محله گردی

کوچه سبحان23 که به نام شهید «محمود خوش‌ظاهر» نامیده شده درختان قدیمی‌ای دارد، داخل کوچه که می‌شویم گنجشک‌ها و قمری‌های روی درختان یک لحظه از خواندن دست نمی‌کشند.

منظره ابتدای کوچه کرامت در میدان کوچکی خلاصه می‌شود که تنها تزیین آن، درختچه ای خشک و بی‌بر در وسط آن است. بعد از آن از یک سو ردیف به ردیف منازل مسکونی ریزدانه قرار دارد و جایی برای تردد خودرو نیست. ابتدای کوچه کرامت به سبب وجود این خانه‌های در هم تنیده حالت بن بست به خود گرفته است اما از طرف مقابل آن تا میدان کرامت و جمعه بازار قدیم، خیابان‌ها عریض است. پارک‌های خطی و وجود مشاغل صنعتی آشکار و پنهان در کوچه پس کوچه‌های کوچه کرامت به این محدوده محله ثامن واقع در منطقه 5 بافتی صنعتی داده است.

کوچه شهیدهاشمی نژاد20/1یکی از کوچه های قدیمی محله راه آهن است؛ کوچه ای که چند پلاک از خانه هایش به قاب عکس شهدا مزین است. قدیمی ها هنوز این کوچه را به نام «دیده بان» می شناسند.اهالی می گویند حاجی دیده بان خادم حرم بود. هم خانه اش بزرگ بود و هم دستش بخشنده. حالا نه او هست و نه خانه اش، اما نامش هنوز دهان به دهان می چرخد.

کوچه شافعی9 در بولوار توس55قرار دارد. این کوچه که در گذشته به کوچه مسجد معروف بوده است از گذشته‌های خیلی دور، داخل بافت قدیمی روستای مهدی‌آباد قرار داشته است. بیشتر ساکنان این کوچه از کشاورزان قدیمی هستند. بعد از الحاق محله به شهر، این کوچه توسط شهرداری به نام کوچه شهید محمدباقر ترک نام‌گذاری شده است. درخت توت تناوری در این معبر هست که به عقیده اهالی بیش از 300سال قدمت دارد. این درخت تنها بازمانده درختان توت قدیمی است.

کوچه بوستان14 یکی از معابر محله جاهدشهر است که به نسبت سایر معابر منطقه امکانات زیربنایی بهتری دارد، از مدرسه و فضای سبز و تجاری‌ محله پررفت و آمد گرفته تا ایستگاه آتش‌نشانی و فروشگاه‌ «شهر ما» و مجموعه ورزشی روباز دردسترس اهالی است. روزگاری تمام محله جاهدشهر فقط از چند ده خانواده کارمندان جهادسازندگی تشکیل شده ‌بود که علاوه‌بر آبادانی روستاها، سازندگی محله و شهرشان را هم برعهده گرفته بودند.

حدود یک قرن پیش پشت برج و باروی دروازه نوغان، رودی خروشان بود که اگر کسی از روی آن رد می‌شد، دریادل می‌خواندندش. بخشی از این رود در محدوده کنونی خیابان شهیدمحسن کاشانی بود. به همین دلیل نام قدیم این خیابان دریادل بود تا اینکه 40سال پیش به‌دلیل رشادت جوان مشهدی در کشتن استاندار همدان و همراهانش (19آذر1357) به نام شهیدمحسن کاشانی شد.

از یک طرف می‌شود کوچه «استاد یوسفی 15» و از سمت دیگر «شریعتی 29»، اما به 16متری عدالت معروف است. اهالی می‌گویند آن اوایل که این خیابان هنوز اسمی نداشت، آقایی به نام «دانش عدالت» که از اولین ساکنان این خیابان بود، همه کارهای محله را رسیدگی می‌کرد. یک‌جور ریش‌سفید محله به حساب می‌آمد. بازنشسته ارتش بود و با تلاش‌های او خیابان اصلی و میلان‌هایش آسفالت شدند. در کل آدم خیرخواهی بود و فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی زیادی را در محله رهبری می‌کرد.