نخستین ساکنان مشهد چه کسانی بودند؟ 
همسر شهیدتوسلی: ابوحامد انتخاب و افتخار من است 
حمایت ژاپنی‌ها از ساخت کتابخانه در محله شفا
کتابخانه دکتر حری در تاریخ ۲ آذر ۱۳۹۲ به همت اداره کتابخانه‌های عمومی مشهد و با حضور رایزن فرهنگی سفارت ژاپن در جمهوری اسلامی ایران، مسئولان کتابخانه‌های عمومی، اعضای هیئت‌علمی و دانشجویان علم اطلاعات و دانش شناسی افتتاح شد.
کار ساخت این کتابخانه از سال۸۹ با آورده ۹۰میلیونی سفارت ژاپن آغاز شد. کشور ژاپن برای ترویج فرهنگ کتاب‌خوانی در کشور‌های دیگر بودجه‌ای دارد که این‌بار خیرش به مشهد و این کتابخانه رسیده است. این پروژه پس از دوسال ۲۵درصد پیشرفت فیزیکی داشت و پس از آن اداره کل کتابخانه‌های خراسان‌رضوی با صرف حدود ۴۷۰میلیون تومان این پروژه را در مدت صد روز تکمیل کرد.
کتابخانه نام‌گذاری شده به نام زنده‌یاد دکتر حری در خیابان مطهری‌شمالی ۶۶، صفدرنژاد ۲۰ در محله شفا واقع شده است.
دکتر عباس حری که بود؟
دکتر عباس حری (متولد ۱۵اسفند ۱۳۱۵ و فوت شده ۷ اردیبهشت ۱۳۹۲)، دانشمند علوم کتاب‌داری و اطلاع‌رسانی و استاد دانشگاه تهران بود.
وی در مشهد در خانواده‌ای روحانی به دنیا آمد. در سال۱۳۴۹ از دانشگاه مشهد در مقطع لیسانس رشته زبان و ادبیات انگلیسی و در سال۱۳۵۲ از دانشگاه تهران در مقطع فوق لیسانس رشته کتاب‌داری و در سال ۱۳۶۰ از دانشگاه «کیس وسترن ریزرو» آمریکا در مقطع دکترای کتاب‌داری فارغ‌التحصیل شد.
رساله دکتری وی در مورد مقایسه شباهت‌های استنادی و شباهت واژگان نمایه برای ربط دادن مدارک مرتبط از حیث موضوعی بود. وی از سال۱۳۵۳ استاد دانشگاه تهران شد. او از اولین دانش آموختگان کتاب‌داری نوین در ایران بود و در پیشبرد آموزش و پژوهش دراین رشته تلاش زیادی کرد. حرّی به عنوان سردبیر، مدیر مسئول و عضو هیئت تحریریه چندین مجله علمی از جمله اطلاع‌شناسی فعالیت کرده و نیز مطرح‌کننده نظریه اطلاع‌شناسی است.
انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در مراسمی در تاریخ ۱۵اسفند۱۳۸۵در هفتادمین سالروز تولد وی از ۴۰سال تلاش و فعالیت علمی او تجلیل به عمل آورد. وی مدتی مدرس دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران و دانشگاه آزاد بود. دکتر عباس حری روز شنبه هفتم اردیبهشت ۱۳۹۲ در ۷۷ سالگی درگذشت.
کتابخانه بیش از ۲ سال نیمه‌ساز بود
مریم پیش‌آهنگ، ساکن خیابان مطهری‌شمالی ۶۶ است. یعنی همان خیابانی که کتابخانه دکتر حری در آن قرار دارد. او مدرک کارشناسی زبان انگلیسی دارد و خانه‌دار است. وی در مورد این کتابخانه می‌گوید: بیش از ۶ سال است که ساکن این محله هستم. دوسال کتابخانه نیمه‌ساز رها شده بود.
اهالی از این موضوع ناراحت بودند تا بالاخره کتابخانه احداث شد. این موضوع به نفع اهالی است، چون هروقت بخواهند می‌توانند از این فضا برای مطالعه استفاده کنند.
این بانوی خانه‌دار ادامه می‌دهد: همان روز‌های اول ثبت‌نام به همراه دخترم به این مکان رفتیم. دخترم در پایه اول راهنمایی تحصیل می‌کند. او با ذوق و شوق زیادی برای ثبت نام به کتابخانه رفت. دخترم از همان روز عضو شده و هفته‌ای یک‌بار به کتابخانه می‌رود.
مکانی برای مطالعه
«آن روز، همسایه طبقه بالایی‌مان میهمان داشت. قراربود برای دختر کوچکش خواستگار بیاید. از صبح زود در راه‌پله‌ها برووبیایی داشتند. یکی می‌آمد و یکی می‌رفت. بلندبلند با هم حرف می‌زدند. گوش‌هایم را گرفتم نشد، در اتاقم را بستم نشد، مانده بودم چه‌کار کنم. فردایش امتحان داشتم.
