تیراندازی با کمان یکی از ورزشهای کهن و باستانی، بین ایرانیان از جایگاه خاصی برخوردار بوده و در اعیاد و جشنهای گوناگون، افراد پیر و جوان با حسن تیراندازی با کمان و نشان مهارتشان، خود را به نوعی مطرح میکردند.
«سیده ویدا حلیمیان اول»، بانوی مشهدی ساکن محله رحمانیه، یکی از اولین بانوان ورزشکاری است که کمان به دست گرفته و در طول مدت نزدیک به 15سال افتخارات متعددی در این رشته برای کشور عزیزمان به ارمغان آورده است. وی رشته تیر و کمان را در سیزدهسالگی به طور حرفهای آغاز کرد، یعنی یک سال قبل از اینکه فدراسیون تیر و کمان جمهوری اسلامی ایران از فدراسیون تیراندازی مستقل شده و ساز و کار خود را داشته باشد.
ویدا حلیمیان از سال1384 به طور مداوم در اردوهای تیم ملی تیر و کمان ایران حضور داشته و در سال 1386 برای اولینبار به مسابقات برونمرزی اعزام شد. کارنامه ورزشی وی مملو از مدالهای طلا، نقره، برنزی مسابقات داخلی، آسیایی و جهانی است که برای به دست آوردن هر یک از آنها روزهای متمادی را در اردوها و دور از خانواده، سخت تمرین کرده و زحمت فراوان کشیده است. وی همچنین طی سالهای 2010 و 2011میلادی در رنکینگ بهترین تیراندازهای جهان، رتبه هفتم را از آن خود کرده بود.
حلیمیان مدتی است به همراه یکی از دوستان خود پیگیر احداث باشگاه استاندارد و مجهزی در مجموعه ورزشی شهدای شهرداری محله اقدسیه برای پرورش استعدادهای ورزش تیر و کمان است.
سیده ویدا حلیمیان اول متولد 19شهریور سال 1367 در شهر مشهد است. وی در خانوادهای کمجمعیت و البته ورزشدوست به دنیا آمده است.
او میگوید: در خانوادهای کم جمعیت به دنیا آمدم، غیر از خودم تنها یک خواهر دارم و البته پدر و مادر نازنینم که بیشتر موفقیتهای ورزشی خود را مدیون آنها و حمایتهای بیدریغشان هستم. خاله من نیز که چندی پیش به رحمت خدا رفت، ورزشکار حرفهای بود و در رشته دوومیدانی برای خودش اسم و رسمی داشت.من هم جا پای خالهام گذاشتم و از بچگی علاقهمند ورزش، بهویژه فوتبال بودم، به خاطر دارم تمام روز پای درس و مشقم مینشستم تا مادرم به من اجازه بدهد شبها برنامه نود را نگاه کنم.
وی با اشاره به اینکه از سن 7، 8 سالگی به رشته تیراندازی علاقهمند شده است، میگوید: در آن روزهایی که دانشآموز کلاس اول یا دوم دبستان بودم، پدرم یک تفنگ شکاری داشت و تمام آرزوی من این بود که بتوانم روزی با این تفنگ تیراندازی کنم.
ویدا حلیمیان با بیان اینکه در یازدهسالگی(سال 1378) در کلاس آموزش تیراندازی مجموعه ورزشی آستان قدس رضوی ثبت نام کرده است، میافزاید: متأسفانه بچههای کمتر از 15سال را برای آموزش تیراندازی ثبتنام نمیکردند. با کلی رایزنی پدر، سرانجام در این دوره آموزشی ثبتنام کردم و آموزشهای مقدماتی تیراندازی با تفنگ را آموختم. تمام همّ و غم من این بود که تیراندازی با تفنگ را یاد بگیرم.
بانوی تیرانداز مشهدی در ادامه میگوید: در کنار محل تمرین ما، بچههای رشته تیر و کمان هم تمرین میکردند. تمرین در فضای باز، ظاهر زیبای کمان و سیبلهای رنگارنگ من را حسابی شیفته این رشته ورزشی کرد، تا اینکه در سیزدهسالگی برای اولین بار کمان «ریکرو» در دست گرفتم. البته من تمام رشتههای تیراندازی را دوست داشتم، تیراندازی با تفنگ، تیر و کمان یا شلیک به اهداف پروازی، هرکدام برای من جذابیتهای خاص خود را داشت.
