ردپای زیارت حرم امامرضا(ع) در روزهای برفی 
رشد دختران توس در مجموعه فرهنگی «مروارید» 
رشد دختران توس در مجموعه فرهنگی «مروارید»
دیوارهای پر از تَرک و رنگوروبرگشته، مهتابیهای چشمکزن و کتابخانهای آهنی و زنگزده با چند کتاب قدیمی خاکگرفته و رهاشده روی آن... اینها تمام آن چیزی بود که قرار بود شروعکننده فعالیتهایی جدی برای دختران نوجوان محدوده توس باشد.
حوالی عید نوروز سال۱۴۰۱ همان تعداد پنجششنفر ازآنجاییکه این محل را اتاق کار خودشان میدانستند، لباس کار پوشیدند تا سر و شکل تازهای به این اتاق سیمتری بدهند؛ اتاقی که مجموعه فرهنگی شهیدجاودانی در شاهنامه ۸۲ دراختیارشان قرار داده بود.
این حرکت، آغازگر راهی برای پاتوق دختران مروارید بود تا با انرژی نوجوانیشان، بتوانند دغدغههای ذهنیشان را برای دختران نوجوان محلات کلاتهبرفی، چهاربرج و فردوسی ترسیم کرده و دختران همفکر را با خود همراه کنند.
وقتی برای تهیه گزارش وارد دفترشان میشویم نزدیکبه سهسال از آن افتتاح گذشته است و روی دیوارهای تروتمیز، پرشده از قاب عکسهایی که روزهای خاصی را به نمایش گذاشتهاند. روی دیواری، پروانههای کاغذی صورتیرنگی چسبانده شده است که هریک، نماد عضویت یک دختر نوجوان توسی در این مجموعه فرهنگی است و حالا تعدادشان از صد عدد فراتر رفته است.
کتابخانهای چوبی با کتابهای بهروز، جای آن کتابخانه زنگزده آهنی را گرفته است. تقویمهای دستساز دختران باذوق، کتابچههای تبلیغاتی از شرکت در نمایشگاهها و جشنوارههای مختلف و... همگی روی میزی چیده شده است.
در طول گفتوگو خنده از دهان دختران نمیافتد. نشاط را در فضای پایگاه بسیج شهیدجاودانی بهخوبی میتوان احساس کرد. اینجا همه چیز مختص نوجوانان است جمع چهارپنجنفره از چند دختر فعال مسجدی در بولوار شاهنامه، مقدمهای بود برای دورهمجمعشدن گروه بزرگی از نوجوانان تا مجموعهای ایجاد شود که در آن بتوانند فعالیتهای فرهنگی، مذهبی و آموزشی خاص خودشان را انجام بدهند.
فاطمه معلمی، سرپرست مجموعه پاتوق دختران مروارید، کارشناس علوم تربیتی است. او کسی بوده که دختران را راهنمایی کرده است تا در محل ثابتی پایشان قرص و محکم شود و درکنار هم بتوانند دامنه فعالیتهای خود را در توس گسترش دهند.
معلمی تعریف میکند: پایگاه بسیج شهید جاودانی، شانزدههسته جمعیتی را در بولوار شاهنامه زیرمجموعه خود دارد. ما سعی داریم با همه دختران نوجوان این محلات در ارتباط باشیم.
او با بیان اینکه عید غدیر سال۱۴۰۱ نخستین برنامه پاتوق دختران مروارید برگزار شد، ادامه میدهد: در تابستان، برنامههای متنوعتری داریم، اما در ایام مدارس بیشتر به موضوعات علمی میپردازیم.
مسئولیتها در دست دختران کمسن
برنامههای ثابت هفتگی دختران مروارید هر هفته مختص موضوع خاصی است. در این مجموعه حتی برگزاری اردوها براساس محتواهای ازپیشتعریفشده است تا سواد و اطلاعات عمومی بچهها تقویت شود.
سرپرست مجموعه پاتوق دختران مروارید از خادمان افتخاری پاتوقها هم یاد میکند و میگوید: گروهی از بچهها که از اول همراه بودند بهعنوان خادمان پاتوق فعال هستند و در کارهای اجرایی، مدیریت برنامههای اصلی را پیش میبرند و هر یک وظایفی مخصوص دارند.
معلمی میگوید: روال به این شکل است که در برنامههای اصلی و مهم فراخوان جمعی میزنیم، بهطوریکه کل نوجوانان بولوار شاهنامه در آن شرکت کنند.
به گفته معلمی، تعداد نوجوانان شرکتکننده در برنامههای هفتگی از بیستسینفر شروع میشود و در برنامههای جمعی به دویستسیصد نفر و گاه بیشتر میرسد. گاه استقبال از حضور در مراسم بزرگ، چنان است که برنامه در تالار یا مدارس برگزار میشود.
