
عزاداری سنتی، اصالت هیئت دلسوختگان شاهزادهعلیاکبر است
موسس هیئت بارها تاکید میکند که این هیئت «سنتی» است؛ توگویی که سنتیبودن جزو جداییناپذیر «هیئت و حسینیه دلسوختگان شاهزاده علیاکبر»ِ محله دروی مشهد است. او ضمن صحبت از هیئت و حسینیهشان درباره ویژگی یادشده در بالا توضیح میدهد تا جای سوالی باقی نماند.
دیگر دوستان و همهیئتیهای سالخورده و میانسال و جوان حاجمحمد دائمی نیز در کنار او از «دلسوختگان...» میگویند و عزاداری سیدالشهدا(ع)؛ آنهم بهشکل «سنتی». مقصود از این تعبیر، «اصالت» شیوه عزاداری و برگزاری مراسم سوگواری اهلبیت(ع) است که هممحلهایهای ما به آن وفادارند.
آنها معتقدند با برخی شیوههای امروزی، شأن عزاداری بزرگان مذهب آنطور که باید رعایت نمیشود؛ بنابراین باید آیینهای اصیل سوگواری را دنبال کرد. همه این صحبتها زمانی بیان میشود که در آستانه فرارسیدن تاسوعا و عاشورای حسینی، خبرنگار شهرآرامحله در حسینیه با چندتن از اعضای آن گفتگو میکند. برآیند این گفتگو را که بیشتر با بنیانگذار هیئت، حاجمحمد دائمی و بعد دیگر اعضای آن صورت گرفته، در ادامه بخوانید.
میخواستیم جوانان را جذب کنیم
بنیانگذار هیئت دلسوختگان شاهزادهعلیاکبرِ دروی میگوید: سال ۷۳ من به همراه حدود ۱۰ تن دیگر از اهالی محل، این هیئت مذهبی را راهاندازی کردیم. آن زمان، چون جایی برای برگزاری برنامهها و جلساتمان نداشتیم، در دهه اول محرم و دهه آخر صفر با چوب و چادر خیمهای در زمینی روبهروی همین حسینیه کنونی برپا میکردیم؛ آنهم بدون استفاده از داربست.
وقتی از او درباره انگیزه بنیانگذاشتن هیئت میپرسیم، پاسخ میدهد: همه هدف من و دوستانم جمعکردن جوانان محل در محفلی مذهبی دور هم بود؛ ما میدیدیم عدهای از جوانها بیکارند و باید در فضای مناسبی قرار بگیرند.
ازسویی آنها دوست داشتند وارد فضای هیئتها بشوند، اما احساس میکردیم هیئتهای موجود، آنطورکه باید، نمیتوانند جوانها را جذب کنند؛ بنابراین این هیئت را بهراه انداختیم و کوشیدیم جوانان را جذب کنیم و با فعالیتهای مذهبی میان آنها همبستگی به وجود بیاوریم. جوانبودن برخی موسسان و برنامههایی مانند سرزدن به دیگر هیئتهای شهر باعث شد این اتفاق رقم بخورد.
راهاندازی حسینیه
۱۲ سال بعد هیئتیهای محله دروی صاحب حسینیه و درواقع مرکزی برای انجام برنامههای گروهی خود میشوند. دائمی دراینباره عنوان میکند: زمین اینجا را که ۳۰۰ متری میشود خانواده موسوی، رایگان وقف حسینیه و در ساخت آن همه اعضای هیئت و نیز اهالی محل کمک کردند.
مراسم اصلی ما در دهه اول محرم، دهه آخر صفر، دهه فاطمیه، شبهای قدر، اعیاد شعبانیه برگزار میشود
او درخصوص فعالیتهای هیئت هم میگوید: مراسم اصلی ما در دهه اول محرم، دهه آخر صفر، دهه فاطمیه، شبهای قدر، اعیاد شعبانیه برگزار میشود. همچنین در ۲۶ رمضان هم مراسمی ویژه داریم که طی آن از همه هیئتهای مذهبی شهر برای سینهزنی و صرف سحری به حسینیه دعوت میکنیم. بهجز عیدهای شعبانیه که برنامه ما مولودیخوانی است، در آیینهای خود سینهزنی و عزاداری سنتی داریم.
چهارنفری سینه میزنیم!
بنیانگذار هیئت دلسوختگان بیان میکند: مراسم هفتگی ما چهارشنبهشبهاست که در آن زیارت عاشورا میخوانیم و از سخنرانی منبری و سینهزنی استفاده میکنیم. ضمن اینکه خواهران هم سهشنبهشبها در اینجا روضهخوانی دارند.
