قصه تئاتر «دوجان» علی عامل هاشمی چیست؟ 
کوچه بدون ساکن اما پرخدمات جاهدشهر 
از نهضت سوادآموزی تا ستاد اقامه نماز
جت‌الاسلام امرا... سبحانی نیا، متولد1333، اکنون رئیس ستاد اقامه نماز استان است، اما در حوزه‌های مختلفی ازجمله نهضت سوادآموزی و آموزش‌وپرورش فعالیت کرده و بنا به علاقه خود 3کتاب را به رشته تحریر درآورده است. او که یکی از همکاران نزدیک حجت‌الاسلام قرائتی است، در این گزارش از زندگی شخصی و فعالیت‌هایش می‌گوید.
دوازده‌ساله بود که به‌دلیل رفت وآمدش به مسجد محله و دوستان مذهبی که پیدا کرده بود، علاقه‌مند شد تا تحصیلاتش را در حوزه علمیه دنبال کند. پدرش نیز همواره دوست داشت فرزندش عالمی دینی شود، اما هیچ‌گاه نمی‌خواست نظرش را به فرزندش تحمیل کند. چون اعتقاد داشت هیچ‌کاری از سر اجبار و اصرار جواب نمی‌دهد. بنابراین زمانی که تصمیم پسرش را برای ادامه تحصیل در حوزه علمیه فاروج شنید، بسیار خوش‌حال شد و از آن استقبال کرد.
همین مهاجرت از شهرستان قوچان به فاروج در سن نوجوانی، آینده متفاوتی را برای او رقم زد، به‌طوری‌که امروز یکی از مبلغان دین در استان خراسان‌رضوی به‌شمار می‌رود. حجت‌الاسلام امرا... سبحانی نیا، متولد1333، اکنون رئیس ستاد اقامه نماز استان است، اما در حوزه‌های مختلفی ازجمله نهضت سوادآموزی و آموزش‌وپرورش فعالیت کرده و بنا به علاقه خود 3کتاب را به رشته تحریر درآورده است. او که یکی از همکاران نزدیک حجت‌الاسلام قرائتی است و اکنون در ستاد اقامه نماز واقع در خیابان طبرسی فعالیت‌های خود را دنبال می‌کند، در این گزارش از زندگی شخصی و فعالیت‌هایش می‌گوید.
انتخاب مسیر زندگی
به‌دلیل داشتن خانواده مذهبی، از همان دوران کودکی و قبل از سن بلوغ، واجبات را انجام می‌داد. تحصیلات ابتدایی را پشت سر گذاشت، ، با وجود سن کم، تصمیم مهمی برای زندگی‌اش گرفت تا آینده‌اش را رقم بزند. در همین راستا از شهرستان قوچان که محل تولدش بود، به فاروج رفت تا در حوزه علمیه محمودیه این شهر تحصیلاتش را دنبال کند. چندسالی که گذشت، به مشهد مهاجرت کرد و در کوچه جوادیه در راسته نوغان در منزلی متعلق به مرحوم آیت‌ا... ذبیحی همراه با چند نوجوان و جوان دیگر ساکن شد تا در حوزه علمیه مشهد نزد دیگر استادان بتواند کسب فیض کند.
سبحانینیا می‌گوید: این منزل کنار مسجد محراب‌خان واقع شده بود و حدود 2سال در آن سکونت داشتم. در همین مدت توانستم در حوزه علمیه مشهد ادبیات عرب را بیاموزم، اما نکته جالبی که منزل آیت‌ا... ذبیحی داشت، فعالیت‌های فرهنگی بود که زیر نظر وی و توسط طلاب انجام می‌شد و همین فعالیت‌ها به‌نوعی بلوغ فکری و رشد اجتماعی را در بچه‌هایی که بیشترشان سن و سال کمی داشتند، ایجاد می‌کرد.
