«من یک دوامی هستم؛ دوام سربلند بحرانها/ من یک شهروند آماده هستم در مقابل بحرانها»؛ این شعارشان است که در تمام این سالها برای تحققش تلاش و فرهنگسازی کردهاند.
زهرا عباسی جزو اولینهای «دوام» است که 5 سال پیش در اولین دوره آموزشی واکنش اضطراری محلات شرکت کرده است و از این بابت صدهزار مرتبه خدا را شکر میکند. در هر نقطه شهر هر مشکلی اتفاق بیفتد، او و همدورهایهایش جزو اولین نفرات داوطلبانی هستند که برای کمک و امدادرسانی حضور مییابند. فرقی نمیکند حادثه چه باشد، آنها خود را برای مقابله با هر پیشامدی آماده کردهاند.
تجارب حاصل از بحرانهای گذشته نشان میدهد که عملیاتهای واکنش اضطراری به تنهایی از عهده دولتها خارج است و انجام عملیاتهای موفق و کاهش خسارات و تلفات تنها در سایه تلاشهای گروهی امکانپذیر است. در جوامعی که به تدوین برنامههای آمادگی پیش از بحران مبادرت کردهاند، میزان تلفات و ضعف هماهنگی در انجام وظیفه برای اهالی محلات، بهطور چشمگیری کاهش یافته است.
در راستای تحقق اهداف مردممحور و افزایش مشارکتها و کارآمدشدن هر چه بیشتر، مدیریت بحران شهر مشهد از 5 سال پیش با هدف امدادرسانی به موقع و مؤثر در دقایق اولیه بحران مصمم به اجرای پروژه ایجاد گروههای داوطلب واکنش اضطراری محلات شد و اولینبار با برگزاری دورههای آموزشی در منطقه 10 شهرداری مشهد، گروه داوطلب واکنش اضطراری دوام ثامن تشکیل شد.
آنطور که زهرا عباسی روایت میکند: «دوام ثامن» سازمانی زیرپوشش شهرداری است که اولینبار آموزشهای مردمی داوطلبان واکنش اضطراری را در سوله «شهید عامل»خیابان آیت ا...مشکینی کلید زد و حالا دستکم 15 نفر دورهدیده خبره و آماده امدادرسانی در بحرانهای محله را همچون خانوادهای گرم و صمیمی دور هم جمع کرده است. از امداد و نجات گرفته تا نصب چادرهای اضطراری و اینکه هنگام بروز مشکل یا حادثه، چه رفتاری باید بروز دهند و از نظر روانی چگونه میتوانند فرد آسیبدیده یا حادثهدیدگان را آرام کنند، فراگرفتهاند.دورههای دیگری هم بعدها برگزار شد، اما جز این 15 نفر اولین دوره، دیگر آموزشدیدهها ماندگار نشدند. هر اتفاقی میافتد، بیبرو برگرد میتوان روی آنها و کمکهایشان حساب کرد.
فعالیتهای داوطلبانهشان تنها به خانواده و محلهای که در آن زندگی میکنند، محدود نشده است، بهطوریکه با آمدن کرونا، از همان روزهای نخست لحظهای از حمایت و یاری مردم دست نکشیدند و ترس و واهمهای به دل راه ندادند و برای پایش سلامت و تبسنجی و بررسی سطح اکسیژن مسافران در پایانه مسافربری و ورودیهای شهر و حرم مطهر امامرضا(ع) حاضر شدهاند.
منتظر وقوع حوادث نباشیم
ماه رمضان 2سال پیش بود که هر شب با برپایی یک غرفه اختصاصی، رویکرد و فعالیتهای دوام ثامن را در بوستان خانواده ترویج میدادند. خانم عباسی درباره علت این اقدام میگوید: «نباید برای آموزشهای امداد و نجات منتظر وقوع حوادث مترقبه و غیرمترقبه طبیعی و غیرطبیعی باشیم. به هر یک از افراد بهویژه مادران که مسئولیت خطیر فرزندپروری دارند، توصیه میشود آموزش لازم را فرابگیرند. زیرا علاوه بر ارتقای اعتماد به نفسشان در خانواده، در صورت وقوع حادثه بدون معطلی و نگرانی امکان امداد و نجات فرزند یا دیگر اطرافیان را دارند و بیهوده دست و پایشان را گم نمیکنند که زمان طلایی نجات از دست برود.»اعضای گروه دوام ثامن با هر توفان و زلزلهای حتی در حد ضعیف به حالت آمادهباش درآمده و به میان مردم رفته و هشدارها و نکات ایمنی لازم را به خانوادهها آموزش میدهند. باز هم به این موضوع اکتفا نمیکنند و نقاط حادثهخیز که ممکن است حتی با وزش کمترین بادی بحران جدی رقم بزند، به شهرداری گزارش میدهند.
نجات کودک دو ساله
بارها در مواجهه با مصدومان تصادف، نفستنگی افراد، بروز حملههای قلبی، گیر کردن شیء بیرونی در بینی و گلوی کودکان و ایجاد حس خفگی و کبودی در آنها، اعضای دوام ثامن وارد عمل شده و فرد را از مرگ حتمی و عوارض جدی جبرانناپذیر نجات دادهاند. خانم عباسی این خاطره خوب را هرگز فراموش نمیکند. همین چند وقت پیش بود که خواهرزاده دو سالهاش، یک پاککن را قورت داده بود و هر لحظه ممکن بود دچار خفگی شود، اما خانم عباسی با انجام دادن نکات مهمی که برای این لحظات فراگرفته بود، شروع به زدن ضربه به ناحیه پشت بچه کرد و جلوی چشمان بهتزده و مضطرب خواهر و دیگر اعضای خانوادهاش، پاککن را از گلوی خواهرزادهاش خارج کرد.برکات بیشمار این آموزشها آنقدر زندگی و روح و روان داوطلبان واکنش اضطراری را تحتتأثیر قرار داده است که هر کجا قدم میگذارند، در جستوجوی طالبانِ امدادرسانی هستند. خانم عباسی توضیح میدهد: «اگرچه این آموزشها از منطقه 10 شهرداری آغاز شده است؛ اما اکنون تمامی مناطق دوازدهگانه شهرداری مشهد، دورههای رایگان برگزار میکنند تا ساکنان محلات مختلف شهر را هر چه بیشتر در مقابله با بحرانها توانمند کنند.»