وی در ادامه به مسابقات کشوری سال 81 اشاره کرده و میگوید: سال 1381 یک دوره مسابقات کشوری برگزار شد که ورزشکاران در آن به دو گروه حرفهای و نیمه حرفهای تقسیمبندی شده بودند. من در این مسابقات به عنوان تیرانداز مبتدی و تازهکار شرکت کردم و در گروه نیمهحرفهایها جای گرفتم. البته آن موقع مسابقات زیادی برگزار نمیشد، اغلب تیراندازها مبتدی بودند، تیراندازها، چه مرد و چه زن قادر نبودند در مسافت 70متر تیراندازی کنند و بازیها در مسافت 30متر برگزار میشد. اصلا فدراسیون تیر و کمان وجود نداشت و بچههای این رشته در زیرمجموعه فدراسیون تیراندازی فعالیت میکردند. سال 1381 فدراسیون تیروکمان شروع به کار کرد و سازوکار خودش را طرحریزی کرد، به عبارتی جزو اولین نفراتی بودم که در رشته ورزشی تیروکمان بانوان شروع به فعالیت کردم.
سال 1381 فدراسیون تیروکمان شروع به کار کرد و سازوکار خودش را طرحریزی کرد، من جزو اولین نفراتی بودم که در رشته ورزشی تیروکمان بانوان شروع به فعالیت کردم
حلیمیان با بیان اینکه در سال 1384 تیراندازی با کمان کامپوند را آغاز میکند، به تفاوتهای کمان ریکرو و کمان کامپوند اشاره کرده و میگوید: کمان کامپوند هنوز راهی به المپیک پیدا نکرده است تلفیقی از کمان و تفنگ است، یعنی تیر با ماشه شلیک شده و نوعی کمان شکاری محسوب میشود. لنز دوربین و پنداژ بالاتری دارد و جزو کمانهای قدرتی است.
بانوی تیرانداز خراسانی تصریح میکند: سال 1384، دو هفته بعد از اینکه کمان کامپوند را خریدم، در مسابقات کشوری تیروکمان کامپوند شرکت کردم و با کسب مقام سومی در شانزدهسالگی به اردوی تیم ملی بانوان دعوت شدم. کوچکترین عضو تیم بودم، چراکه آن روزها تیم ملی بانوان ردهبندی نونهالان، نوجوانان، جوانان و بزرگسالان نداشت و همه ورزشکاران دعوت شده به اردوی تیم ملی در قالب تیم ملی بزرگسالان فعالیت میکردند. همیشه این اختلاف وجود داشت و من مجبور بودم چه در مسابقات و چه در اردوی تیم ملی با ورزشکارانی که از نظر سنی، جسمی و قدرت بدنی از من بالاتر و بزرگتر بودند، رقابت کنم.
ویدا حلیمیان به اولین همتیمیهای خود در تیم ملی کامپوند بانوان اشاره کرده و گفت: اولین همتیمیهای من در تیم ملی الان پیشکسوت در این رشته محسوب میشوند، خانمها میرهاشمی، ادبدوست و همچنین خانم قاسمپور که مربی ریکرو من بود و بعد از اینکه وارد رشته کامپوند شدم، به رشته کامپوند آمد، در اولین اردوی تیم ملی بانوان تیر و کمان کامپوند ایران در کنارم بودند.
حلیمیان که جزو 10بانوی اول فعال در رشته کامپوند است، در ابتدای حضور در تیم ملی چندان موفق نبوده و به مسابقات برونمرزی اعزام نمیشود.
وی درباره این مطلب میگوید: من در سالهای ابتدایی دعوت به تیم ملی، به مسابقات بینالمللی اعزام نمیشدم. اسمش را حقخوری نمیگذارم، ولی هر بار به دلایل مختلف از اعزام به مسابقات برونمرزی بازماندم، حالا یا من را نمیخواستند، یا در سلیقه سرمربی نبودم یا اینکه فدراسیون اعمال نظر میکرد، خلاصه اینکه هر دفعه بعد از کلی زحمت، عرق ریختن، دور بودن از خانواده، تنهایی و ثبت رکوردهای بالا و کلی ذوق و شوق، به بهانهای پشت درهای تیم ملی میماندم. یک دفعه میگفتند، سنت کم است، یک دفعه میگفتند رکورد مناسبی از خود به جای نگذاشتهای، دفعه بعد میگفتند شرایط روحی مسابقه را نداری و...، صلاحدید مربی این بود و من هم کاری از دستم برنمیآمد غیر از تلاش، تلاش و تلاش.