سال1351 سبحانینیا وارد حوزه علمیه قم شد و در مدرسه فیضیه مشغول به تحصیل شد تا زمانی که ساواک به‌علت فعالیت‌های انقلابی، این مدرسه را تعطیل کرد: دهه50 دهه بسیار متفاوتی از نظر مسائل سیاسی و مبارزات علیه نظام ستمشاهی بود و من که در این مدت زیر نظر استادانی همچون آیت‌ا... مشکینی، آیت‌ا... کاظم، آیت‌ا... ستوده و دیگران کسب علم کرده بودم، بسیار علاقه‌مند به شرکت در مبارزات بودم. در همین راستا نیز با سفر به شهرهای مختلف مانند مرودشت یا سیرجان، علاوه بر شهر زادگاهم، فعالیت‌های تبلیغاتی می‌کردم.
در همین دوران بحبوحه انقلاب بود که ازدواج کرد و با حضور در تظاهرات و راهپیمایی‌ها به‌عنوان یک طلبه جوان که شور و احساسات ملی و دینی در او موج می‌زد، توانست جمع بسیاری را با خود همراه کند تا در مسیر انقلاب گام بردارند. او که در کوی آیت‌ا... مرعشی در قم ساکن شده بود، یکی از روزها که برای خرید به مغازه محل مراجعه کرده بود، صاحب مغازه که سبحانینیا را می‌شناخت، به او پیشنهاد کرد تا در یکی از مدارس محل به تدریس قرآن بپردازد. سبحانینیا این پیشنهاد را پذیرفت و به‌صورت افتخاری 2سال به تدریس قرآن در این مدرسه مشغول شد. همان زمان متوجه استعداد و علاقه خود در امر تدریس شد و فهمید که معلمی یکی از شغل‌هایی است که بسیار به آن علاقه‌مند است. بعد از انقلاب که 3محور فعالیت تربیت معلم، قضاوت و تبلیغات با شرکت در آزمون برای او فراهم شد، تصمیم گرفت در آزمون تربیت معلم شرکت کند و با قبولی در این آزمون بود که به آموزش‌وپرورش پیوست.
تک‌رقمی‌شدن درصد بی‌سوادان کشور
زمانی که وارد مدرسه عالی قم شد، بعد از 2سال تحصیل به‌عنوان تعهد علمی، به تدریس در شهرستان قوچان پرداخت و با ارتباطی که با حجت‌الاسلام قرائتی داشت، به‌عنوان مسئول نهضت سوادآموزی شهرستان قوچان مشغول به کار شد و بعد از مدت کوتاهی، همین مسئولیت را در شهرستان مشهد برعهده گرفت، اما فعالیت‌های او در این مسیر سبب شد تا با مهاجرت به پایتخت، به‌عنوان معاون نیروی انسانی سازمان نهضت سوادآموزی همکاری خود را ادامه دهد.
وی با اشاره به اینکه نهضت سوادآموزی اقدام بزرگی در راستای باسوادکردن مردم این مرزوبوم داشت، بیان می‌کند: با پیروزی انقلاب اسلامی، امام خمینی(ره) فرمان تشکیل نهضت سوادآموزی با هدف باسوادکردن بی‌سوادان را صادر کرد. پیش از آن، عزم و اقدام مشخصی برای ترویج آموزش عمومی صورت نگرفته بود، به‌طوری‌که سواد و آموزش در انحصار طبقه اجتماعی خاصی قرار داشت.
سبحانینیا با اشاره به کاهش نرخ بی‌سوادی در کشور از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون، معتقد است که در زمان تشکیل نهضت سوادآموزی نرخ بی‌سوادی در کشور 50درصد بوده و با این اقدامات، این میزان به عددی تک‌رقمی کاهش پیدا کرده است.
وی ادامه می‌دهد: شاید در ابتدا آشنایی با نهضت سوادآموزی و فعالیت در آن در زادگاهم شروع شد، اما اقداماتی که در این مسیر همچون تربیت نیروی انسانی، مبارزه با بی‌سوادی و تدوین کتاب‌های مختلف برای تکمیل سوادآموزان تازه یا افرادی که سواد قرآنی داشتند، باعث شد تا همواره خدمت در این مقطع و سازمان را نوعی افتخار برای خود بدانم.
