
این روزها به هر کوی و برزن که پا میگذاری، سخن از انواع مشکلات است؛ مشکلات خانوادگی و اقتصادی و معیشتی و... گاهی این مشکلات و آشفتگی درونی ناشی از آن سایه میاندازد بر چهره شهروندان و برای همین در خیابان تا دلت بخواهد، با مردمی سردرگریبان مواجه میشوی که دغدغه و نگرانی و درماندگی از سرورویشان میبارد اما در میان همه این مشکلات، هستند آدمهایی که نهتنها زندگی خودشان را سپری میکنند که برای دیگران هم زندگی میآفرینند.
هستند مکانهایی که در دل این همه شلوغی و آشفتگی و شتاب، پناهگاهی میشوند برای تنهای رنجور و خسته. یکی از این مکانها که آدمهایی در آن به خدمت به خلق خدا مشغولند، در همین همسایگی ما و محله پرازدحام محله رسالت مشهد است؛ بنای فاخری در ابتدای کوچه فتاحیک(شهید سیدمحمد سیادتیکته) که بر سردر ورودی طاقیشکل آن عبارت «یا اباصالحالمهدی ادرکنی» نقش بسته است و کمی پایینتر نام مرکز به چشم میخورد؛ «مجتمع دینیفرهنگی منتظرالمهدی(عج)» (مسجد، حسینیه، مدرسه علمیه).
در بخشهای گوناگون سردر که خطوط اسلیمی کاشیکاری اصیل ایرانیاش تا پیرامون دو در چوبی خوشرنگ و زیبا کشیده شده است، نام ائمه اطهار(ع) جلوه خاصی دارد. زیر طاق نیز آیینهکاری چشمنوازی دیده میشود که در کنار دیگر زیباییهای یادشده، رهگذران را ولو برای لحظاتی کوتاه به تامل وامیدارد.
به محض ورود به مرکز، آراستگی و تمیزی آن بیش از هرچیزی به چشم میآید. روبهروی در، اتاقک شیشهای موسسه قرضالحسنهای است که نشان میدهد اینجا فقط مسجد و حسینیه و مدرسه علمیه نیست.
بنا به گفته مدیر موسسه، در سال۷۲ کلنگ ساخت آن به زمین خورده و چهار سال بعد گشایش یافته است. بقیه اوصافش را از زبان مدیر مجتمع که اتفاقا امام جماعت آن نیز هست، بخوانید؛ اوصافی که دلیل سرآمد بودن این مسجد و تمایز آن از دیگر مراکز مشابه در منطقه ما و حتی سایر مناطق است.
حجتالاسلام نورمحمد نظری درباره ویژگیهای برجسته مجتمع منتظرالمهدی (عج) میگوید: مسجد و حسینیه و کتابخانهای با ظرفیت بیش از ۷ هزار جلد کتاب و صندوق قرضالحسنه و مدرسه علمیه، از بخشهای اصلی این مرکز است.
وی به زیربنای هزار و ۲۰۰مترمربعی مجتمع اشاره میکند و میافزاید: هر طبقه از این ساختمان به فعالیت خاصی اختصاص یافته است. در طبقه منفییک آشپزخانه است که در آن مقدمات پذیرایی از انبوه میهمانان در مناسبتهای مختلف تدارک دیده میشود.
در کنارش سالنی بزرگ به عنوان سالن اجتماعات مرکز قرار دارد و درآن انواع مجالس عروسی و عزا برگزار میشود. گاهی به سبب امکانات کافی موجود مانند حمام و سرویس بهداشتی، پذیرای زائرانی از شهرهای گوناگون هم هستیم.
مدیر مجتمع ادامه میدهد: طبقه اول و دوم هم حسینیه و نمازخانه است و در طبقه اول در کنار نمازخانه، واحد سمعی و بصری و کتابخانه و صندوق قرضالحسنه قرار گرفته است که با رعایت مسائل شرعی به افراد نیازمند، وام بدون کارمزد میدهد.
