خاطرات رنگارنگ مادربزرگ‌های مشهدی از پاساژ کاموا

می‌گفت هر‌بار که دلم می‌گیرد سعی می‌کنم رنگ‌های مختلف را در مقابل خود قرار دهم. اگر پاییز باشد به پارک کوهسنگی می‌روم‌ و اگر بهار باشد به دامن طبیعت، اما در میان حرف‌هایش هم به پاساژ خاتم اشاره می‌کرد و می‌گفت: گاهی هم برای تنوع به آنجا  می‌روم.

آن‌جا آن‌قدر رنگ هست که غم و غصه‌ها ناخود‌آگاه فراموشت می‌شود. پاساژ خاتم یا همان پاساژ کاموای معروف محله جنت مشهد که در راسته مدرس قرار دارد را اهالی منطقه به‌ویژه آنان که دوستدار بافتنی و رنگ و پوشاک هستند خوب به خاطر دارند. پاساژی قدیمی‌ البته با کاسب‌هایی قدیمی‌.

کاسب‌هایی که حتی اگر جوان هم باشند اما نشانی از سابقه فعالیت پدران خود در این حرفه هستند.وقتی قدم در پاساژ می‌گذاری رنگ‌ها آن‌قدر زیاد است که هوش و حواس را از تو می‌گیرد و آن‌قدر تنوع دارند که دیگر فراموش می‌کنی دو سه قدم قبل‌تر درست همان ابتدای ورود کلی فکر و دغدغه خرید در ذهنت می‌پروراندی.

اینجا افرادی با سن و سالی مختلف حضور دارند، دخترکی پشت در‌های بسته یک فروشگاه که شیشه ویترینش از کاموا‌های رنگارنگ نارنجی، قهو‌ه‌ای، آبی، سبز و... پرشده، ایستاده است. گویا این کودک ۵، ۶ ساله هم محو تماشای زیبایی این رنگ‌ها شده است.

کمی آن‌طرف‌تر خانم مسنی با نایلون‌های پر از کاموا‌های رنگی از فروشگاه روبه‌رو خارج می‌شود، به سراغش می‌روم و از او درباره خریدهایش می‌پرسم که می‌گوید: همیشه از همین مکان خرید می‌کنم، علاقه زیادی به بافتن دارم و معمولا هم ژاکت‌های زمستانی فرزندان و به خصوص نوه‌هایم را با همین کاموا‌ها می‌بافم.

او ادامه می‌دهد: این پاساژ قدیمی، ‌بورس کامواست که علاوه بر مشتریان معمولی مشتریان دیگری مانند کارخانجات را هم از نظر  کاموا تامین می‌کند.از او می‌پرسم که ملاکش در انتخاب رنگ‌ها چیست که این‌چنین جواب می‌دهد: تاثیر شگفت‌انگیز رنگ‌های روشن بر روحیه افراد موجب نشاط و شادمانی و رفع افسردگی می‌شود. من فکر می‌کنم رنگ‌هایی مانند سبز‌تیره، مشکی و قهوه‌ای با خود احساس گرما دارند البته رنگ‌هایی مانند صورتی، آبی کم‌رنگ و سفید نیز به فرد احساس سرما می‌دهد.

مطلب مرتبط اوقات فراغت مادربزرگ‌های مشهدی در پاساژ کاموای مشهد

رنگ‌ها آرامش‌دهنده‌اند

مظفری و دو دختر نوجوانش هم از شهروندان محله جنت هستند که برای خرید به پاساژ کاموا آمده‌اند: دختر جوانش مشغول انتخاب نوع کامواست که به سراغش می‌روم. او می‌گوید: معمولا هفت‌سین نوروز را با عروسک‌های کاموایی تزیین می‌کنم، به خاطر همین هر سال اوایل اسفندماه به این پاساژ می‌آیم و کاموای مورد‌نیاز خود را باتوجه به رنگ سفره هفت‌سین تهیه می‌کنم.

خواهر کوچک‌ترش هم وارد صحبت می‌شود و می‌گوید: من هم هرسال همین موقع‌ها کلاهی با نخ نازک می‌بافم و در نوروز آن را به پدربزرگم هدیه می‌دهم. او این را هم تاکید دارد که پدربزرگش کلاه حاجیان مکه‌ای را همیشه بر سر می‌گذارد به همین دلیل باید کاموای خاصی را برای بافت این کلاه تهیه کند.

معمولا هفت‌سین نوروز را با عروسک‌های کاموایی تزیین می‌کنم، به خاطر همین هر سال اوایل اسفندماه به این پاساژ می‌آیم

لباس‌های زمستانی فرزندم را خودم می‌بافم

نیازی شهروند دیگری است که او هم نایلونی از کامواهای خریداری شده‌اش را در دست دارد. او می‌گوید: فرزندم زمستان سال آینده به دنیا می‌آید و دوست دارم لباس‌های زمستانی‌اش را خودم ببافم به همین دلیل بهترین مکان برای تهیه کاموای مناسب و مرغوب را اینجا دیدم.

او در لابه‌لای صحبت خود دوباره به همان موضوع همیشگی یعنی واردات چین اشاره دارد و می‌گوید: اگرچه اجناس چینی ارزان‌ترند اما من فکر می‌کنم در مورد کاموا این‌طور نیست چون کاموا باید از استحکام مناسبی برخوردار باشد تا دوام بیشتری داشته باشد.

او با اشاره به اینکه هر یک از رنگ‌ها تاثیر خاصی دارند، می‌گوید: براساس مطالعاتی که در زمینه رنگ‌ها داشته‌ام برای رنگ اتاق مطالعه و اتاق خواب و اسباب‌بازی پسر‌بچه‌ها معمولا رنگ آبی انتخاب می‌شود به همین دلیل من هم در تهیه کامواهایم بیشتر زمینه‌های آبی را برای لباس پسرم انتخاب کرده‌ام.

