روضه؛ وقف مهدی‌قلی‌خان قرایی در ۱۵۸ سال پیش!

این روز‌ها بیشتر از هر زمان دیگری صدای روضه در حرم‌مطهر به گوشمان می‌خورد؛ روضه‌هایی که عقبه خیلی از آنها به سال‌های دور برمی‌گردد که به‌لطف وقف افراد سخاوتمند زیادی همچنان پابرجاست.

از سر اشتیاق و ارادت ۵۷ واقف که همه یا بخشی از اموالشان را برای سوگواری در ماه محرم و صفر در حرم‌مطهررضوی اختصاص داده‌اند؛ موقوفه مهدی‌قلی‌خان قرایی یکی از بزرگ‌ترین آنهاست. موقوفه‌ای که از ۱۵۸ سال قبل تا امروز طبق نیت واقف، برپاست و این روز‌ها نیز آیین عزاداری سیدوسالار شهیدانش درحال برگزاری است.

برای ۱۰ روز روضه‌داری محرم و صفر

این روز‌ها در صحن امام‌حسن‌مجتبی (ع) روضه‌ای برپاست که پیش از آغاز، نام مهدی‌قلی‌خان قرایی از بلندگویش شنیده می‌شود؛ کسی که در سال ۱۲۴۵ خورشیدی اموال و املاک بسیاری را وقف حرم امام‌رضا (ع) کرد، اما با تفاوتی خاص تا ارادتش به خاندان عصمت و طهارت را بیشتر نشان دهد.

مهدی‌قلی‌خان قرایی مشهدی نبود و از ملاکان و مردان اهل سیاست تربت‌حیدریه بود که در دربار قاجار برای خودش بروبیایی داشت.

او که در اعتقادات دینی شهره بود، به عمل هم آن را اثبات کرد و یکی از مزارعش را وقف امام‌رضا (ع) کرد. شش‌دانگ مزرعه وقفی او در محمدآباد تربت‌حیدریه جزو مزارع خاص ایران است.

او همچنین در کنار این مزرعه، یک باب آسیاب دوتنوره، یک قطعه باغ مشجر در بخش علیای همان مزرعه، زمین‌های میان دو جوی خلف قلعه محمدآباد، دو قطعه محموله یونجه‌زار کنار نهر محمدآباد، نُه سهم از مدار دوازده سهم یک حجر طاحونه دوار (آسیاب) و یک باب طاحونه دوار مشتمل بر دو حجر واقع در قصبه حضرت‌رضا (ع) را نیز وقف بارگاه منور حضرت کرد.

او در ادامه این فهرست وقفی می‌نویسد که پس از بررسی درآمد و کسر مخارج، مبلغ ۱۴۰ تومان (این مبلغ هر سال بسته به تورم حساب می‌شود) نیز برای ۱۰ روز سوگواری در ماه‌های محرم و صفر هزینه شود. به‌واسطه همین یک خط تکلیف از ۱۵۸ سال قبل تاکنون روضه این واقف برگزار شده است و می‌شود.

* این گزارش پنج‌شنبه ۱۸ مردادماه ۱۴۰۳ در شماره ۵۵۸ شهرآرامحله منطقه ثامن چاپ شده است.