ملیپوش تیروکمان ایران با بیان اینکه بعد از سالها جنگیدن و جاماندن از قطار تیم ملی، سرانجام در سال 1386 به مسابقات آسیایی شیان چین اعزام شد، میگوید: عملکرد ما در آن مسابقات بد نبود، البته این را بگویم که در آن روزها ایران در تیروکمان قاره آسیا جایگاهی نداشت و همه آروزی ما این بود که در رقابتها بین هشت تیم برتر آسیا جا داشته باشیم که البته به این مهم دست نیافتیم.
ویدا حلیمیان در ادامه خاطرنشان میکند: اوج پیشرفت من در رشته کامپوند، فروردین سال 1388 اتفاق افتاد. روزهایی که بهترین رکوردها را ثبت کرده و درهای تیم ملی روی من گشوده شده بود، مربیهای کرهای(خانم لی و آقای پارک) که سالها مربی ریکرو من بودند، سرمربی تیم کامپوند بانوان شدند. پیش از این مربیهای ایرانی سکان هدایت تیم ملی را در دست داشتند که من در تفکرات آنها جایی نداشتم، البته این را هم بگویم که من یک بازیکن کاملا مسابقهای هستم و بهترین تیرهای خود را هنگام حساسترین رقابتهای حرفهای بر هدف نشاندم.
هیچ گاه در تمرین و اردوهای تیم ملی رکورد چشمگیری از خود برجای نگذاشتم. شاید این یکی از دلایلی بود که مربیهای ایرانی خطر نکرده و من را به مسابقات اعزام نمیکردند. برخلاف مربیهای کرهای که به درستی دریافته بودند من بهترین رکوردها را در مسابقات ثبت میکنم. از این رو در زمان سرمربیگری خانم لی و آقای پارک در تیم ملی تیروکمان، همواره یکی از نفرات اعزامی به مسابقات بودم و جواب اطمینان آنها را با مدالهای رنگارنگ ادا کردم.
تیرانداز مشهدی درباره اولین مدال بانوان ایران در رشته تیروکمان کامپوند میگوید: سال 2009میلادی تیم ملی بانوان کامپوند ایران موفق شده در مسابقات آسیایی مدال برنز تیمی رقابتها را از آن خود کند. این مدال درحالی به دست آمد که ما در مسابقات قهرمانی آسیا 2007میلادی آرزو داشتیم در بین هشت تیم برتر آسیا قرار بگیریم. در قسمت انفرادی هم من مقام چهارم را کسب کردم. این مدال آغاز خودباوری بانوان ایران در رشته کامپوند بود، فهمیدیم اگرچه از نظر امکانات سختافزاری فاصله زیادی با تیمهای مدعی آسیایی داریم ولی با تلاش و کوشش قادریم قلههای جهانی را فتح کنیم.
دارنده مدال تیمی برنز مسابقات آسیایی سال2009 در ادامه میگوید: یکی دوماه بعد از کسب مدال برنز مسابقات آسیایی، در مسابقات قهرمانی جهان کره جنوبی، شرکت کردیم و برای اولین بار بین 16تیم برتر رقابتها قرار گرفتیم. این رتبه برای تیمی که تا همین یکی دو سال قبل هیچ جایگاهی حتی در قاره آسیا نداشت، یک موفقیت بزرگ بود.