در طبقه بعدی مدرسه علمیه آقایان از سال۸۰ زیرنظر شورای مدیریت حوزه علمیه خراسان فعالیت میکند. تا چهار سال پیش فقط دروس خارج، درس و بحث میشد اما بعد از آن سطحیک با حضور استادان برجسته حوزه تدریس میشود. خوابگاه آقایان طلبه هم در همان طبقه است که ۳۵طلبه در آن مستقر هستند.
مسجد و کتابخانهای با ظرفیت بیش از ۷ هزار جلد کتاب از بخشهای اصلی این مرکز است
این مدرس ممتاز حوزه که افزون بر پایان بردن تحصیلات عالی حوزه، دانشآموخته رشته مکانیک دانشگاه علموصنعت نیز هست، پس از معرفی اجمالی مرکز، درباره فعالیتهای علمی و فرهنگی آن میگوید: پایگاه ۱۴۳مسجد منطقه ۳، همین مجتمع منتظرالمهدی (عج) است؛ یعنی در فصلهای مختلف در آن جلسات بیشمار دیگر مسجدهای منطقه تشکیل میشود و خود این موضوع، نشاندهنده پویایی مجتمع دینی و فرهنگی و علمی منتظرالمهدی (عج) است.
حسینعلی نوریان، از مسئولان مجتمع و از اعضای هیئتامنای مسجد است. او صحبت امام جماعت مسجد را پی میگیرد و از ازدواج آسان ۲۵جوان میگوید و از اینکه این مرکز، تسهیلاتی برای زوجهای نیازمند فراهم کرده است تا بیدغدغه به خانه بخت بروند اما این همه ماجرا نیست؛ آنطور که نوریان میگوید، گاه حتی مراسم عروسی با پذیرایی خوب و آبرومندانه و البته بارعایت شئون اسلامی در همین مسجد برگزار میشود.
نظری نیز درباره نحوه برگزاری مراسم ترحیم میگوید: هرکسی اینجا مراسم ترحیمی برای عزیز ازدسترفتهاش بگیرد، میداند که یکی از قوانین اینجا این است که ریختوپاش ممنوع است؛ برای نمونه نصب پلاکارد و پرده و کاغذبازی، تعطیل است.
خود صاحبان عزا معمولا این هزینه را که قرار بوده صرف این کارهای بیهوده شود، در اختیار مسجد قرار میدهند. تاکنون با همین روش در مدت زمان ۵سال، حدود ۱۶میلیون تومان پسانداز شده است. گاهی هم از محل این درآمد، وام داده میشود.
وی در همین زمینه به نکته درخورتوجهی اشاره میکند: مرگ ناگهانی یکی از اعضای خانواده خودبهخود فشارهای روحی و روانی زیادی به سایر اعضا وارد میکند و اگر فرد به لحاظ اقتصادی در تنگنا باشد، این فشار مضاعف میشود.
اینجاست که صندوق «باقیاتصالحات»ِ مجتمع، تسهیلاتی برای گشودن گره از کار همین افراد اختصاص میدهد و به نام خانواده داغدیده، مراسم عزا برپا میکند و بعد از مراسم، صاحب مجلس هزینهها را طبق ضوابط و شرایط به صندوق بازمیگرداند.
«همان ششسال پیش بود که ایده بیمه شدن خادمان مساجد و خانوادهشان در سراسر کشور را به مرکز رسیدگی به امور مساجد پیشنهاد دادیم که این طرح پذیرفته شد و در حال حاضر برای تمام مساجد کشور اجرا میشود.» نظری این را میگوید و درباره برنامههای فرهنگی و اعتقادی مسجد هم میافزاید: دورههای مختلف آموزشی و فرهنگی مانند مهارتهای زندگی برای خانمها و آقایان در همین مکان برگزار میشود.
یکی از فعالیتهای اصلی مجتمع، برگزاری نشستهای فرقهشناسی است. آنگونه که مدیر مجتمع میگوید، بخشی از این نشستها، برای عامه مردم است و در آن، استادان بنام به شبهات دینی پاسخ میدهند. همچنین به صورت مستند، مباحثی درباره رد و ابطال فرقههای ضاله با استناد به آیات و روایات مطرح میشود. این برنامه به صورت تخصصی و جداگانه برای طلبهها و امامان جماعت منطقه هم برگزار میشود.
