وقتی هنری شکوفا میشود محدود به هیچ مرزی نیست و راه رشد خود را پیدا میکند. پتینهکاری و دکوپاژ یکی از همین زمینههای هنری است که دیگر محدود به زیباسازی گلدان، کوزه و وسایل قدیمی نیست و بهواسطه مناظر زیبایی که با استفاده از این هنر و البته توانایی هنرمندان ثبت میشود، اکنون در حوزه طراحی فضای داخلی منازل و ساختمانها هم بسیار پرطرفدار است.
در ادامه گفتوگو میکنیم با یکی از هنرمندان جوان پتینهکار و دکوپاژ موفق که توانسته با توانمندسازی خود در این هنر به شغل محبوب خود نیز دست یابد.
نیوشا مقدس متولد سال1377 است و با وجود تحصیل در رشته علوم آزمایشگاهی مسیر متفاوتی را برای زندگی خود انتخاب کرده است. او بیش از 3سال است در رشته پتینهکاری و دکوپاژ فعالیت دارد. این بانوی جوان و هنرمند محله رحمانیه درباره تاریخچه این هنر و نوع اجرای آن میگوید: «این هنر در زمانهای بسیار دور و حدود بیش از 20قرن پیش در اروپا وجود داشته است اما به شکل رسمی از حدود 50سال قبل بهعنوان رشته هنری دانشگاهی شناخته میشود که چند سالی است در کشور ما نیز استقبال شده است و در دانشگاه با رشته مرمتسازی وسایل تدریس میشود.
البته ما در مرحله اجرای پتینهکاری که اکنون انجام میدهیم، تکنیکهای این هنر را روی وسایل و سطوح مختلف اجرا میکنیم. به این معنا که برخی ظروف قدیمی را زیباسازی میکنیم و یا روی وسایل و ساختههای امروزی طرحهای برخی ظروف سنتی را ایجاد میکنیم. دکوپاژ کمی متفاوت است چرا که ما عکس و تصویر از پیش مشخصشده را روی سطوح مختلف از جمله شیشه، چوب و گچ اجرا میکنیم که در سالهای اخیر این هنر در طراحی داخلی ساختمانها هم بسیار محبوب واقع شده است و روی سطوح ساختمانی اجرا میشود.»
بخش مهمی از کار پتینهکاری و دکوپاژ ساخت وسایل دکوری چندبعدی است که مقدس در این زمینه میگوید: «این زمینه از هنر ما در واقع بخشی از بازار هدف هنرمند است که با تزریق رزینپلیاستر در قالبهای پیشساخته انجام میشود و استقبال خوبی هم از این تولیدات در بازار میشود. بخش مهم کار اما زیباسازی این آثار است که توسط فرد پتینهکار انجام میشود چرا که به آن وسیله، هویت و جان میبخشد که اینکار شامل کهنهکاری یا دکوپاژ میشود.»
بانوی هنرمند منطقه در ادامه درباره توانایی لازم برای ورود به این حوزه هنری میگوید: «با توجه به اینکه این فعالیت از زیرشاخههای هنر محسوب میشود یکی از شروط موفقیت در آن علاقه است. یعنی نباید بهگونهای باشد که فرد گمان کند میتواند دورهای از پتینهکاری و دکوپاژ را سپری کند و سپس وارد بازار کار شود و موفق باشد. بلکه باید با علاقه اینکار را آموخت. ذوق و سلیقه هم میتواند به خلاقیت فرد و بهبود هنرش کمک کند.»
نیوشا مقدس در کنار پتینهکاری و دکوپاژ، نقاشی را هم آموزش میدهد و درباره وجه مشترک این حرفه و بقیه زمینههای هنر میگوید: «ظرافت و دقت زیاد در این هنر بسیار اهمیت دارد چرا که کیفیت کار را تعیین میکند اما یک نکته هم وجود دارد. اینکه پتینهکاری هنری است که باید با جسارت انجام داد و نباید از خرابشدن کار ترسید. چرا که جای جبران دارد و در واقع این هنر برای فرمدادن به وسایل قدیمی یا رنگورو رفته به کار میرود. پتینهکاری و دکوپاژ هنر جانبخشیدن به سطوح است.»
با توجه به اینکه این فعالیت از زیرشاخههای هنر محسوب میشود یکی از شروط موفقیت در آن علاقه است
بازار کار دیگر موضوعی است که مقدس به آن اشاره میکند و میگوید: «بهترین حوزه کار هنرمندان پتینهکار و دکوپاژ در حال حاضر در حوزه طرحهای ساختمانی و طراحی داخلی و فرمدهی مبلمان است که درآمد خوبی دارد. البته آنچه به نظر من درآمد و موفقیت در اینکار را تضمین میکند ذوق هنری و خلاقیتی است که یک هنرمند در کارش استفاده میکند.»
هنرمند جوان منطقه انجام پتینهکاری و دکوپاژ را بهطور کار گروهی یک ضرورت در مسیر موفقیت میداند: «در حال حاضر اگر شما قصد انجام پتینهکاری برای ساختمان، مبلمان یا مجموعه ظروف داشته باشید نام چند گروه خاص را در شهر میشنوید که نشان از موفقیت آنها دارد.
در کار پتینهکاری این یک ضرورت است که افراد گروهی با هم کار کنند چرا که میتوانند در پروژههای بزرگ قسمتهای مختلف کار را بنا به تواناییهای متنوعی که اعضای گروه دارند پیش ببرند. به عنوان مثال در یک طرح پتینه سقف واحد مسکونی، فردی از گروه، ورق پتینه را بهتر اجرا میکند و هنرمند دیگری نقاشی را میتواند به شکل مطلوبی اجرا کند. در کارگاههای ساخت وسایل دکوری هم به این شکل است افراد تخصصهای متفاوتی دارند بنابراین برای پیشبردن طرحهای موفق در این حوزه باید کار گروهی انجام داد.»
هنر پتینهکاری و دکوپاژ ظرفیتهای بسیاری دارد و بسته به ذوق و خلاقیت هنرمند میتواند حس و پیامهای مختلفی را منتقل کند. به همین دلیل این هنر در مواقعی میتواند خاطراتی را برای مخاطب زنده کند که مقدم در این باره میگوید: «خیلی از ما خاطراتی داریم که با دیدن وسایل قدیمی داخل کمد یا انبار زنده میشود. بسیاری از مواقع این وسایل در مرور زمان از بین میروند یا گم میشوند.
با استفاده از هنر پتینهکاری و دکوپاژ میتوان شکل این وسایل را اصلاح کرد یا در مواردی مشابه این وسایل را با همان ظاهر کهنه ساخت که بتواند حس متفاوت قدیم را منتقل کند، به عنوان مثال ما موادی در کار داریم که شکل زنگزده به کار میدهد یا با دکوپاژ میتوان تصاویر برخی ظروف سنتی را در ظروف امروزی ایجاد کرد و کمی هم با هنر پتینه آن را کهنهکاری کرد که در برخی موارد تشخیص قدیمیبودن یا نبودن آن ظرف را سخت میکند.»