاری از فولکس را تشکیل داده‌اند، در مسیر بوستان بزرگ ملت تا طرقبه دیدید، به پشتکار همین اعضا بوده است.

فولکس داران مشهد

- محمدرضا موسوی
دارنده یکی از دو فولکس کروک مشهد
تعداد فولکس: یک دستگاه
مدل ماشین سواری: جنسیس
شغل: همکار پدر در مدیریت قنادی
سن: ۲۰

- برات مهرداد
دارنده گران‌ترین فولکس مشهد
تعداد فولکس: یک دستگاه
وسیله اصلی رفت‌و‌آمد: دوچرخه
شغل: صافکار
سن:۴۲

- حسن فهیم
دارنده فولکس بازسازی شده با عنوان جام جهانی
تعداد فولکس: ۲ دستگاه
مدل ماشین سواری: پژو ۲۰۶
شغل: تعمیرکار
سن: ۴۴

- وحید فهیم
شغل: تعمیرکار تخصصی فولکس و بازسازی خودرو‌های قدیمی
تعداد فولکس: ۲ دستگاه
مدل ماشین سواری: پژوپارس
سن: ۳۷

- افشین شاهرودیان
مجموعه‌دار فولکس‌های فابریک سواری و اسباب‌بازی
دارنده تمیزترین و بیشترین فولکس‌های فابریک مشهد
تعداد فولکس: ۵ دستگاه
مدل ماشین سواری: پرادو
شغل: مدیر کافی‌شاپ
سن: ۳۳

* این گزارش سه شنبه، ۱۴ مرداد ۹۳ در شماره ۱۰۸ شهرآرامحله منطقه ۷ چاپ شده است.