محله کوثر؛ همسایگان تحصیلکرده دانشگاه فردوسی

بیشتر ساکنان اولیه محله کوثر، اساتید و دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد بودند که نزدیکی راه و دسترسی راحت به دانشگاه آنها را به این محدوده شهری کشاند و به رشد آن دامن زدند. محله کوثر که یکی از همسایگان اصلی دانشگاه فردوسی است، از سال ۱۳۶۵ به محدوده شهری پیوست و به مرور زمان و از اوایل سال‌های دهه ۸۰ جزو محلات برخوردار مشهد شد.

شاخصه بارز این محله، وجود کارخانه کوکا در قلب محله بود که بیش از ۳۰ سال در این محل وجود داشت و بدلیل مشکلات زیادی که برای ساکنان ایجاد کرده بود، جای خود را به کارخانه نوآوری داد. میدان کوکا اکنون به میدان پژوهش و ساختمان کارخانه کوکا با تغییر و تحولاتی به کارخانه نوآوری تغییر کاربری پیدا کرده است که با توجه به همسایگی محله با دانشگاه فردوسی و سکونت قشر تحصیلکرده در آن، با فضای محله همخوانی خوبی دارد. 

وجه تسمیه نام این محله، وجود خیابان کوثر در قلب این محله است. این خیابان به دو بخش کوثر شمالی و جنوبی تقسیم شده است که در این میان، بخش اعظم خیابان کوثرجنوبی در محدوده محله چهارچشمه قرار دارد. چهارچشمه یکی از روستا‌های قدیمی خوش آب و هوای همجوار مشهد بوده است که در گذشته اراضی آن تا محدوده محله کوثر امروزی و نزدیکی بولوار وکیل‌آباد امتداد داشته است. 

مرکز ناباروری نوین در خیابان کوثرشمالی ۸

بافت

محله کوثر با ۲۵۶ هکتار وسعت، بیش از ۳۲ هزار نفر را در خود جای داده است. به طور متوسط در هر هکتار این محله ۱۲۵ نفر سکونت دارند که بیش از دو برابر میانگین تراکم جمعیت شهرمشهد است. نرخ باسوادی این محله بیش از ۹۷ درصد است که با در نظر گرفتن این موضوع که بیشتر ساکنان اولیه محله کوثر تحصیلکرده‌های دانشگاه فردوسی هستند، درصد قابل قبولی است. 

مهمترین کاربری محله کوثر به ترتیب مسکونی، تجاری و فضای سبز است. کم و بیش وجود خانه‌های ویلایی و دو طبقه در این محله به چشم می‌خورد، اما بیشتر ساختمان‌ها از سه تا شش طبقه و حتی هشت طبقه هستند که بیانگر گرایش به بلندمرتبه‌سازی در محدوده کوثر است.. وجود دانشگاه فردوسی و چند موسسه آموزش عالی دیگر در این محله، میزان تردد خودرو‌ها را بویژه در ایام سال تحصیلی دوچندان کرده است.

مسجد و حسینیه ثارالله در خیابان کوثر

امکانات فرهنگی و رفاهی

• محله کوثر یکی از محله‌های برخوردار مشهد است و دسترسی به بسیاری از امکانات شهری همچون: پارک، سینما، درمانگاه، مسجد، مدرسه و... در آن آسان است. 
• کارخانه نوآوری، بیمارستان فارابی، سینما پیروزی، مجتمع تجاری آبان، برج باران و بوستان ایزدی، مرکز ناباروری نوین، پارک کوثر و مسجد منتظریه از جمله مراکز شاخص محله کوثر است. 
• ۳ مسجد ثارالله، موسی‌ابن‌جعفر (ع) و صاحب‌الزمان (عج) در این محله وجود دارد که از مساجد فعال شهر محسوب می‌شوند. میانگین فاصله مکانی برای رسیدن به نزدیکترین مسجد در محدوده کوثر، ۳۷۵ متر است؛ یعنی ۴ دقیقه و ۴۱ ثانیه زمان برای پیمودن این مسافت کافی است که پیش‌بینی کنید. 
• ۹ دبستان دخترانه و پسرانه در محله کوثر فعالیت دارد؛ به‌طوری‌که فاصله مکانی برای رسیدن به نزدیکترین مدرسه، ۲۸۰ متر است. تنها ۳ دقیقه و ۳۰ ثانیه زمان برای پیمودن این مسافت لازم است.
• صادقیه، منتظریه و شفامهر سه مرکز بهداشتی و درمانی در محله کوثر است و از این نظر دسترسی اهالی به درمانگاه راحت است. علاوه بر این، بیمارستان فارابی در ابتدای بلوار کوثر و یک مجتمع پزشکی در حوزه ناباروری از جمله امکانات درمانی محله کوثر است. بر این اساس میانگین میانگین فاصله زمانی برای رسیدن به درمانگاه، ۶ دقیقه و ۴۶ ثانیه تخمین زده شده است.
• پارک موضوعی پژوهش در میدان پژوهش، بوستان پرنیان حدفاصل باهنر ۳ و کوثر ۶، پارک کوثر و بوستان ایزدی در هاشمیه ۴۰ از جمله مهمترین بوستان‌های محله کوثر به شمار می‌آیند. وجود دست‌کم ۴ بوستان در محله کوثر، میانگین مسافت رسیدن به فضای سبز را به ۵/ ۲ دقیقه کاهش داده است.
• مجتمع تجاری آبان یکی از کاربری‌های شاخص محله کوثر محسوب می‌شود. علاوه بر مساحت بالای این مجتمع، تنوع کاربری‌های تجاری در سطح محله فرصتی را برای تأمین نیازمندی‌های روزانه ساکنان فراهم کرده است.
• برج مسکونی باران با ۱۶ هزار مترمربع مساحت، یکی از مرتفع‌ترین بنا‌های مسکونی شهر مشهد است که عملیات ساختش سال ۸۷ آغاز شد. پس از شروع سکونت و بهره‌برداری از برج باران ۱ موجی از اقبال عمومی به این‌گونه بنا‌ها و سبک جدیدی از زندگی ایجاد شد.
• سینما پیروزی؛ نقش این سینما به‌عنوان کاربری فرهنگی نسبت به کاربری‌های تجاری در این محدوده، پررنگ‌تر است.

دسترسی

از نظر وضعیت دسترسی، محله کوثر از سمت شمالی در حاشیه بزرگراه وکیل‌آباد به خط یک قطار شهری دسترسی دارد. وجود بزرگراه وکیل‌آباد، بولوار فکوری و پیروزی از طریق محور‌های کوثر و هاشمیه در این محله، رفت و آمد‌های درون‌شهری را برای ساکنان و شهروندان تسهیل کرده است.

وضعیت این محله از نظر ایستگاه‌های اتوبوس هم قابل قبول است. پراکندگی این ایستگاه‌ها هر چه از جنوب به شمال محله کوثر پیش می‌رویم، کمتر می‌شود، اما در مجموع تعدد ایستگاه‌ها کم نیست، به‌طوری‌که میانگین فاصله زمانی برای رسیدن به نزدیکترین ایستگاه اتوبوس به دو دقیقه نمی‌رسد. 

حدود جغرافیایی

محله کوثر در همسایگی محله‌های آزادشهر، سیدرضی، هاشمیه، سرافرازان و چهارچشمه قرار دارد. این محله از قسمت شمالی به بولوار وکیل‌آباد و از سمت جنوبی به بولوار شهیدفکوری می‌رسد. بولوار‌های شهیدباهنر و هاشمیه نیز در شرق و غرب محله کوثر قرار دارند