فعال فرهنگی محله قدس، خانهاش را حسینیه کرد 
مادر شهید ماجونی خانهاش را به حسینیه تبدیل کرد 
فلافل را جنوبی‌ها به مشهد آوردند
در منطقه ثامن مشهد می‌توان افرادی را پیدا‌کرد که برای راه‌اندازی فلافل‌فروشی از جنوبی‌ترین شهر‌های ایران به جوار بارگاه منور رضوی آ‌مده‌اند و افتخارشان هم این است که اصیل‌ترین فلافل و سمبوسه عرب را می‌پزند.
فلافل و سمبوسه از جمله خوردنی‌هایی است که اصلش به عرب‌های خوزستان و جنوب ایران برمی‌گردد و چندسالی است که به شهر‌های مختلف کشور ازجمله مشهد راه یافته است.
در مشهد هم منطقه‌ثامن به‌سبب داشتن زائران عرب بسیاری که هرساله به پابوس امام‌رضا (ع) می‌آیند، بیشتر از هر مکان دیگری میزبان فلافل و سمبوسه‌فروشی‌ها شده است. در این میان می‌توان افرادی را پیدا‌کرد که برای راه‌اندازی این‌کار از جنوبی‌ترین شهر‌های ایران به جوار بارگاه منور رضوی آ‌مده‌اند و افتخارشان هم این است که «در این شهر، اصیل‌ترین فلافل و سمبوسه عرب را می‌پزند.»
یکی از این کاسبان، عباس یوسفیان است که بعد از ۱۲ سال فلافل و سمبوسه‌فروشی در خرمشهر، از ۶ ماه گذشته میهمان اهالی خیابان نوغان شده است و مغازه‌ای با نام فلافل و سمبوسه‌اصیل خرمشهر راه انداخته است. در این شماره صفحه بازار، به سراغ یوسفیان و شغلش رفته‌ایم تا از چندوچون این‌کار بپرسیم.
کاری که ارزان تمام می‌شود
شاید به‌جرئت بتوان فلافل و سمبوسه‌فروشی عباس‌یوسفیان را در ردیف آن‌دسته از مغازه‌های متفاوت و بی‌نظیر منطقه‌ثامن قرار داد که نمونه‌اش را در کمتر جایی دیده‌اید.
وارد مغازه او که می‌شوید، همچون رستوران بسیاری از هتل‌های مشهد، مواد غذایی سلف‌سرویس است؛ از ترشی‌جات و انواع‌سالاد گرفته تا خود فلافل‌ها.
مغازه بزرگی ندارد؛ اما شیوه کار او در مشهد کم دیده شده است. آنطورکه خودش می‌گوید: فقط چند مغازه در همین نوغان، ۳۰ متری‌طلاب و شهرک شهیدبهشتی (شهرک عرب‌ها) فلافل و سمبوسه‌فروشی دارند.
یوسفیان سرمایه لازم برای راه‌اندازی چنین مغازه‌ای را در خرمشهر بسیار کمتر از مشهد عنوان می‌کند. او می‌گوید: «برای راه‌اندازی این شغل در منطقه‌ثامن حدود ۳۰ میلیون تومان اعتبار نیاز است.» او توضیح می‌دهدکه ۱۵ میلیون‌تومان برای رهن مغازه و ۱۵ میلیون تومان هم برای خرید لوازم از یخچال گرفته تا موادغذایی هزینه کرده است.
البته ناگفته نماند افراد علاقه‌مند برای راه‌اندازی چنین کاروکاسبی، درصورت داشتن مغازه و یخچال، با کمتر از ۸ میلیون‌تومان می‌توانند وارد این‌کار شوند.
بهترین مکان کجاست؟
خود یوسفیان اصالتا خرمشهری است و آشنایی‌اش با مشهد هم به سفر‌های زیارتی هرچند‌سال یک‌بارش به این شهر برمی‌گردد؛ اما در همین ۶ ماهی که کاسب خیابان نوغان شده، خوب و بد مکان‌های تجاری منطقه ثامن دستش آمده است.
