خیابان مدرسه‌ها در آزادی۲۶ 
دنیا خانه گذر است 
میزبانی اهالی توس از زائران پیاده
هر ساله حدود ۲ هزار زائر پیاده از شمال خراسان راهی مشهد می‌شوند تا به پابوس آقا بیایند و در این شهر اقامه عزا کنند، اسکان این زائران به گروه‌های مردمی داوطلب سپرده شده است.
از همان سال‌های اولی که زائران پیاده، راهی مشهدالرضا شدند، بسیاری از هیئت‌ها برای پذیرایی و اسکان آن‌ها پیش‌قدم می‌شدند. در این بین مردم محلی نیز کم نبودند و نیستند که خانه‌های خودشان را در اختیار زائران قرار می‌دادند، اما در این گزارش ما به‌سراغ مرکز نیکوکاری‌ای رفته‌ایم که با بسیج‌کردن مردم محله در ۳ روز پایانی ماه صفر میزبانی زائران پیاده را به‌عهده گرفته است.
مرکزی برای نیکوکاری
مرکز نیکوکاری شهرک مطهری واقع در توس ۸۵ در محله مشهدقلی جزو اولین مراکز نیکوکاری‌ای است که در مشهد شکل گرفته و با نظارت کمیته امداد فعالیت می‌کند. این مرکز علاوه‌بر شناسایی و کمک به افراد نیازمند محله با ارائه خدمات مختلفی همچون تهیه جهیزیه، معیشت و درمان و... ۳ سالی است که برای اسکان زائران پیاده پیش‌قدم شده است.
هر ساله حدود ۲ هزار زائر پیاده از شمال خراسان راهی مشهد می‌شوند تا به پابوس آقا بیایند و در این شهر اقامه عزا کنند، اسکان این زائران به گروه‌های مردمی داوطلب سپرده شده است. محمدحسن عبداللهی متولد ۱۳۴۰ بازنشسته و از قدیمی‌های بولوار توس است.
او که اکنون افتخاری مدیر مرکز نیکوکاری محله است درباره چگونگی اسکان زائران و این اقدام مرکز برایمان می‌گوید: سال ۹۵ کمیته امداد امام خمینی (ره) و هیئت متوسلان جوادالائمه (ع) پیشنهادی مبنی بر اسکان زائران داد که با گفتگو با افراد خیّر و معتمدان محله تصمیم گرفته شد تا این اقدام از سوی مرکز نیکوکاری محل انجام شود.
تأمین هزینه‌ها از سوی اهالی محله
او می‌گوید: از زمانی که مسئولیت اسکان زائران را متقبل شدند در هیئت‌ها و مساجد محله موضوع را مطرح کردند تا اگر کسی می‌خواهد کمک کند. چند روزی از این اعلام نگذشته بود که با استقبال اهالی محله روبه‌رو می‌شوند: «همیشه برای انجام کار خیر بسیاری از اهالی محله پیش‌قدم بودند.
با کمک آن‌ها توانسته بودیم به خانواده‌های بی‌بضاعت یا کودکان یتیم کمک کنیم، اما زمانی که موضوع اسکان زائران پیاده آقا علی بن موسی الرضا (ع) مطرح شد تمام اهالی از دل و جان مایه گذاشتند و هر کس در حد توان خودش کمک می‌کرد.»
از اقلام لازم زائر هر چه که تصور کنید مانند پتو، ظروف و... به وسیله اهالی برای اسکان زائران تحویل داده می‌شد و افرادی نیز نقدی مبلغی را می‌دادند و از این طریق هر کس سهم خود را در خدمت به زائران ادا می‌کرد. همه برای جمع‌آوری و کمک دخیل هستند از بانوان خانه‌داری گرفته که نذر‌های مردمی را تحویل می‌گیرند تا کسبه و بازاری‌های محله.
عبداللهی بیان می‌کند: در سال نخست ۴۵۰ نفر از زائران پیاده از شهر‌های بجنورد، فاروج و مینودشت ازسوی مرکز نیکوکاری شهرک مطهری و با همت و کمک‌های مردم محله توس در مدرسه‌ای در خیابان حر عاملی اسکان داده شده‌اند و تمام هزینه‌های اسکان این زائران از صفر تا صد توسط مردم محله و خیران تأمین شد.
