مقبره شیخ نخودکی در مشهد ماندگار شد

حسنعلی نخودکی، شیخ شفابخش مشهدی‌ها، نامش حسنعلی مقدادی‌اصفهانی بود. سال ۱۲۴۲‌خورشیدی در اصفهان به دنیا آمد و از کودکی در حوزه‌های علمیه اصفهان، نجف و مشهد پای درس استادان بزرگ زمان نشست. او بعد‌از سیر و سفر‌های فراوان، در پنجاه‌سالگی برای بار دوم به مشهد آمد و در نخودک که روستایی بود در نزدیکی مشهد، ساکن شد. چیزی نگذشت که آوازه شیخ بین مردم مشهد پیچید و با نام «شیخ نخودکی» مشهور شد.

پس از رحلتش به وصیت خود شیخ، قبر او در صحن عتیق (انقلاب)، کنار ایوان عباسی و تقریبا روبه‌روی پنجره فولاد قرار گرفت. تا اواخر قرن گذشته، سنگ قبرش در همان مکان قرار داشت.

مطلب مرتبط مقبره شیخ‌طبرسی، از افسانه تا حقیقت

ماندگاری شیخ در مشهد

رضا سلیمان‌نوری، تاریخ‌پژوه و خراسان‌شناس مشهدی، با اشاره به کتابی که علی مقدادی‌اصفهانی، پسر شیخ حسنعلی‌نخودکی، درباره زندگی و فضایل مرحوم پدرش به نگارش درآورده است، توضیح می‌دهد: حسنعلی در فکر برگشتن به نجف بود تا پس‌از دوران میان‌سالی بقیه عمر را در آنجا سپری کند. اما یک شب که به زیارت رفته بود، نه‌تن‌ها تصمیم گرفت که تا آخر عمر در مشهد بماند، بلکه وصیت کرد در حرم دفن شود و حتی جای قبر خود را به مریدان نشان داد.

شیخ‌حسنعلی پس از این واقعه، جایی را که امام (ع) بر کرسی نشسته بودند، نشان داد و وصیت کرد که پس‌از مرگ، مدفنش، درست در همین نقطه باشد؛ یعنی پای ایوان عباسی صحن عتیق (انقلاب فعلی). خبر درگذشت شیخ در روز ۹شهریور سال‌۱۳۲۱ خورشیدی در روزنامه «آزادی» چاپ شد، در‌حالی‌که از حضور ۴۰ تا ۵۰‌هزار نفری مردم در مراسم تشییع پیکر او می‌گفت.

شیخی که هنوز مشکل‌گشاست

اکنون که دهه‌ها از فوت مرحوم نخودکی می‌گذرد، باز هم هستند کسانی که به مشگل‌گشایی این پیر معتقدند. دکتر غلامرضا جلالی، مدیر گروه سادات و مفاخر اسلامی بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، یکی از پدیدآورندگان کتاب پنج‌جلدی مشاهیر مدفون در حرم رضوی، درباره چرایی برداشته‌شدن سنگ قبر مرحوم نخودکی می‌گوید: مزار مرحوم نخودکی در جایی قرار گرفته بود که افراد وقت نشستن و قرائت فاتحه، ناخودآگاه پشت به مرقد مطهر امام‌رضا (ع) قرار می‌گرفتند.

جلالی می‌افزاید: در حرم بیش‌از ۳ هزار شخصیت برجسته علمی، فرهنگی، سیاسی و تاریخی مدفون‌اند و نگهداری همه سنگ قبر‌ها به‌مرور زمان مشکل‌ساز خواهد بود.

* این گزارش پنج‌شنبه ۱۲ مهرماه ۱۴۰۳ در شماره ۵۶۴ شهرآرامحله منطقه ثامن چاپ شده است.