کوهنوردی از بهمن 
شهادت دختر نوجوان در راه نجات دوست 
کتابخانه عمومی امام‌محمدباقر (ع) ۳ هزار عضو دارد
کتابخانه عمومی امام‌محمدباقر (ع) با ۲۰ هزار نسخه کتاب، یکی از بهترین کتابخانه‌های منطقه ۱۰ است که ۲۰۰ مترمربع مساحت و ۳ هزار عضو دارد.
اگر کارنامه تجهیز مناطق شهری به کتابخانه را در مشهد مرور کنیم، می‌توانیم منطقه ۱۰ را یکی از مناطق نسبتا برخوردار در این حوزه بخوانیم و برای اثبات این مهم نیز به وجود چهار کتابخانه بزرگ و مطرح در غرب مشهد اشاره کنیم.
کتابخانه‌های طبرسی، حضرت ابوالفضل (ع)، معراج و امام‌محمدباقر (ع) درکنار کتابخانه‌های کوچک سایر مساجد، ازجمله همین نمونه‌ها هستند که از چندین‌سال‌گذشته میزبان دانش‌آموزان و سایر علاقه‌مندان به کتاب و کتاب‌خوانی شده‌اند.
باوجوداین، آنچه مانع‌از بهره‌مندی مطلوب از این کتابخانه‌ها می‌شود، نبود شناخت کافی شهروندان درباره این مجموعه‌هاست؛ موضوعی که موجب شده خیلی از افراد برای استفاده از کتابخانه و سالن مطالعه سختی‌های تردد در شهر را به جان بخرند و از این محدوده به سایر نقاط شهری جابه‌جا شوند؛ درحالی‌که می‌توان با آگاهی از ساعت، روزها و نحوه خدمات‌رسانی این کتابخانه‌ها در همین منطقه از ظرفیت موجود بهره برد.
به‌سراغ کتابخانه امام‌محمدباقر (ع) رفته‌ایم، کتابخانه‌ای که نهتنها ازنظر جانمایی در مکان مناسبی آن هم در بولوار دکتر حسابی قرار‌دارد، بلکه ازچندسال گذشته به عضویت نهاد کتابخانه‌های عمومی مشهد درآمده و همین امر موجب مجهزترشدن این مجموعه شده‌است.
خانواده ۳ هزارنفری
کتابخانه امام‌محمدباقر (ع) از نخستین کتابخانه‌های منطقه ۱۰ است که در سال ۱۳۷۸ با پایه‌گذاری مسجدی به همین نام تاسیس شده‌است. این کتابخانه که ۱۰ سال تحت نظارت مستقیم هیئت‌امنای مجتمع فرهنگی مسجد امام محمدباقر (ع) قرارداشته، از سال ۸۸ به نهاد کتابخانه‌های عمومی مشهد پیوسته و به نحو رسمی‌تری مدیریت شده است.
در‌همین‌رابطه الهه فیض، یکی از کتابداران این کتابخانه می‌گوید: فعالیت کتابخانه امام‌محمدباقر (ع) به سال‌ها قبل برمی‌گردد و در این سال‌ها هم بین مخاطبان جایگاه خودش را پیدا‌کرده است؛ از همین روست که امروز این مجموعه یک خانواده ۳ هزار نفری دارد.
در حال‌حاضر حدود ۳ هزارنفر در کتابخانه عمومی امام‌محمدباقر (ع) عضو هستند که بین آنها نام بانوان بیشتر به چشم می‌خورد که آن هم در استقبال و بهره‌مندی بیشتر این قشر از کتابخانه خلاصه می‌شود.
در این کتابخانه که عمر چندانی هم ندارد، بین اعضا افرادی دیده می‌شوند که تعدادی از آنها هنوز سواد خواندن و نوشتن را نیاموخته‌اند؛ همچون کودک سه‌ساله‌ای که کارت عضویت دارد یا کسانی که عمرشان به یک قرن می‌رسد؛ همچون محقق سالمندی که با کهولت سن، هنوز پای ثابت مطالعه کتاب‌های این مجموعه است و بروبیایی دارد.