او بعد از چندسال به مشهد بازگشت و این‌بار تدریس در تربیت معلم را دنبال کرد و حدود 15سال در سمت معاون برنامه‌ریزی و نیروی انسانی اداره‌کل آموزش‌وپرورش خراسان‌رضوی و معاون پرورشی این اداره‌کل فعالیت کرد: زمانی که معاون برنامه‌ریزی و نیروی انسانی اداره‌کل آموزش‌وپرورش خراسان‌بزرگ بودم، اقدامات بسیار خوبی در حوزه تربیت نیروی انسانی انجام دادیم تا مراکز تربیت معلم و دانش‌سراهای استان از لحاظ علمی و اخلاقی درجه بهتر و بالاتری کسب کنند.
وی با اشاره به اینکه آموزش‌های ضمن خدمت یکی از اقدامات ما در این حوزه بود، می‌افزاید: در دوران معاونت پرورشی نیز با توجه به تأکیدات مقام معظم رهبری، به دنبال منطقی‌کردن فعالیت‌های فرهنگی خود بودیم و جشنواره امام رضا(ع) که امروز به‌صورت گسترده در سراسر کشور برگزار می‌شود، آغازش از آموزش‌وپرورش استان بود و با مشارکت دانش‌آموزان در قالب مسابقه، این جشنواره کار خود را شروع کرد تا امروز که بسیار گسترده شده است.
باز شدن دفتری جدید در زندگی
سال70 در کنار این فعالیت‌ها به‌عنوان دبیر ستاد اقامه نماز استان دفتر جدیدی در عرصه فعالیت‌های خود گشود. سبحانینیا بعد از گذشت 35سال خدمت، از دانشگاه فرهنگیان بازنشسته شد، اما همچنان فعالیتش را به‌عنوان رئیس ستاد اقامه نماز استان خراسان‌رضوی ادامه داد. وی به‌دلیل علاقه بسیاری که به نگارش تجربیات خود داشت، به چاپ 3کتاب با عناوین «حدیث دل»، «توشه سفر» در حوزه نماز و همچنین «روایت قلم» مربوط به خاطرات آموزش‌یاران نهضت سوادآموزی اقدام کرد.
فعالیت‌های اجتماعی، علمی و تحقیقاتی وی کم نیست و ازجمله آن‌ها می‌توان به همکاری با هیئت‌های اجرایی انتخابات، همکاری با فرهنگیان و... اشاره کرد، اما علاوه بر علاقه بسیارش به‌تدریس، او نقطه عطف زندگی خود را گره‌خوردن با فعالیت‌هایی می‌داند که در راستای ترویج نماز بین اقشار مختلف جامعه انجام داده است.
سبحانینیا درباره فعالیت‌های ستاد اقامه نماز، این‌گونه توضیح می‌دهد: این ستاد تشکلی مردمی و هیئت‌امنایی است که در مرکز، ریاست آن را حجت‌الاسلام قرائتی به عهده دارد و درمجموع ستاد اقامه نماز شاکله‌ای اداری و دولتی ندارد و فعالیت سالیانه خود را با نظرخواهی از استان‌های کشور طراحی می‌کند و به‌عنوان نهادی وابسته به رهبر انقلاب، به دفتر ایشان ارائه می‌دهد و بعد از تأیید، این بسته فعالیتی قابلیت اجرا دارد.
انعقاد 80تفاهم‌نامه ستاد اقامه نماز با دستگاه‌های مختلف
وی با بیان اینکه ستاد اقامه نماز حول 3محور فعالیت می‌کند، می‌گوید: با نگاه به رهنمودهای رهبر معظم انقلاب و آیین‌نامه دولت و تفاهم‌نامه‌ای که بین ستاد اقامه نماز و وزارتخانه‌ها منعقد می‌شود، این 3محور در سراسر کشور اجرایی می‌شود. یکی از آن‌ها تعامل با ادارات مختلف برای اجرایی‌شدن وظایف تعریف‌شده است.