اگر نمره‌ام کم می‌شد این ترم مشروط می‌شدم. سختی درس‌ها یک طرف، سروصدای همسایه طبقه بالا و برووبیایشان یک طرف. بالاخره کتاب‌هایم را زدم زیر بغلم و به کتابخانه محلمان رفتم.» این گوشه‌ای از صحبت‌های یکی از مراجعه‌کنندگان به کتابخانه محله شفاست. او حالا یکی از اعضای ثابت کتابخانه محله است.
بخش کودک کتابخانه حرف ندارد
مریم پاینده نیز ساکن همین محله است. او فضای کودکانه کتابخانه را می‌پسندد و در این مورد می‌گوید: پسر کوچکی دارم که به کتاب علاقه دارد. الان چهار ساله است و هنوز همان‌طور مشتاق شنیدن داستان‌های مختلف است. وقتی او را به قسمت ویژه کودک کتابخانه بردم خیلی خوشحال شد.
پاینده خانه‌دار است و دو پسر کوچک دارد. زمان او صرف پرورش استعداد‌های کودکانش می‌شود. از نظر او صرف وقت در فضای کتابخانه موجب علاقه کودک به کتاب خواندن می‌شود.
علاوه بر این تهیه کتاب برای کودکی که به سرعت یک نوع کتاب برایش تکراری می‌شود کار سختی است که کتابخانه محله آن را آسان کرده است. او عاشق زمانی است که کنار کودکانش در کتابخانه می‌نشیند و برایشان کتاب می‌خواند. به قول خودش این زمان فقط به او و فرزندش اختصاص دارد و هیچ‌چیز و هیچ‌کس مانع این ارتباط نمی‌شود.
۴ هزار جلد کتاب خواهیم داشت
مسئول این کتابخانه می‌گوید: سالن مطالعه، بخش نشریات، بخش کودکان، مخزن اصلی کتاب و اینترنت قسمت‌های مختلف کتابخانه است.
هادی تلگردی زیربنای این کتابخانه را ۴۷۰ مترمربع و در دوطبقه ذکر می‌کند و می‌گوید: رعایت اصول معماری سنتی در ساختمان و همچنین اجرای سیستم روشنایی براساس ابداع یکی از مخترعان مشهدی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد این کتابخانه است.
در حال حاضر کتابخانه دکتر حری ۳ هزار جلد کتاب دارد که تا ۴ هزار جلد نیز افزایش می‌یابد. تلگردی درباره افزایش کتاب در این کتابخانه می‌گوید: طرح «کتاب من» را برای این موضوع درنظر گرفته‌ایم. به این صورت که فرد براساس میزان تحصیلاتش نام ۴ تا ۶ کتاب موردنظرش را به ما اعلام می‌کند و برایش تهیه می‌کنیم. او اولین فردی خواهد بود که پس از آمدن کتاب‌ها به کتابخانه از آن استفاده خواهد کرد.
«در طبقه بالای کتابخانه سالن مطالعه مجهزی وجود دارد که گنجایش ۱۲۰ نفر را دارد. پنجره‌های دوجداره و سیستم سرمایش و گرمایش مناسب از دیگر ویژگی‌های این کتابخانه است.»تلگردی این جمله را که به زبان می‌آورد می‌رود سراغ بخش‌های مختلف این کتابخانه؛ «بخش پژوهشگران برای افرادی که برنامه پژوهشی دارند درنظر گرفته شده است. شش‌سیستم کابل شبکه در این فضا می‌تواند برای پژوهشگران مفید باشد.»
۲ روزنامه و ۵۰ عنوان نشریه در سالن مطالعه
در سالن مطالعه در حال حاضر ۲ روزنامه و ۳۰ عنوان نشریه از سراسر کشور وجود دارد که بناست به‌زودی به ۵۰ عنوان نشریه افزایش یابد.
در بخش کودکان هم ۷۰۰ عنوان کتاب وجود دارد که از رده سنی «الف» تا آخرین رده سنی کتاب وجود دارد. به‌زودی به این بخش وسایل بازی فکری هم اضافه می‌شود. در این فضا والدین در کنار فرزندان هستند و فضای خوبی ایجاد می‌شود.
رئیس این کتابخانه به استقبال مردم محله از فضای مطالعه کودکان اشاره می‌کند و می‌گوید: از روزی که این کتابخانه دایر شده مردم محله از این فضا دیدن می‌کنند و خیلی زود با فرزندانشان برای ثبت‌نام برمی‌گردند.
ایجاد رفاقت بین والدین موضوعی است که تلگردی به آن تاکید می‌کند؛ «وقتی مادر یا پدر در این فضا کنار کودکانشان قرار می‌گیرند فرصتی پیش می‌آید تا با هم ارتباط برقرارکنند.»