او بیان میکند: در بعضی برنامهها مثل اعتکاف که پیشرو داریم، از دیگر محلات مشهد هم داوطلب حضور در برنامه هستند.
معلمی اضافه میکند: فضای مسجد صاحب الزمان (عج) در خیابان شهدای فردوسی، برای امر اعتکاف دراختیار ما قرار میگیرد که صفرتاصد کارهای آن بهعهده بچه های پاتوق است و هزینه برپایی آن مراسم را خیران تقبل میکنند.
معلمی که ۱۰سالی میشود در حوزه فرهنگی فعالیت میکند، مربیگری کلاسهای ازدواج آگاهانه این مجموعه را نیز برعهده دارد و بهتازگی مسئولیت پاتوق دختران مروارید را بهعهده یکی از نوجوانان مجموعه گذاشته است تا این چرخه در گردش باشد و کارها به دست کمسنترها پیش برود.
گمشدن گوشی ختم به خیر شد
زینب اخوت کسی است که معلمی، در دوره فعلی مدیریت، امور پاتوق دختران مرواید را به او سپرده است. او پیش از قبول این مسئولیت، محفلی اختصاصی با بچههایی که اغلب اول دبستان بودند، در محله خودشان یعنی چهاربرج داشته است. وقتی فعالیتهای زینب به چشم میآید، از او دعوت میشود برای مشارکت به مجموعه فرهنگی شهیدجاودانی ملحق شود. حالا حدود دوماهی میشود که مسئولیت مجموعه پاتوق دختران مروارید به او سپرده شده است.
در پایگاه بسیج شهید جاودانی سعی داریم با همه دختران نوجوان محلات در ارتباط باشیم
زینب میگوید: کار و فعالیت من در این مجموعه دو بخش دارد؛ بخش اول را که فعالیت علمی است، با هدف پیشرفت دوستان و هممحلیهایم انجام میدهم و بخش دوم را که فعالیتهای معنوی است، با هدف خشنودی قلب امامزمان (عج) پیش میبرم.
این دختر نوجوان و فعال یکی از خاطرات ماندگارش را تعریف میکند: در سفر راهیان نور برای چندساعت گوشی همراهم گم شده بود. همه بچهها بهشدت نگران شده بودند، چون بخش اعظم عکس و فیلمهای آن سفر را من گرفته بودم و درگوشی همراه من بود، اما من ایمان داشتم گوشی پیدا میشود و با همان امیدواری به بچهها قوت قلب میدادم. همینطور هم شد و با پیداشدن گوشی، دلهره و نگرانیهای ازدستدادن عکس و فیلمهایی که یک دنیا خاطره بود، ختم به خیر شد.
مسئول هماهنگی فعلی پاتوق دختران مروارید ادامه میدهد: برایم جالب است که دختران نوجوان این مجموعه بدون اینکه از قبل آموزش دیده باشند، خیلی از کارهای موردنیاز پاتوق را انجام میدهند، از خیاطی و نقاشی گرفته تا طراحی پوستر که در پیشبردن کارهای پاتوق بسیار اثرگذار است.
دختران مروارید در شبکه امید
برنامه اعتکاف از برنامههای خاص پاتوق دختران مروارید توس است که زینب درباره آن توضیح میدهد: به گفته تکتک دختران مروارید، اعتکاف جزو شیرینترین خاطرات آنها شده و بهترین اتفاقی است که در این پاتوق برایشان رقم زده است. هرجا که باشند، خودشان را در ایام اعتکاف میرسانند سر قرار هرساله.
اخوت با بیان اینکه این برنامه امسال قرار است با ۱۲۰دختر نوجوان همراه باشد، ادامه میدهد: در این چند سال با هماهنگی با عتبات عالیات، پرچم حرم امامحسین (ع) برای تبرک به این اعتکاف دانشآموزی آورده میشود. همچنین هر ساله سعی میشود از استادان برتر استان برای سخنرانی در مراسم بهره ببرند. این ویژهبرنامهها، بخشهایی از اعتکاف دختران مروارید است که سبب شده است بخشهایی از اعتکاف در شبکه امید پخش و بهعنوان اعتکاف برتر معرفی شود.
غیرت و نفرت جای غم و درد را گرفت گروه سرود پاتوق دختران مروارید که یکسال از شکلگیری آن میگذرد، تابهحال در هشتجشنواره شرکت کرده است. بهعلاوه گروه تئاتر، نقاشی، گرافیک، نویسندگی، عکاسی، کتابخوانی و بازارچه صنایعدستی از دیگر بخشهای فعال در این مجموعه است. اما محوریت کار این مجموعه، کار فرهنگی است که تأثیر زیادی در این حلقه دارد و فاطمه آسایش عهدهدار آن است.