ویدا حلیمیان در ادامه میگوید: بعد از سال2009 میلادی، ما به مسابقههای متعددی اعزام شدیم و عناوین زیادی را کسب کردیم که همه آنها را مدیون آقای کریم صفایی، رئیس وقت فدراسیون تیروکمان هستیم که تحولی شگرف در تیروکمان ایران ایجاد کرد. در دوران تصدی ایشان در فدراسیون، بچههای تیم ملی هر سال به چندین تورنمت تراز اول دنیا که قهرمانان بنام تیروکمان جهان در آن حضور داشتند، اعزام میشدند، بعد از یکی دو سال آنقدر میدان بینالمللی دیده بودیم و آنقدر با نمره یکهای دنیا تیر زده بودیم که از هیچکدامشان هیچ هراسی نداشتیم.تیر و کمان از آن دست رشتههای ورزشی است که کاملا شرایط مسابقه را میطلبد و اگر در داخل کشور رکوردهای بالا ثبت کنید، ملاک موفقیت در بازیهای بینالمللی نیست.
عضو تیم ملی تیروکمان کامپوند بانوان ایران به اولین مدال تیمی ایران در مسابقات جهانی اشاره کرده و میگوید: سال2010 میلادی، تیم ملی بانوان کامپوند ایران به جام جهانی آنتالیا در ترکیه اعزام شد و مدال نقره مسابقات را از آن خود کرد. تیمی که سه سال پیش آرزوی قرارگرفتن در بین هشت تیم برتر آسیا را داشت، آن روزها با افتخار تیمهای قدری همچون آمریکا را شکست میداد و مدالهای آسیایی و جهانی را درو میکرد.
حلیمیان درباره همتیمیهای خود در جام جهانی آنتالیا گفت: خانمها مهتاب پارسامهر و سیما حاجی انزهایی که این روزها به صمیمیترین دوست من تبدیل شده است، در سال 2010 من را در جام جهانی و کسب مدال نقره یاری کردند.
دارنده مدال نقره جام جهانی آنتالیا ترکیه با اشاره به اینکه 2010میلادی، سال اوجگیری ایران در رشته تیروکمان بانوان بود، میافزاید: بعد از افتخارآفرینی تیم ملی بانوان ایران در جام جهانی آنتالیا، به فاصله یکی دوماه به مسابقات جام جهانی شانگهای چین اعزام شدیم و در آنجا من به همراه آقای رضا زمانینژاد اولین مدال میکس تیراندازی ایران را کسب کردیم. ما در آن رقابتها باز هم تیم آمریکا را شکست دادیم و به فینال بازیها راه پیدا کردیم، اما در فینال، مقابل تیم مکزیک که دارای دو قهرمان جهان بود، شکست خوردیم و مدال نقره را از آن خود کردیم. یکی دو سالی گربه سیاه تیم آمریکا بودیم و چندین و چندبار موفق به شکست آنها در مسابقات بینالمللی شدیم.
یکی دو سالی گربه سیاه تیم آمریکا بودیم و چندین و چندبار موفق به شکست آنها در مسابقات بینالمللی شدیم
سیده ویدا حلیمیان با بیان اینکه تنها بانوی تاریخ تیروکمان ایران است که در رقابتهای دانشجویان جهان سال 2010 مدال طلا را بر گردن آویخت، میگوید: سال 2010 در رقابتهای تیروکمان دانشجویان جهان در چین شرکت و اولین و تنها مدال جهانی ایران در رده انفرادی مسابقات جهانی تیروکمان کامپوند را کسب کردم. سطح بازیهای دانشجویی بسیار خوب است و گرید یک را در بازیهای جهانی تیروکمان دارد. بسیاری از عنواندارهای دنیا در این رقابتها شرکت داشتند اما حریفان اصلی من از آمریکا، کرهجنوبی و البته فنلاند بودند.مسابقات در شنژن چین برگزار میشد و برای من بسیار خوشیمن بود چراکه علاوه بر مدال طلای انفرادی، مدال نقره تیمی را هم از آن خود کردیم.
دارنده مدال طلای مسابقات تیروکمان بانوان دانشجویان جهان در شنژن چین، درباره حضور در رقابتهای قهرمانی جهان ایتالیای سال 2011 میلادی میگوید: برخلاف جام جهانی که سالی چهار مرتبه برگزار میشود، مسابقات قهرمانی جهان هر دوسال یکبار برگزار میشود و همانند المپیک تمام قهرمانان نامدار دنیا در این رقابتها شرکت میکنند. در رقابتهای قهرمانی جهان ایتالیا تیم بانوان تیروکمان کامپوند ایران در ادامه افتخارآفرینیهای خود تا مرحله فینال پیش رفت و در فینال از تیم قدرتمند آمریکا شکست خورد و به نقره بسنده کرد. این تنها مدال بانوان ایران در همه ادوار رقابتهای قهرمانی جهان تاکنون است.خانمها مهتاب پارسامهر و شبنم سرلک در آن رقابتها درکنار من بودند و با کمک یکدیگر مدال نقره قهرمانی جهان را کسب کردیم.