۲۰ هزار نسخه در ده موضوع
کتابخانه امام محمدباقر (ع) نهتنها از نظر داشتن فضای مطالعه از کتابخانه‌های مجهز محسوب می‌شود، بلکه از نظرداشتن چندین‌هزار نسخه کتاب نیز در رده یکی از مجموعه‌های مجهز در منطقه قرارمی‌گیرد.
درحال‌حاضر ۲۰ هزار نسخه کتاب در این کتابخانه در ده موضوع اصلی وجود دارد که علاقه‌مندان در بخش‌های مرجع، کودک، نوجوان، کمک‌درسی و نشریات می‌توانند از آن بهره ببرند. ناگفته نماند در این کتابخانه بخش اینترنت، ارائه مقالات علمی و همچنین نمایشگاه‌های کتاب فعال شده است.
با کارت عضویت سایر کتابخانه‌های عمومی از این مکان، کتاب امانت بگیرید
یکی از اهدافی که کتابخانه امام‌محمدباقر (ع) دنبال می‌کند و از برنامه‌های آینده آن نیز است، جذب مخاطب بیشتر و گسترش فرهنگ کتاب و کتاب‌خوانی است. به‌دنبال همین امر طرح «کتاب من» در این کتابخانه اجراشده که براساس آن علاقه‌مندان می‌توانند کتاب‌های مورد‌نظر خود را درصورت موجود‌نبودن به کتابخانه اعلام کنند تا درخواست آنها به سایر کتابخانه‌ها اعلام شود.
به گفته فیض طبق این طرح، بعداز جستجو در سایر کتابخانه‌ها، کتاب مورد‌نظر به اینجا ارسال می‌شود تا در‌اختیار متقاضی قرار بگیرد.
یکی دیگر از طرح‌های کتابخانه عمومی امام‌محمدباقر (ع) ارائه کتاب به افراد غیرعضو این مجموعه است. طبق برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده افرادی که کارت عضویت در یکی از کتابخانه‌های مشهد را داشته باشند، می‌توانند از نسخه‌های این مجموعه بهره‌ببرند.
همچنین افرادی که کارت عضویت این مجموعه را داشته باشند، می‌توانند از سایر کتابخانه‌های عمومی مشهد کتاب به امانت بگیرند.
وقتی فضا جواب‌گو نیست
حرف از مشکلات کتابخانه عمومی امام‌محمدباقر (ع) که به میان می‌آید، کتابدار آن، روی محدودیت فضای این مجموعه دست می‌گذارد. طبق نقشه‌های موجود، کل مساحت این کتابخانه حدود ۲۰۰ مترمربع است که جواب‌گوی متقاضیان نیست.
فیض می‌گوید: در سالن مطالعه کتابخانه، ۱۰۰ صندلی جاگذاری شده که بسیاری از روزها به‌ویژه ایام نزدیک به امتحانات و کنکور قبل‌از ساعت ۹ صبح ظرفیت تکمیل می‌شود و افراد بسیاری که تمایل به استفاده از این مکان را دارند، بعداز مواجه‌شدن با چنین وضعیتی راه آمده را برمی‌گردند. آن‌طورکه از سخنان او برمی‌آید، تعداد محدود صندلی‌های سالن مطالعه این کتابخانه، جواب‌گوی تعداد مراجعات افراد نیست؛ ازهمین‌رو باید مساحت افزایش یابد.
بسیاری از روزها به‌ویژه ایام امتحانات و کنکور قبل‌از ساعت۹ صبح ظرفیت تکمیل می‌شود
از برگزاری مسابقات کتاب‌خوانی تا جلسات شاهنامه‌خوانی
فعالیت‌های کتابخانه امام‌محمدباقر (ع) فقط در بخش امانت‌دادن کتاب و ارائه خدمات سالن مطالعه خلاصه نمی‌شود؛ بلکه در این مکان فرهنگی، مسابقات و طرح‌های مختلف نیز اجرا می‌شود. یکی از این نمونه‌ها، مسابقات کتاب‌خوانی است؛ مسابقاتی که تا سال‌گذشته، هرماه میزبان علاقه‌مندان در محل کتابخانه بوده، اما از امسال فقط در مناسبت‌ها اجرا شده است. تمام طرح‌های مذکور در‌راستای علاقه‌مندکردن افراد به مطالعه انجام می‌گیرد که برگزاری جلسات قصه‌خوانی و شاهنامه‌خوانی نیز از همین دست برنامه‌هاست.
