محله شقایق یک؛ زندگی پای کوه

محله شقایق یک گرچه جزو اراضی روستای پاچنار و نُه دره نیز تلقی می‌شود، اما عمده بافت این محله بر روی زمین‌های معروف به مفت‌آباد شکل گرفته است. به دلیل بی‌صاحب بودن زمین‌های اراضی کوه‌های جنوب غربی مشهد، این محدوده به مفت‌آباد معروف شده بود.

سال ۱۳۴۰، به ابتکار مهندس شهرستانی مدیرعامل وقت برق خراسان، زمین‌ها از منابع طبیعی گرفته شد و بعد از قطعه‌بندی در متراژ‌های ۳۰۰، ۴۰۰، ۶۰۰، ۸۰۰ و ۱۲۰۰ مترمربعی به کارگران و مدیران آب و برق مشهد واگذار شد. این در حالی است که در همه ۳۰ سال گذشته، این محله جزء حاشیه شهر مشهد بوده، اما از سال ۱۳۷۰ به بعد به‌تدریج روند ساخت و ساز در این محله به سمت شیوه‌های مدرن شهرسازی پیش می‌رود. وجه تسمیه نام این محله، خیابان شقایق در سمت غربی این محله است که مرز مشترک بین محله شقایق یک و دو است.

بافت

محله شقایق یک جزو چهارمحله کوچک مشهد است که تنها ۴۰ هکتار وسعت دارد با این حال حدود هفت هزار و ۵۰۰ نفر را در خود جای داده است. به طور متوسط در هر هکتار این محله ۱۸۳ نفر سکونت دارند که در مقایسه با میانگین شهری مشهد نشان دهنده بافت متراکم و شلوغ این محله کوچک و نوپا است. نرخ باسوادی در محله شقایق ۹۴ درصد است که به نسبت سایر محلات منطقه ۹ شهرداری مشهد پایین‌تر است.
۷۰ درصد کاربری محله شقایق یک، مسکونی است و پس از آن به ترتیب آموزشی و تجاری قرار دارد.

هنوز خانه‌های ویلایی و یک تا دو طبقه در محله شقایق یک زیاد به چشم می‌خورد، اما از آن‌سو آپارتمان‌های ۵ و ۶ طبقه نیز در این محله وجود دارد که بیشتر آپارتمان‌های مرتفع در حاشیه بولوار شهید فکوری قرار دارند. اکنون محله شقایق یک سرگردان بین برخوردار و کم‌برخوردار است. حالا برج‌های چند طبقه و سکونت طبقه متوسط دارد کم کم بومیان قدیمی محله شقایق یک را بیشتر و بیشتر به سمت پای کوه سوق می‌دهد و ساختمان‌ها تا دامنه کوه امتداد می‌یابد.

دسترسی

ساکنان محله شقایق یک به صورت مستقیم به خطوط قطار شهری دسترسی ندارند، اما از سمت شمالی در بولوار وکیل‌آباد برای تردد درون‌شهری امکان استفاده از مترو را از طریق ایستگاه هفت‌تیر قطار شهری دارند.

دسترسی به شریان‌های ارتباطی درون‌شهری از طریق بولوار شهیدفکوری و هفت تیر از سمت شمالی محله شقایق یک نیز امکان‌پذیر است.

پراکندگی ایستگاه‌های اتوبوس در این محله چندان خوب نیست. همین وضع موجب شده میانگین زمانی رسیدن به نزدیکترین ایستگاه اتوبوس به نزدیک ۵ دقیقه افزایش یابد که شاخص مناسبی به‌نظر نمی‌رسد.

امکانات فرهنگی و رفاهی

• دو مکان شاخص و مهم در محله شقایق یک، مسجد، حسینیه و کانون فرهنگی امام‌علی (ع) و مسجد امام‌حسین (ع) است. علاوه بر این فعالیت دارالقرآن امام‌حسین (ع) نیز در این محله، دسترسی به مساجد را برای اهالی راحت کرده، به‌طوری که میانگین رسیدن به نزدیکترین مسجد زیر دو دقیقه است.
•  ۴مدرسه ابتدایی دخترانه با نام‌های حائری، خدیجه کبری، چرخکار و شهیدفرزین‌فر و یک دبستان پسرانه به‌نام شهرستانی در شقایق یک وجود دارد و میانگین فاصله مکانی تا مدرسه در این محله، ۳۶۳ متر است. برای پیمودن این مسافت، لازم است ۵/ ۴ دقیقه زمان را پیش‌بینی کنید.
• میانگین فاصله مکانی تا نزدیکترین فضای سبز ۲۹۴ متر است که پیمودن این مسافت، دست‌کم سه دقیقه و ۴۱ ثانیه زمان نیاز دارد. 
• در محله شقایق یک خبری از درمانگاه است؛ جهت دسترسی ضروری به نزدیکترین مرکز درمانی به این محدوده، باید دست‌کم ۱۰ دقیقه زمان را در نظر گرفت. 
• این محله، سالن ورزشی ندارد.

حدود جغرافیایی

شقایق یک در همسایگی سه محله نیروی هوایی، آب و برق و شقایق دو و بوستان خورشید در سمت جنوبی محله قرار دارد. بولوار شهید فکوری در شمال محله شقایق یک و بولوار هفت تیر نیز در سمت شرقی، تردد خودرویی را تسهیل کرده است.