به‌طوری‌که بهترین محل کاروکاسبی برای فلافل و سمبوسه‌فروشی را فلکه آب می‌داند. او می‌گوید: روزانه زائران بسیاری اطراف فلکه آب تردد می‌کنند. یکی از نیاز‌های اساسی این افراد تغذیه است؛ از‌همین‌رو راه‌اندازی چنین مغازه‌هایی درآمد خوبی دارد.
یوسفیان باور دارد که علاوه بر مکان، شیوه برخورد و محصولی که از سوی فروشنده به زائر و مجاور ارائه می‌شود، در کسب درآمد بسیار مؤثر است. او می‌گوید:
در شغل‌هایی که مربوط به تغذیه افراد می‌شود، علاوه بر تمیزی، کم بودن قیمت‌ها هم در جذب مشتری مؤثر است
.
شغلی که هیچ بدی ندارد!
اینکه شغلی هیچ بدی و مشکلی نداشته باشد، جای تعجب دارد؛ اما آنطورکه این کاسب باتجربه در منطقه ثامن می‌گوید، فلافل و سمبوسه‌فروشی هیچ‌بدی ندارد و کاری سرتاسر خوبی است: «تمیز است. مردم را سیر می‌کند. درگیری ذهنی و آسیب جسمی‌ندارد.» شاید همین‌ها باشد که یوسفیان را در سال‌ها فعالیت فلافل و سمبوسه‌فروشی به این باور رسانده است که «بهترین شغل است.»
کمک‌کننده‌ها به فلافل و سمبوسه‌فروشی
در خوردن غذا، چاشنی‌های طعم‌دهنده نقش زیادی دارد. این نکته‌ای است که یوسفیان هم بر آن صحه می‌گذارد و می‌گوید: کمک‌کننده‌های اصلی در فلافل و سمبوسه‌فروشی موادی است که در کنار غذا سرو می‌شود؛ از انواع سالاد گرفته تا انواع ترشی‌جات و شوری‌ها.
به گفته او باید یک مغازه فلافل و سمبوسه‌فروشی مجهز به طعم دهنده‌های مذکور باشد؛ زیرا این مواد باعث می‌شود فلافل و سمبوسه خوشمزه‌تر شود و فروش بیشتری نیز داشته باشد.
جالب است بدانید در مغازه یوسفیان چهارنمونه سالاد، چهارنمونه ترشی، خیارشور و انواع مختلف شوری به صورت سلف‌سرویس روی میز‌ها چیده شده‌است و افراد هنگام خوردن فلافل و سمبوسه می‌توانند بدون پرداخت هزینه‌ای از آن‌ها استفاده کنند.طبق گفته‌های او تمام این مواد تولید خانگی خودشان است و جزو طعم‌دهنده‌های مخصوص خود او به شمار می‌آید.
باقی‌مانده‌ها را بیرون نریزید
موادغذایی به‌دلیل حساسیت‌های آب‌وهوایی که دارد، اگر از زمان مصرف‌شان بگذرد، دیگر قابل استفاده نیست و باید دور ریخته شود؛ اما آنطورکه یوسفیان می‌گوید، در شغل مذکور دورریختن مواد کم پیش می‌آید: «خمیر فلافل که از قبل تهیه می‌شود، درصورتی‌که کامل مصرف نشود، باید در فریزر نگهداری شود؛ اما باید به یاد داشته باشیم که همیشه سمبوسه را به تعداد نیاز درست کنیم تا چیزی باقی‌نماند.»
حضور ۲ شاگرد ضروری است
یوسفیان به همراه دوتن دیگر از دوستانش این کاروکاسبی را در مشهد راه انداخته است. او معتقد است که فلافل و سمبوسه‌فروشی بدون شاگرد نمی‌چرخد. درواقع شاگرد از ضروریات این کار است و برای یک مغازه متوسط حداقل دوشاگرد لازم است.جالب است بدانید افراد علاقه‌مند به فلافل و سمبوسه‌فروشی حداقل باید ۶ ماه شاگردی‌کنند تا چم‌وخم کار دستشان بیاید.
* این گزارش پنج‌شنبه ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۳ در شماره ۹۷ شهرآرا محله منطقه ثامن چاپ شده است.
لینک کوتاه
آوا و نمــــــای شهر