ویدا حلیمیان با بیان اینکه بعد از مسابقات جهانی سال 2011 ایتالیا، در رقابتهای فینال فینالیستها شرکت کرده است، میگوید: هرساله بعد از برگزاری چهار دوره جام جهانی، هشت ورزشکاری که در طول سال بیشترین امتیازها را کسب کرده باشند، توسط فدراسیون جهانی به مسابقات فینال فینالیستها دعوت میشوند. سال 2011 تنها سالی بود که من و مهتاب پارسامهر از ایران در بین هشت نفر اول دنیا قرار گرفتیم و در مسابقات فینال فینالیستها شرکت کردیم، البته من در آن رقابتها با یک مقدار بدشانسی مقام چهارم را کسب کردم.
وی با اشاره به اینکه در سال 1390 یک خانهتکانی اساسی در فدراسیون تیروکمان انجام شد، تصریح میکند: درکمال تعجب ترمز تیمی که باقدرت به سمت جلو درحال پیشرفت بود و از رتبه دهم آسیا به رتبه دوم مسابقات جهانی رسیده بود، به یکباره کشیده شد. آقای صفایی از ریاست فدراسیون تیروکمان و آقای لی و خانم پارک از سمت سرمربیگری تیم ملی برکنار شدند. من نیز احساس کردم فضا برای کار و کسب قهرمانی دیگر مهیا نیست، از این رو من و بقیه بچههای تیم ملی در اعتراض به برکناری رئیس فدراسیون و سرمربیهای تیم ملی از حضور در اردوهای تیم ملی انصراف دادیم.
حلیمیان به دوری هفت ساله از تیم ملی اشاره کرد و گفت: از سال 90 تا 97 دست به کمان نزدم، البته این موضوع برای من خیلی سخت بود ولی خیلی هم بد نشد، چراکه به کارهای عقب افتاده خود همانند تحصیل رسیدم.
وی به تحصیلات آکادمیک خود اشاره کرده و میگوید: لیسانس تربیتبدنی را در دانشگاه شهید بهشتی تهران خواندم و کارشناسارشد رشته مدیریت استراتژیک سازمانهای ورزشی را در دانشگاه فردوسی مشهد سپری کردم، خیلی خوشحال هستم که از من به عنوان ورزشکاری یاد میشود که هم در سنگر ورزش و هم تحصیل موفق بودم.
بانوی قهرمان تیروکمان ایران درباره بازگشت دوباره خود به تیم ملی کامپوند بانوان ایران میگوید: بعد از هفت سال دوری از ورزش تیروکمان خرداد سال 97 در رقابتهای رنکینگ کشوری مدال نقره را کسب کردم، با دریافت این مدال بارقههای امید در دل من برای بازگشت به ورزش قهرمانی زنده شد، البته تغییراتی نیز در سطح ریاست فدراسیون رخ داده بود و آقای غلامرضا شعبانی بهار سکان ریاست تیروکمان را بر عهده گرفته بود و آقایان مجید میررحیمی و مجید احمدی به عنوان مربیان تیم ملی ریکرو و کامپوند برگزیده شده بودند.
تیروکمان جزو ورزشهای گران قیمت است، اگر ورزشکاری بخواهد ورزش تیروکمان را حرفهای دنبال کند، با این وضع قیمت دلار بیش از 50میلیون برایش آب میخورد
وی در ادامه میگوید: مهر ماه سال97 در مسابقات انتخابی تیم ملی شرکت کردم و در نهایت جزو تیم سه نفره اصلی اعزامی به جام آسیایی بانکوک انتخاب شدم.حلیمیان با بیان اینکه سوم فروردین98 به جام آسیایی تایلند اعزام شده است، میگوید: حضور در میدان مسابقه آن هم بعد از سالها دوری از مسابقات بینالمللی بسیار دشوار بود، اما بازهم تا دیدار ردهبندی پیش رفتم و با شکست در مقابل حریف سنگاپوری رتبه چهارم مسابقات را کسب کردم. در رقابتهای میکس همه چیز به نفع ما پیش رفت و در نهایت زوج من و آقای محمدصالح پالیزبان توانستیم اولین مدال طلای میکس ایران را در جام آسیایی از آن خود کنیم.