نظری در ادامه از جمعآوری پردهنوشتههای مناسبتی در خیابانها ازسوی شهرداری گلایه و عنوان میکند: ما هرچه در حاشیه خیابان پرچم میزنیم، روز بعد غیب میشود. برای نمونه به مناسبت عید غدیر ۱۸پرچم در بولوار دوم طبرسی نصب کردیم اما شهرداری بدون اینکه به ما اطلاع دهد، آنها را برداشته بود که این کار از لحاظ شرعی حرام است و تصرف مال غیر به شمار میآید.
اگر نصب پرده از مصداقهای سدمعبر است و خلاف قانون، به خود ما ابلاغ کنند و تذکر دهند تا نصب نکنیم یا کارکنان ما آن را جمع کنند. برای این موضوع یکی از همکارانمان به شهرداری منطقه مراجعه کرده و پیگیر کار شده ولی جواب صریحی دریافت نکرده است و او را به اینطرف و آنطرف پاس دادهاند.
«اگر خیابانها و کوچههای اطراف مجتمع را از نزدیک ببینید، به عمق حرف من پی میبرید؛ اینجا شاید ۲۰سال است که آسفالت نشده و به جدولکشی نیاز دارد.» امام جماعت مسجد با بیان این مطلب، این موضوع را یکی از دغدغههایش عنوان میکند و میگوید: بیستم فروردین سال جاری با شهردار منطقه جلسه گذاشتیم و حتی در اردیبهشت هم بازدیدی محلی از این منطقه داشتند و قول مساعد دادند تا پایان مهر چالههای خیابان بهسازی شود.
انتظار و توقع ما از شهردار منطقه این است که زودتر وضعیت معابر و کوچهها بسامان شود. نصب سرعتکاه در خیابان مجاور مجتمع هم از ضروریات است. همین چند وقت پیش یکی از اهالی، قربانی حادثه تصادف شد که اگر سرعتکاهی در محل حادثه نصب بود، شاید این اتفاق به وقوع نمیپیوست.
اقدامات عامالمنفعه این خانه سبز و آباد، یکیدوتا نیست. این را وقتی درمییابیم که عضو هیئتامنای مرکز منتظرالمهدی(عج) به مرکز نیکوکاری صاحبالزمان(عج) که در سال جاری در مجتمع راهاندازی شده است، اشاره میکند و میگوید: در حال حاضر ۳۰۰نیازمند، زیرپوشش مرکز نیکوکاری ما هستند و ۶۵خانواده نیازمند انواع سبد کالا دریافت میکنند.
البته این همه ماجرا نیست و نوریان از طرح جالبی که برای نخستینبار، مسئولان این مجتمع به مرکز رسیدگی به امور مساجد و حتی به دیگر مسجدهای منطقه پیشنهاد دادهاند و در مجتمع منتظرالمهدی(عج) نیز در حال اجراست، یاد میکند و میگوید: برای رفع گداپروری، پیشنهاد دادیم که هر فقیری به مسجد مراجعه کرد، مدارک شناسایی از او درخواست شود و پس از پرسیدن نام و نشان دقیق او، تحقیقات محلی انجام شود و اگر نیازمند بودن وی محرز شد، زیرپوشش نیکوکاران آن مرکز قرار گیرد.
وی میافزاید: نیکوکاران زیادی از همین منطقه به صورت گمنام و با واسطه ما به شیوههای مختلف به نیازمندان خیر میرسانند. یکی از آنها که شاید در نوع خودش جالب باشد، فردی بود که با وسیله نقلیه شخصیاش بیماری دیالیزی را که اتفاقا همسرش نیز سکته کرده بود، برای انجام امور درمانی به مرکز دیالیز میبرد و در تمام مدت درمان همراه او بود، بیآنکه خودش را بشناساند.
* این گزارش یکشنبه، ۲۸ دی ۹۳ در شماره ۱۳۶ شهرآرامحله منطقه ۳ چاپ شده است.