او همه چیز را مهیا می‌داند تا فضای خوبی برای مطالعه هم‌محله‌ای‌ها ایجاد شود؛ «در بعضی کتابخانه‌ها پیشخوان مقابل قفسه کتاب قرار دارد و افراد باید با ذکر نام و شماره کتاب آن را تحویل می‌گیرند، اما این رویکرد تغییر کرده و در این کتابخانه جلوی قفسه‌ها باز است و افراد به‌راحتی می‌توانند در بین قفسه‌ها بگردند و کتاب انتخاب کنند. دوسیستم برای جستجوی کتاب‌های کتابخانه وجود دارد که به اینترنت هم وصل است و با بهای بسیار ناچیز می‌شود از آن استفاده کرد.»
از روزی که این کتابخانه دایر شده مردم محله از این فضا دیدن می‌کنند و خیلی زود با فرزندانشان برای ثبت‌نام برمی‌گردند
شرایط ثبت‌نام آسان
رده سنی ۸ تا ۱۲ سال بیشترین اعضای کتابخانه را تشکیل می‌دهد. کتابخانه ۲۳۰ عضو دارد که از این تعداد ۱۵۰ نفر آقا هستند.
چگونگی عضویت در کتابخانه آسان است. از نظر تلگردی از این آسان‌تر نمی‌شود؛ «برای رده سنی زیر ۸ سال یک قطعه عکس، یک کپی شناسنامه به علاوه ۵۰۰ تومان وجه نقد، برای رده سنی ۸ تا ۱۴ سال همین مدارک و ۲ هزار تومان وجه نقد، از ۱۴ سال به بالا همین مدارک با ۳ هزار و ۵۰۰ تومان وجه نقد لازم است تا به مدت یک سال عضو کتابخانه دکتر حری شوید.»
امکان جستجو در نمایه چندصد هزار مقاله علمی و پژوهشی مورد دیگری است که تلگردی به آن اشاره می‌کند؛ «برای هرکدام از کاربران یک رمز درنظرگرفته‌ایم که با آن می‌توانند به سایت کتابخانه وارد شوند و از مقالات موجود استفاده کنند. علاوه بر این کتاب مورد نظرشان را جستجو و آن را به نام خودشان ذخیره کنند.»
یک اتفاق خوب
ساعت کار کتابخانه از ۸ صبح تا ۸ شب است. در این کتابخانه یک سالن مطالعه وجود دارد. این فضا برای مطالعه سه روز در هفته به آقایان و سه روز به خانم‌ها اختصاص دارد. خانم‌ها روز‌های زوج و آقایان روز‌های فرد. در همان روز‌هایی که برای گرفتن مصاحبه و عکس به کتابخانه دکتر حری رفت‌وآمد داشتیم اتفاق خوبی افتاد.
رئیس کتابخانه و اعضای هیئت امنای مسجد امام خمینی (ره) در مطهری ۱۷ به توافق رسیدند که کتابخانه این مسجد در روز‌های مختلف به روی مردم محله باز باشد. کتابخانه مسجد امام خمینی رهة در حال تجهیز است و به زودی به مردم خدمات می‌دهد.
اولین عضو کتابخانه دکتر حری مدرس دانشگاه است
عباسعلی نصرآبادی اولین نفری است که عضو کتابخانه شد. نصرآبادی در همسایگی کتابخانه ساکن است. وی در رشته معارف دانشگاه فردوسی تدریس می‌کند. او در مورد نحوه آشنایی با این کتابخانه می‌گوید: من و پسرم برای ورزش به پارک کنار کتابخانه می‌رفتیم. در این مدت شاهد ساخت فوری کتابخانه بودیم.
آن وقت‌ها با خودمان می‌گفتیم کاش زودتر این کتابخانه افتتاح شود و از فضای آن برای مطالعه استفاده کنیم. پسرم اول دبیرستان است و روز‌های فرد برای مطالعه دروس خودش و گاه کتاب‌های غیر درسی مرتبط به این کتابخانه می‌رود.
از نظر اولین عضو کتابخانه دکتر حری باید به‌صورت عملی الگوی بچه‌هایمان باشیم. وقتی پسرم من را در حال مطالعه می‌بیند خودش هم به این امر تشویق می‌شود. من که تاثیر این کارم را دیدم. از وقتی با هم به کتابخانه می‌رویم واقعا وضعیت درسی پسرم پیشرفت داشته است.
نصرآبادی برای مطالعه و پژوهش از فضای کتابخانه بهره می‌برد. او این محیط را به دلیل سکوت، نور کافی و گرمایش مناسب عالی می‌داند.
* این گزارش شنبه ۱۲ بهمن ۹۲ در شمـاره ۹۱ شهرآرا محله منطقه ۲ چاپ شده است.
لینک کوتاه
روایات مشابه
ارسال نظر
آوا و نمــــــای شهر