به غیر از وجه نقد و کمک در تأمین کالا برای زائران، عده‌ای از جوانان محله برای خدمت به زائران به‌عنوان خادم‌یار اعلام آمادگی می‌کنند. آن‌ها برای خدمت از هیچ کاری اِبایی ندارند از شست‌وشو و نظافت محل اسکان گرفته تا آشپزی و ماساژ و... همه کاری انجام می‌دهند تا به قول خودشان میهمان آقا در رفاه باشد و احساس غربت نکند.
پیر و جوان پای کار آمدند
عبداللهی بیان می‌کند: بحث ستادی و سازمانی در اینجا مطرح نیست و تمام کمک‌ها مردمی است، از شست‌وشوی لباس‌ها گرفته تا دوخت‌ودوز کیف و کفش و...، حتی افرادی هستند که مدرک ماساژ دارند و داوطلب شده‌اند تا با ماساژ خستگی را از تن زائر حضرت رضا (ع) بزدایند و هدف همه آن‌ها رضایت و لبخند زائر است.
او بیان می‌کند: میهمان‌نوازی ریشه در فرهنگ تمام ما ایرانی‌ها دارد و همه به‌نوعی می‌خواهیم از میهمانان خود به‌خوبی پذیرایی کنیم تا با خاطره‌ای خوش به شهر و دیارشان بازگردند، حال اگر این میهمان ویژه باشد و برای زیارت از راه دور آن هم با پای پیاده آمده باشد که از جایگاه خاصی پیش ما برخورداراست، بنابراین کل نیرو‌ها به‌عنوان خادم‌یار از همین محله از جوان تا میان‌سال و پیر پای کار آمدند و یک کار گروهی و منسجم شکل گرفت تا موجب رضایت زائر شود.
تکریم زائران
عبداللهی از رسم جالب خود در میزبانی از زائران می‌گوید. وقتی آن‌ها به محل اسکان می‌رسند برایشان اسپند دود می‌کنند و مداحی نیز حضور دارد که به مدح حضرت رضا (ع) می‌پردازد، همچنین آیین بدرقه دارند که در نوع خود دیدنی است.
سال گذشته به مرکز نیکوکاری پیشنهاد داده می‌شود تا به جای اسکان زائران پیاده موکبی در کربلا برای افرادی که به راهپیمایی اربعین می‌روند داشته باشند، با مشورت‌هایی که انجام می‌شود این موکب با همکاری و حضور ۲۰ خادم‌یار در شهر کاظمین برپا می‌شود و به مدت ۱۵ شب تا پایان ماه صفر از ۲ هزار و ۵۰۰ نفر با غذای گرم در هر شب پذیرایی می‌کند.
امسال دوباره بحث اسکان زائران پیاده مطرح است بنابراین مدرسه‌ای در خیابان طلاب برای اسکان تدارک دیده شده و از هم‌اکنون در حال جمع‌آوری نذر‌های مردمی و وسایل لازم از سوی مرکز است. البته برای این موضوع ۲۰ نفر خادم‌یار اعلام آمادگی کردند تا در بخش‌های مختلف و بر اساس تخصصی که دارند، کمک کنند.
۶۰ درصد زائران پیاده جوان هستند
عبداللهی بیان می‌کند: برای امسال ۴۳۰ زائر در هنرستانی در خیابان طلاب اسکان می‌یابند که رده سنی آن‌ها از نوجوانان ۱۲، ۱۳ ساله شروع می‌شود تا پیرمرد ۸۰ ساله. البته ۶۰ درصد این زائران را نوجوانان و جوانان تشکیل می‌دهند.
او همچنین از حضور پزشک و پرستار در مدرسه خبر می‌دهد و می‌گوید: حضور آن‌ها برای درمان سرپایی زائران است و اقدامات ابتدایی بهداشت و درمان از جمله کمک‌های اولیه را انجام می‌دهند، اما درصورت نیاز بیمار به درمانگاه‌ها و بیمارستان‌ها ارجاع داده می‌شود.
با توجه به اینکه زائر بیست و چهار ساعته برای زیارت داخل حرم رضوی نیست و زمان‌هایی را برای استراحت در مکان اسکان حضور دارد، برنامه‌ریزی شده تا از این فضا برای انجام کار‌های فرهنگی استفاده شود و از این طریق زائر علاوه‌براینکه بتواند از تمام دقیقه‌های حضور خود بهره ببرد از این فضای فرهنگی استفاده کند و آن را به‌عنوان سوغات به شهر خود ببرد.