بانوی تیروکمان مشهدی با اشاره به اینکه بعد از بازگشت از مسابقات تایلند، فدراسیون طی یک اقدام عجیب اعزام تیم ملی بانوان را به دلیل کمبود بودجه به مسابقات بینالمللی لغو کرد، میافزاید: من به عنوان تک نماینده بانوان در کنار تیم آقایان به مسابقات جام جهانی در شانگهای چین اعزام شدم. در این مسابقات اصلا شرایط مطلوبی نداشتم، در اردو تنها بودم، به همین دلیل در مسابقات انفرادی و حذفی اصلا نتایج خوبی نگرفتم و تیم ما در ردهبندی مقدماتی رتبه 16 جدول مسابقات را به دست آورد، برای همین باید در دیدار حذفی با تیم اول جدول ردهبندی که کره جنوبی بود رقابت میکردیم، حتی مربی تیم هم خیلی امیدی به پیروزی ما نداشت اما ما تیم کره را شکست دادیم. در ادامه بازیها قزاقستان و اسپانیا را هم شکست دادیم و در بازی ماقبل فینال به بلژیک باختیم و رفتیم برای بازی سوم و چهارمی که با شکست هنگ کنگ بعد از مدتها ایران را به مقام سوم میکس تیروکمان کامپوند جام جهانی رساندیم. در این رقابتها نیز همانند جام آسیایی تایلند، آقای محمدصالح پالیزبان به عنوان همتیمی، من را در این رقابتها یاری میکردند.
ویدا حلیمیان با بیان اینکه مدال برنز جام جهانی در شانگهای چین آخرین مدالی است که در عرصه بینالمللی کسب کرده است، میگوید: بعد از جام جهانی در شانگهای چین به مسابقات جهانی هلند اعزام شدیم و عنوان چهارمی را به دست آوردیم، بعد از مسابقات هلند دنیا درگیر شیوع بیماری کرونا شد و تمامی مسابقات رسمی به حالت تعلیق درآمد.
قهرمان اسبق رقابتهای تیروکمان دانشجویان جهان درباره راهاندازی باشگاه حرفهای تیر و کمان در مجموعه ورزشی شهدای شهرداری در محله اقدسیه میگوید: نبود زمین استاندارد با امکانات حتی نیمه حرفهای، یکی از کمبودهای علاقهمندان به تیروکمان در مشهد است. نه هیئت تیروکمان مشهد زمین درست و حسابی برای تمرین دارد و نه باشگاهی داریم که در این رشته امکانات حتی ابتدایی را عرضه کند. چند ماه پیش یکی از دوستان قدیمی من، خانم مریم یزدی که با هم تیراندازی را در باشگاه آستان قدس آغاز کردیم با من تماس گرفت و به من پیشنهاد داد تا به کمک یکدیگر زمینی برای علاقهمندان به ورزش تیروکمان راهاندازی کنیم. وقتی من زمین مجموعه ورزشی شهدای شهرداری را دیدم خیلی راغب شدم که این باشگاه در این مکان راهاندازی شود، چراکه زمینی با این وسعت حتی در مجموعه آستان قدس هم موجود نیست، درحال حاضر هم پیگیر دریافت مجوزها و تهیه صورتجلسه تحویل زمین هستیم.
وی در ادامه میگوید: تیروکمان جزو ورزشهای گران قیمت است، اگر ورزشکاری بخواهد ورزش تیروکمان را حرفهای دنبال کند، خرید لوازم اولیه که اغلب آمریکایی یا کرهای است، با این وضع قیمت دلار و تحریمها، بیش از 50میلیون برایش آب میخورد. هدف ما این است که باشگاهی با امکانات نیمهحرفهای تأسیس کنیم و در کنار استعدادیابی، نونهالان و نوجوانان علاقهمند به این رشته را آموزش دهیم، البته با یک قیمت متعادل که هزینهاش مانند سایر رشتههای ورزشی است.