سالهای پیش این جمله را میشنیدیم که «جداسازی زبالهها باید از آشپزخانه اتفاق بیفتد» و این موضوع برایمان موضوعی عجیب و دشوار به نظر میآمد، اما برنامههای گوناگونی اجرا شده است و هنوز هم ادامه دارد تا این فرهنگ بین خانوادهها جا بیفتد که زبالهها باید تفکیک شوند و این تفکیک باید از خانه و آشپزخانه شروع شود. برنامه مدیریتشهری این روزها بر کاهش پسماند تولیدی متمرکز شده است. خانوادهها باید یاد بگیرند جداسازی زبالههای خشک و تر از همان مبدأ انجام شود.
بههمین منظور هفته گذشته فرهنگسرای انقلاب «جشنواره آفرینش» را برگزار کرد. بچهها با برگهای خشک و پاییزی که از بوستان کناری فرهنگسرا جمعآوری شده بود، کاردستی درست کردند و خانوادهها و متولیان آموزشی فرهنگسرا لذت این برنامه فرهنگی را بردند.
برنامه در حالی تمام میشود که کارهای تماشایی و متنوعی خلق شده است. کلام طلایی کارشناس مدیریت پسماند شهرداری مشهد به بچهها این بود: «برگهای خشکشده و ریخته بر زمین زباله هستند و زبالهها آنقدر قیمتی و ارزشمندند که قابلیت تابلوشدن و نمایشگاهیشدن را دارند.»
فریمانی که عهدهدار برگزاری مراسم در فرهنگسراست، میگوید: برای نهادینهشدن فرهنگ کاهش تولید زباله برنامههای فرهنگی، آموزشی و تشویقی زیادی در مدارس و مهدکودکها به شیوههای مختلف اجرا شده است. او ادامه میدهد: در این برنامهها به مهارتافزایی و خلاقیت بسیار توجه میشود؛ اینکه دانشآموزان و خانوادههایشان یاد بگیرند از همین وسایل دورریختنی و زاید چقدر کارهای هنری میتوان خلق کرد و این وسایل چه کاربریهای زیادی میتوانند داشته باشند.
نادیا ناطق کلاس هشتم و ساکن همین محله پنجتن است. با ذوق برگهای خشک را روی برگه سفید میچسباند و کنارش یک شاخه سبز مینشاند و کاردستیاش را کلی رنگولعاب میدهد. با ذوق آن را بالا میگیرد و نشانمان میدهد و میپرسد «قشنگ شد، مگه نه؟!»
بچههای دیگر اطراف نادیا را میگیرند و دوست دارند بهتر از کاردستی او را درست کنند. مادرها هم سر ذوق آمدهاند. یکی میگوید: «علی! این برگ رو کج بذاری، بهتره.» و دیگری با وسواس از چسب قطرهای استفاده میکند تا کارش تمیز باشد. فریمانی با لحنی که بچههای کوچک هم بتوانند درک کنند، برایشان فرق زباله خشک و تر را توضیح میدهد و تعریف میکند که برای هرکدام از آنها باید چه کاری انجام دهند.
بتول ساقی مادر 2دانشآموز کلاس چهارم و ششم است که با وجد میگوید: گاهی از اینکه چطور میتوان در آپارتمان هفتادمتری بچهها را سرگرم کنم، کلافه میشدم و نمیدانستم اینقدر راحت میتوان با چیزهای دورریختنی بچهها را خوشحال کرد.
فائزه جعفری که 3فرزند هشت، پنج و سهساله دارد، ادامه میدهد: بچهها اینجا بهدلیل اینکه کار را کنار هم انجام میدهند، ذوق و شوق دارند. آموزش به این شیوه خیلی مناسب است. جعفری میگوید: یکی از برنامههایی که من در شیوه تربیتی خیلی به آن توجه دارم، رعایت حقوق شهروندی است. بهنظرم آموزشدادن بچهها برای اینکه بدانند چه چیزهایی زباله است و باید با آن چه کنند، در اینکه شهر و محلهای پاکیزه و تمیز داشته باشیم، خیلی مؤثر است.
فاطمه بنیهاشم ساکن همین محله است و 2فرزند پنج و دهسالهاش را برای شرکت در جشنواره آفرینش به فرهنگسرا آورده است. آنقدر با اشتیاق به دخترش چسباندن برگ را یاد میدهد که آدم هوس میکند برگها را بردارد و با ظرافت تمام بچسباند به دل یک برگه سفید.