رئیس ستاد اقامه نماز استان خراسان‌رضوی ادامه می‌دهد: حدود 80تفاهم‌نامه به‌صورت مشترک در سال اجرا می‌شود که گزارش آن در پایان همان سال در سامانه سجادیه ثبت و به ستاد مرکزی و همچنین استانداری‌ها ارائه می‌شود تا سازمان‌های موفق تشویق شوند.
سبحانینیا با اشاره به اینکه همه سازمان‌ها همکاری لازم را با ستاد اقامه نماز دارند و از این موضوع حمایت می‌کنند، تصریح می‌کند: دومین محور فعالیت‌ها شامل توانمندسازی نیروها در سمت مربی، مبلغ و حتی آموزش والدین است. چون می‌خواهیم با آموزش‌های مناسبی که برای هریک از این مخاطبان در نظر گرفته شده است، آگاهی آن‌ها را درباره این امر دینی ارتقا دهیم.
رئیس ستاد اقامه نماز استان خراسان‌رضوی معتقد است: در برهه کنونی دشمن از هر تلاشی برای مغلوب‌کردن دین استفاده می‌کند. در همین راستا، برای تشویق جوانان و نوجوانان به فریضه نماز، استفاده از مدیریت دینی و گفت‌وگو با آن‌ها به زبان ساده و قابل درک است. به همین منظور، هرسال آموزش‌های تخصصی برای طلاب برگزار می‌کنیم تا بدانند چگونه با این اقشار از جامعه ارتباط بگیرند و بتوانند آن‌ها را به انجام این فریضه دینی دعوت کنند.
وی یادآور می‌شود: این آموزش‌ها بیش از 100ساعت است و بعد از آن از ظرفیت طلاب خواهر و برادر برای تبلیغات استفاده می‌کنیم و خوشبختانه نتایج بسیار خوبی را نیز دریافت کرده‌ایم. البته علاوه بر طلاب و تربیت نیروی متخصص، با آموزش‌وپرورش که یکی از سازمان‌های اصلی در امر تربیت است، همکاری می‌کنیم تا شیوه‌های دعوت نوجوانان را به مربیان و معلمان و به‌ویژه دانشجویان دانشگاه فرهنگیان آموزش دهیم. این آموزش‌ها شامل شیوه‌های دعوت به فریضه نماز، آداب نماز، پرسش و پاسخ برای چرایی خواندن نماز و... می‌شود.
سبحانینیا بیان می‌کند: محور سوم نیز مرتبط با همکاری ستاد اقامه نماز با مراکز فرهنگی و هنری است. در این راستا گفتمان نماز بین خانواده‌ها و اقشار مختلف جامعه از طریق برگزاری مسابقات، جشنواره‌ها و... برقرار می‌شود. به‌عنوان مثال، اکنون فراخوان اجلاس سراسری نماز در حال برگزاری است و با همکاری اداره ارشاد، جشنواره فیلم کوتاه با هدف ترویج فرهنگ نماز برگزار می‌شود. همچنین در آستانه دهه فجر، جشنواره‌ای با عنوان «از تو می‌سرایم» که در قالب شعر است، با مضمون نماز و مفاهیم آن برگزار خواهد شد.
200پیام آموزشی با کلیپ‌های صوتی و تصویری
وی به اوضاع امسال و درگیرشدن کشور با بیماری کرونا گریزی می‌زند و می‌افزاید: از همان روزهای نخست امسال که کشور با شیوع بیماری کرونا روبه‌رو شد و به‌دلیل پیشگیری از شیوع بیشتر، مطابق دستورالعمل‌های ستاد مقابله با این بیماری باید فاصله‌گذاری اجتماعی رعایت می‌شد، تصمیم گرفتیم تا فعالیت‌های خود را از طریق فضای مجازی دنبال کنیم.
رئیس ستاد اقامه نماز استان خراسان‌رضوی اظهار می‌کند: بیش از 200پیام آموزشی از 100ثانیه تا 10دقیقه را به‌صورت کلیپ صوتی و تصویری و همچنین نوشته‌هایی را به شکل درس‌نامه تولید کردیم و با نشر آن در فضای مجازی، مسیری را ایجاد کردیم تا ادارات و مراکز آموزشی مختلف ازجمله بهزیستی، دانشگاه فرهنگیان، فرمانداری و... نیز بتوانند از آن‌ها استفاده کنند.