ردپای رتبه‌های برتر کنکور در کتابخانه
یکی از افتخارات کتابخانه امام محمدباقر (ع) در داشتن اعضایی است که موفق‌به کسب رتبه‌های دو و سه رقمی کنکور در سال‌های گذشته شده‌اند و جزو مخاطبان پروپاقرص سالن مطالعه این مرکز هستند.
افراد می‌توانند رابط کتابخانه باشند
آنچه همیشه از منابع رسمی و غیررسمی مبنی‌بر پایین‌بودن سرانه مطالعه در کشور مطرح می‌شود، میزان اندک مطالعه بین اقشار غیرمحصل است. با همه اینها فیض آماری ارائه می‌دهد که نشان از علاقه افراد غیرمحصل به مطالعه و مراجعه آنها به کتابخانه دارد.
طبق آمار این کتابدار، روزانه تعداد زیادی کتاب از کتابخانه به امانت گرفته می‌شود که زنان خانه‌دار بیشترین تعداد مراجعه را هرماه به ثبت می‌رسانند.
یکی دیگر از موارد مهم کتابخانه یادشده، تعداد قابل‌توجه مراجعه‌کنندگان کودک و کتاب‌های امانت‌گرفته‌شده برای این قشر است که فیض در همینباره به طرح رابطان کتابخانه اشاره‌می‌کند و می‌افزاید: تعدادی از معلمان ازجمله یکی از آنها که در دبستانی در ناحیه تبادکان مشغول است، تمام دانش‌آموزان خود را به عضویت این کتابخانه درآورده و هرچندوقت یک‌بار تعداد زیادی کتاب با نام خود آنها به امانت می‌گیرد و بعداز مطالعه برمی‌گرداند.
کتاب بهترین روش کسب تجربه
کتابدار این کتابخانه معتقد است فضای مطالعه در کتابخانه برای مردان بیشتر به کار می‌آید؛ زیرا این افراد تا زمانی‌که در این محل حضور دارند، فقط به مطالعه می‌پردازند و این درحالی است که بانوان در برخی از اوقات کمتر به این موضوع توجه می‌کنند.
البته او مطالعه در هرمکان را از این حیث که کتاب بهترین روش کسب تجربه است، پیشنهاد می‌کند و می‌گوید: کتاب‌خواندن برای تمام افراد امکان‌پذیر است؛ حتی افرادی که مشغله فکری بسیار دارند؛ چراکه این افراد می‌توانند با کتاب‌های جیبی به مطالعه بپردازند.
کتاب‌هایی که پرواز می‌کنند!
طبق آماری که فیض ارائه می‌دهد، تعداد کتاب‌های پروازی (کتاب‌هایی که به امانت داده می‌شود و برنمی‌گردد) کم است. او همچنین در توضیح وضعیت اهدای کتاب نیز بیان می‌کند: از ابتدای امسال بیش‌از هزار عنوان کتاب به این مجموعه اهدا و این کتاب‌ها دسته‌بندی و به نهاد کتابخانه‌ها ارسال شده‌است.
به گفته وی از بین کتاب‌های اهدایی، موارد ضروری بعداز تایید، گزینش شده و به کتابخانه‌هایی که نیاز دارند، ارسال می‌شود و موارد غیرکاربردی هم خمیر می‌شود.
* این گزارش چهارشنبه، ۲۴ دی ۹۳ در شماره ۱۲۴ شهرآرامحله منطقه ۱۰ چاپ شده است.
لینک کوتاه
آوا و نمــــــای شهر