به گفته آسایش گروهی از بچهها خادمان شهدا هستند که در محلههای بولوار شاهنامه میگردند و شهدای محله را شناسایی میکنند. بعداز شناسایی و گردآوری منبع، قرار است بهزودی برای شهدای محله شناسنامه فیزیکی تهیه شود.
فاطمه اضافه میکند: ما قبل از هر مراسمی بارش فکری داریم. بچهها ایدههای خود را از شب قبل میفرستند و فردایش که نیاز باشد، میدانند چه کاری قرار است انجام دهند.
او از خاطرهای تلخ یاد میکند و میگوید: شب عید غدیر امسال، خودمان را برای جشن باشکوهی آماده کرده بودیم. ساعت۸ صبح فردای آن شب که همهچیز مهیای جشن بود، بهیکباره ورق برگشت و در موقعیت عجیبوغریبی قرار گرفتیم. خبر حمله رژیم صهیونیستی و شهادت فرماندهان نظامی و دانشمندان، ما را غمگین کرد. آن روز که جمعه هم بود، با چشم گریان بهدنبال کافینت میگشتیم برای پرینت رنگیگرفتن از عکس شهدا و تا عکس یک شهید را میگرفتیم، متوجه شهادت نفر بعدی میشدیم، تاجاییکه روی تخته سیاه پایهداری که برای این کار در نظر گرفته بودیم، جای خالیای نماند.
قبل از هر مراسمی بارش فکری داریم. بچهها ایدههایشان را از شب قبل میفرستند و فردایش که نیاز باشد، میدانند چه کاری انجام دهند
او ادامه میدهد: دلمان پر شد از غصه و نفرت. ازطرفی هم نمیخواستیم دست از مراسم امیرالمؤمنین (ع) برداریم. این شد که در اندکزمانی، بساط شربت و شیرینی و باندها را کشاندیم تا جلو آرامگاه فردوسی. کل جلوخان پر بود از عکس شهدا.
جذب نوجوانان با غرفه
«حس خوب» یکی دیگر از نوجوانان فعال پاتوق دختران مروارید، نفیسه علیزاده است که عهدهدار جذب نوجوانان محله به کتابخوانی است. او میگوید: ما سعی میکنیم در این حوزه نوجوانان را ترغیب کنیم تا از این کتابخانه، کتاب به امانت ببرند یا از امکانات کتابخانه مجازی ما استفاده کنند. همچنین هر هفته با بچه های پاتوق، کتابی را که با هم انتخاب کردهایم، تمام میکنیم. از داخل آن یادداشت برداری کرده و درباره آن بحث و گفتوگو میکنیم. در این مسیر، کتابهای خوب را هم به دیگران معرفی میکنیم.
نفیسه ادامه میدهد: در هر منطقهای که نمایشگاه برگزار میشود، غرفه «حس خوب» سهمی از آن دارد. ازطریق این غرفه، دختران نوجوانی که از وجود پاتوق دختران مروارید بیاطلاع هستند، جذب مجموعه میشوند. بهعلاوه کتابها و دستسازههایی که دختران مروارید در آن ارائه میدهند، به فروش میرسد.
فرصت فروش در بازارچه دختران مروارید
زهرا امینی، مسئول پنجشنبههای بازارچه مروارید است. او درباره این فعالیت پاتوق توضیح میدهد: قبلتر فقط در مناسبتها در بازارچهای که ازسوی شهرداری در جلوخان دراختیارمان قرار گرفته بود، فعالیت داشتیم. چون از آن بازارچه استقبال شد، تصمیم گرفتیم بازارچه را هر هفته پنجشنبهها در سالن ورزشی همین پایگاه برپا کنیم؛ که در آن نهتنها دختران مروارید، بلکه زنان سرپرست خانواده هم میتوانند از خوراکی گرفته تا صنایعدستی مختلف دستسازشان را به فروش برسانند. این بازارچه علاوهبر پنجشنبهها در مناسبتهای مختلف هم دایر است.
نذر عروسک در محرم
پاتوق دختران مروارید، شب سوم محرم امسال، پویشی برای مراسم عزای امامحسین (ع) در نظر گرفت که بهخاطر قویبودن کار رسانه شان، این پویش در شبکه امید تلویزیون هم اطلاعرسانی شد و به این وسیله توانستند با سفارشدادن عروسکهای کوچک برای توزیع در بین بچهها در این برنامه، هم به زنان سرپرست خانوار کمک کرده و هم دل ششصددختربچه را در روستاهای اطراف توس شاد کنند.
* این گزارش پنجشنبه ۴ دیماه ۱۴۰۴ در شماره ۶۲۳ شهرآرامحله منطقه ۱۱ و ۱۲ چاپ شده است.
لینک کوتاه
آوا و نمــــــای شهر