وی از برگزاری 20کلاس مجازی برای این ادارات خبر می‌دهد و می‌گوید: همه فعالیت‌های ستاد اقامه نماز خراسان‌رضوی فقط با حضور 7نفر در استان انجام می‌شود و در همه ادارات رابطی داریم که در کنار وظایف خود، با ما نیز همکاری می‌کند. با استفاده از ظرفیت آن‌ها، تعداد همکاران ما نزدیک به 100نفراست.
سبحانینیا تأکید می‌کند: برای تشویق جوانان به انجام فریضه نماز، باید از کودکی با آن‌ها ارتباط برقرار کنیم و به‌صورت هماهنگ با روحیاتشان، آن‌ها را به این امر دینی دعوت کنیم. اعتقاد داریم «نماز و خانواده» در بستری دوستانه باید شکل بگیرد و به‌دور از هر گونه دستور جبری، به‌ویژه در سنین پایین باشد.
وی اضافه می‌کند: همه افراد میل به خدا دارند و بچه‌مسجدی‌ها به‌عنوان عامل مؤثر در جذب نوجوانان، می‌توانند بسیار کمک کنند و با گفتاری مناسب، عاملی برای جذب آن‌ها در این فریضه دینی باشند. به عبارت دیگر، با خلق یک خاطره زیبا در کودکی، آن‌ها را تا پایان عمر با این امر عجین می‌کنند.
خاطره شیرین
رئیس ستاد اقامه نماز استان خراسان‌رضوی با نقل خاطره‌ای از فعالیتش در این ستاد، بیان می‌کند: در جلسه‌ای آقای قرائتی از من پرسید با توجه به فعالیت‌هایی که انجام می‌دهید، تاکنون چقدر به تعداد نمازخوان‌ها اضافه شده است؟ در جواب گفتم نمی‌توانم دقیق پاسخ دهم، اما با قطعیت می‌توانم بگویم جوان امروز که به مسجد می‌آید و در نماز جماعت شرکت می‌کند یا نماز خود را اول وقت می‌خواند، مانند درختی است که از دل صخره‌ها خود را بیرون کشیده و از همه وسوسه‌ها و سختی‌های راه گذشته است. بنابراین باید به جوانی که در این سختی با خدای خود گفت‌وگو می‌کند، آفرین گفت و هر جامعه را با اوضاع خود باید سنجید.
سبحانینیا اشاره‌ای به یکی دیگر از خاطرات شیرین خود می‌کند و می‌گوید: به خاطر دارم روزی در جمعی از افرادی که موادمخدر را ترک کرده بودند، سخنرانی می‌کردم و در آنجا از فضیلت نماز سخن گفتم. در زمانی بسیار کوتاه، در حد 5دقیقه، ارتباط با خدا را در قالب نماز همچون درختی که در فصل بهار شکوفه می‌دهد و سپس این شکوفه‌ها می‌ریزد و تبدیل به میوه می‌شود و درنهایت به ثمر می‌رسد، توصیف کردم و گفتم اگر یکی از شاخه‌های درخت آسیب ببیند، میوه‌های او آسیب می‌بیند و این چرخه ادامه‌دار می‌شود و زندگی افراد را به این مثال ربط دادم.
وی ادامه می‌دهد: این سخنان من از تلویزیون پخش شد و جوانی 28ساله آن‌ها را شنیده بود. بعد از یک هفته، تماسی تلفنی از این جوان داشتم که با صدایی بغض‌آلود می‌گفت دنبال شماره تماس من بوده و با شنیدن این صحبت‌ها حالش دگرگون شده و او که اعتقادی به این مسائل نداشته است، الان بسیار مایل است تا فریضه‌های دینی را انجام دهد و از طریق انس با خداوند به آرامش برسد. شنیدن صحبت‌های او برای من بسیار دل‌نشین و لذت‌بخش بود.
لینک کوتاه
ارسال نظر
آوا و نمــــــای شهر