کارشناسی رنگ‌ها

با وجودی که اثر رنگ‌ها تا حدودی نسبی است و در اشخاص مختلف متفاوت است اما برخی از رنگ‌ها دارای تاثیر یکسانی هستند. رنگ‌هایی که در گروه رنگ‌های قرمز قرار دارند به‌عنوان رنگ‌های گرم شناخته می‌شوند؛ این‌ها عباراتی است که مسئول فروشگاه ممتاز در این پاساژ بر زبان جاری می‌کند. جلالی می‌گوید: این پاساژ مرکز پخش انواع نخ‌های ایرانی و خارجی، کاموا، بوکله، مخمل و... است و کسانی‌که در اینجا فعالیت دارند خودشان یک کارشناس رنگ شده‌اند.

وی ادامه می‌دهد: رنگ‌هایی که در گروه آبی قرار دارند، رنگ‌های سرد نامیده می‌شوند که شامل رنگ آبی، ارغوانی و سبز می‌شوند و مشتریان معمولا رنگ کاموا برای پسران و آقایان را از میان این رنگ‌ها انتخاب می‌کنند.

رنگ‌ها در فرهنگ‌های مختلف، معانی متفاوتی دارند

غلامپور یکی دیگر از فروشندگان نخ‌های کلی و جزئی و فانتزی در این پاساژ است. او معتقد است رنگ‌ها در فرهنگ‌های مختلف، معانی متفاوتی دارند اما در بسیاری از موارد، رنگ‌ها در تغییر حالت افراد، تاثیرگذار بوده است، به همین دلیل بیشتر مشتریان در انتخاب رنگ کاموا و محصولی که قرار است بافته شود دقت نظر دارند.

او که اکنون به‌عنوان کارشناس مطرحی در حوزه رنگ‌ها شناخته می‌شود، ادامه می‌دهد: رنگ‌های شاد و روشن در قالب‌های مختلف با طرح‌ها، نقش‌ها و گل‌ها می‌توانند احساس شادمانی را در ما زنده کنند به همین دلیل در مورد افراد افسرده توصیه می‌شود از رنگ‌های روشن‌تر استفاده شود.

غلامپور می‌گوید: برای دادن اطلاعات بهتر و بیشتر به مشتریانی که می‌خواهند با استفاده از تجارب ما نخ مورد نیاز خود را تهیه کنند معمولا هفته‌ای ۲ تا ۴‌ساعت در خصوص انواع رنگ‌ها و نوع استفاده آنان برای سنین مختلف مطالعه دارم.

برای دادن اطلاعات بهتر هفته‌ای ۲ تا ۴‌ساعت در خصوص انواع رنگ‌ها و نوع استفاده آنان مطالعه دارم

رنگ سفید برای نوعروسان

او ادامه می‌دهد: مشتریان با توجه به چیزی که می‌خواهند ببافند رنگ و جنس کاموا را انتخاب می‌کنند، برای عروسان نخ‌های سفيد انتخاب می‌کنند زیرا این رنگ مظهر معصوميت و پاکی است، رنگ سفيد نور را منعکس می‌کند و پرطرفدار است چون یک رنگ روشن و ملایم است و با همه چيز تناسب دارد.

او در مورد رنگ‌های کاموا به رنگ آبی هم اشاره می‌کند و می‌گوید: آبی آسمانی هم یکی از رنگ‌های پرطرفدار است. رنگ‌ها جايگاه ويژه‌اي در زندگي انسان دارند‌، هر روز ما را احاطه مي‌کنند و چنان با محيط اطراف ما عجين شده‌اند که تنها زماني پي به وجودشان مي بريم که يک‌باره خود را نشان دهند.

رنگ بيانگر و بازتاب احساسات ماست‌. به همان اندازه هم  نمادی معتبر است و ارتباط محسوسي با زندگي ما دارد. شاید در خرید کاموا رنگ سهم زیادی از انتخاب ما را به خود اختصاص دهد. ما با توجه به سلیقه عزیزانمان رنگ کاموای مدنظر خود را انتخاب می‌کنیم. پس بهترین راه برای شاد‌کردن اطرافیان هم تهیه لباسی است که به رنگ دلخواه او تهیه شده باشد. آری، اینجا دنیایی از رنگ‌هاست.

کارت تبریک با کاموا

ایام نوروز نزدیک است و به همین مناسبت خیلی از هم‌محله‌ای‌های ما دوست دارند با هنر و سلیقه و البته دسترنج خودشان سال نو را به عزیزانشان تبریک گویند. فرشته نمازی که از اهالی هنردوست منطقه ماست و معمولا هنرهای سنتی و خانگی را به ما آموزش می‌دهد این بار و البته به تناسب زمان تهیه کارت‌های تبریک با استفاده از کاموا را برایمان آموزش می‌دهد.در این نوشته چهار طرح جالب از کارت‌های تبریک‌ دست‌ساز با استفاده از کاموا آموزش داده شده است.

مواد لازم برای ساخت این کارت‌های تبریک مقوای رنگی‌، کاموا در رنگ‌های مختلف‌، چسب و قیچی و سوزن (‌در طرح قلب). کارت تبریک رنگین‌کمان که در عکس آمده است ا‌ز کنار هم قرار‌دادن کاموا با رنگ‌های رنگین‌کمان و کاموای سبز برای سبزه و تکه‌های پنبه به عنوان ابر درست شده است.

* این گزارش یکشنبه، ۸ اسفند ۹۱ در شماره ۴۵ شهرآرامحله منطقه ۸ چاپ شده است.