اقدامات فرهنگی
در کنار بحث پذیرایی و اسکان، برنامه‌های دیگری نیز برای زائران تدارک دیده شده است تا فضا فقط محدود به اسکان نشود، بنابراین ۲ روحانی در این ۳ روز در محل اسکان زائران حضور دارند تا درباره مباحث احکام و... سخنرانی کنند و به شبهات دینی پاسخ دهند، همچنین محصولات فرهنگی مثل عطر و کتاب‌های زندگی‌نامه شهدا و ... با قیمت ارزان‌تر از بازار فروخته می‌شود.
یکی از اقدامات تازه‌ای که برای امسال در بحث فرهنگی دیده شده برپایی نمایشگاه نماز است. عبداللهی دراین‌باره می‌گوید: در صحبت‌هایی که با ستاد اقامه نماز شده است نمایشگاهی در محیط مدرسه و محل اسکان زائران برپا می‌شود که کتاب‌های این حوزه برای مطالعه به‌طور امانت در اختیار زائر قرار گیرد، همچنین بسته‌های ویژه‌ای در زمینه معنویات نماز تهیه شده که تقدیم آن‌ها می‌شود.
وی ادامه می‌دهد: یکی دیگر از اقدامات ما در ۲ سال گذشته استقرار ایستگاه سازمان پسماند بود به این صورت که پسماند‌های ۳ روز را جمع‌آوری و به این سازمان تحویل دادیم که به نوبه خود کار ارزشمندی بود.
او در ارتباط با هزینه‌های اسکان زائران می‌گوید: برای هر زائر در مدت ۳ روز اقامت ۱۰۰ هزار تومان هزینه می‌شود، چون علاوه‌ر ۳ وعده غذایی هزینه‌های دیگری نیز وجود دارد. تمام تلاش خود را کرده‌ایم تا علاوه‌بر پذیرایی، فضا‌های فرهنگی و آموزشی مهیا کنیم تا زائر دست پر به شهر و دیار خود بازگردد.
عبداللهی یادآور می‌شود: برای حضور زائران پیاده در جاده‌های خراسان و همچنین اسکان آن‌ها در شهر از ماه‌ها قبل جلسه و برنامه‌ریزی می‌شود تا مشکلی ایجاد نشود و زائر با خیالی آسوده برای زیارت حضور داشته باشد. ما نیز به‌عنوان عضو کوچکی در این مسیر تمام تلاش خود را می‌کنیم و قوت ما همان کمک‌های مردمی اهالی محله چه از نظر فیزیکی و چه ارائه اقلام مختلف است.
وی در پایان تأکید می‌کند: خدمت به زائران حضرت علی بن موسی الرضا (ع) والاترین توفیقی است که خداوند به ما عنایت کرده زیرا کسب آرامش فقط با زیارت و تمسک به اهل بیت (ع) به دست می‌آید و با توجه به اینکه زیارت ائمه معصومین (ع) یکی از مهم‌ترین نقطه‌های اتصال به چشمه رحمت خداوند است، امیدواریم بتوانیم در رسیدن زائران به این نقطه اتصال گام‌های ارزشمندی برداریم.
مزد آقا
اینجا یکی از محلات قدیمی مشهد است. جایی که هر یک از عاشقان مولا تلاش می‌کند بستری برای رفاه حال زائر شاه خراسان فراهم کند، عاشقانی که حاضرند هر چه در توان دارند چه بر اساس حضور فیزیکی و چه مادی و معنوی برای زائر مولا فراهم کنند. این عاشقان فقط نگاهشان به آقا و سرورشان است و انتظار تشکر و قدردانی ندارند تمام آن‌ها بر این باورند که مزد خدمتشان را مولایشان می‌دهد و از خوان نعمت او دست خالی برنمی‌گردند.
* این گزارش شنبه ۱۲ آبان ۱۳۹۷ در شماره ۳۱۴ شهرارا محله منطقه دو چاپ شده است.
لینک کوتاه
روایات مشابه
ارسال نظر
آوا و نمــــــای شهر
