خین‌عرب؛ روستایی که پاتوق آهن‌فروشان شد

تاریخچه

بنا به کتاب جغرافیای تاریخی مشهد، خین عرب روستایی در جوار کشف‌رود، تقریباً در محل اتصال رودخانه بندگلستان (کال چهل بازه) به کشف‌رود بود که از سال ۱۳۶۵ به تدریج به شهر پیوست. البته اکنون محل قدیمی روستا در محله خین عرب قرار ندارد. روستای خین عرب در انتهای خیابان شهید طرحچی قرار دارد.

این روستا مزرعه‌ای نیز داشته است که جزو موقوفات آستان قدس رضوی بوده و در طومار‌های علیشاهی و عضدالملک از آن نام برده شده است. گفتنی است «خین» به معنی چشمه است و احتمالا در محل این روستا چشمه‌ای وجود داشته است.

قدیمی‌های ساکن در محله خین‌عرب دو روایت برای نام محله‌شان دارند؛ برخی خین را گودالی معنی کرده‌اند که اعراب در آن سکونت داشتند و برخی نیز خین را به معنای خیمه برداشت کرده‌اند و معتقدند خیمه‌های عرب‌ها در این منطقه برپا بوده است.

بافت

محله خین‌عرب ۱۰۸ هکتار است و با اینکه برخلاف بسیاری از محلات مشهد بخش زیادی از مساحت آن را به جای پهنه‌های مسکونی واحد‌های صنعتی، انبار حمل و نقل و باغات کشاورزی تشکیل داده‌اند باز هم تراکم جمعیت در آن با ۱۵۱ نفر در هر هکتار بیشتر از میانگین مشهد است.

گروه‌های سنی ۲۵ تا ۳۵ سال و زیر ۴ ساله‌ها بیشترین جمعیت محله خین عرب را به خود اختصاص داده‌اند. خانه‌های ریزدانه ۳ و ۴ طبقه بیشترین مساحت این محله را به ویژه در راسته بولوار توس به خود اختصاص می‌دهد.

دسترسی

محله خین عرب به خطوط قطار شهری دسترسی ندارد. این محله گرچه به بزرگراه شهید چراغچی (صد متری) و بولوار توس راه دارد، ارتباط با وسایل حمل و نقل عمومی از محله دشوار است. از هر نقطه محله خین عرب تا ایستگاه اتوبوس به طور میانگین ۳۶۸ متر راه است که نسبت به سایر محلات مشهد زیاد است. ایستگاه‌های اتوبوس تنها در حاشیه صد متری و بولوار توس است.

امکانات رفاهی، فرهنگی و تفریحی

• محله خین‌عرب راسته بازار فروش چوب و آهن‌آلات مشهد است و بسیاری از مشهدی‌ها برای خرید ارزان قیمت این محصولات راهی این محله می‌شوند.
• محله خین عرب دو دبستان، یک درمانگاه و ۶ مسجد دارد.
• هیچ بوستان و پارک محلی در این محله وجود ندارد، اما پارک پردیس در نزدیکی محله خین‌عرب می‌تواند نیاز اهالی این محله به فضای سبز را تا حدودی تأمین کند.

حدود جغرافیایی

محله خین عرب از جنوب شرق به بزرگراه چراغچی (صد متری)، از شرق به شهید طرحچی، از شمال به خیابان شکری ۳۳ از غرب به توس ۳۳ و از جنوب به بولوار توس محدود می‌شود. محله‌های فدک، نوید، حجت، امام هادی (ع) و بهاران در همسایگی محله خین‌عرب قرار دارند.