او تاکید میکند: ما هیئتهای سنتی، به سینهزنی و عزاداری تعصب خاصی داریم و در برنامههای اینچنینی حتی اگر فقط سهچهار نفر بیشتر نباشیم، سینهزنی برقرار است. ما سنتیها عقیده داریم هر شهری اصالت و مراسم سنتی خاص خود را حفظ میکند و ما مشهدیها هم شیوه ویژه خود را دنبال میکنیم؛ شیوه قدیمی هیئتهای مشهد.
او توضیح میدهد: مراسم سنتی همان برنامههایی است که بزرگترهای ما به این شیوه برای اهلبیت(ع) سوگواری میکردهاند و عبارت است از سینهزنی واحد(یکدستی) و ثلاث(سهضرب) و واحدنوص(یکونیمضربه). مثلا سینهزنی واحدنوص برای نوحههایی است که واژه «حسینا»، «عطشانا»،... در آن بهکار میرود و طی آن یک دست، تکضربهای به سینه میزند و دست دیگر بالا میرود و نیمضربه میزند.
پیادهروی تا حرم
یکی از برنامههای هیئت و حسینیه دلسوختگان شاهزاده علیاکبر در صبح روز عاشورا، پیادهروی و سینهزنی به سمت حرم مطهر است. آنها همچنین در شب هفتم محرم که به «شب قحطی آب» موسوم است، همنوا با دیگر هیئتهای مذهبی شهر به پابوس آقا امامرضا(ع) یا بهاصطلاح «بازار» میروند.
دائمی میگوید: بازار که میرویم، خیمهگاه و حجلهگاه و عَلَم و شمایل راه میاندازیم و همراه با شمایلهای حضرت علیاکبر و حضرت علیاصغر و حضرت اباالفضل و ماکتهای بینالحرمین و شط فرات در ابعاد ۳ در ۴ متر در مسیر حرم مطهر سینهزنی میکنیم. در این برنامه چندتن از اعضای هیئت هم با طبل و سنج و نی، مارش عزا میزنند.
همبستگی سوگواران حسین(ع)
بعداز آشنایی با هیئت و حسینیه از زبان بنیانگذارش، با چندتن از دیگر اعضای آن نیز همکلام میشویم. حاجغلامرضا برزشی پیشکسوتی از جمع هیئتیهای محله است که میگوید: افتخار هیئت دلسوختگان این است که در تمام مشهد سیار بوده و به لطف خدا و امامزمان(عج) و شاهزاده علیاکبر، از ابتدای راهاندازی روزبهروز توسعه پیدا کرده است. ما با هیئتهای بالاخیابان، پایینخیابان، خیابان تهران، جاده قدیم، جاده سیمان و درکل همهجای مشهد رفتوآمد داریم و همراه با آنها عزاداری میکنیم.
کربلایی عباسعلی شجاع هم بیان میکند: همه ما اعضای هیئت با هم متحد و درکنار هم خدمتگزار و کفشجفتکن امامحسین(ع) و عزادارانش هستیم؛ در اینجا هیچیک از بزرگترها خود را بزرگ نمیبیند.
سراغ برخی مداحیهای امروزی نمیرویم
اما حاجعلیاصغر نظامخواه، یکی از موسسان هیئت که به عنوان نوحهخوان و صندوقدار آن نیز فعال است، بیان میکند: ما بهجز هزینه برنامهها و مراسم متعارف خود، مبالغی را هم صرف خرید هدیه برای آن دسته از جوانان هیئت میکنیم که تازه ازدواج کردهاند یا آندسته از اعضا که از سفر حج و عمره برگشتهاند.
همچنین گاهی ممکن است یکی از اعضا بخواهد برای درگذشتگان خود مراسم بگیرد اما امکان آن را نداشته باشد، در این مواقع نیز هیئت به او کمک میکند. این درحالی است که ما از هیچ نهادی کمک مالی نمیگیریم و خود اعضا هزینهها را تامین میکنند.
این مداح محله دروی میگوید: سینه زنی و نوحه خوانی ما به عنوان هیئتی سنتی ، به شیوه ضرباهنگهای اصیل و قدیمی برای معصومان و شهیدان کربلا ست و سراغ برخی شیوههای امروزی که به موسیقیهای نامناسب تنه میزند، نمیرویم. دائمی هم به صحبتهای او اضافه میکند: ما بر این عقیدهایم که اسم امامحسین(ع) باید با وقار و احترام برده شود.
وقتی همه رهایمان میکنند...
بنیانگذار هیئت دلسوختگان شاهزاده علیاکبر در ادامه بیان میکند: این هیئت بیشاز ۲۰۰ عضو دارد که بیش از ۱۰۰ تن آنها پابهجفت در همه برنامههایمان حضور دارند. همانطور که سنگ بنای هیئت باهدف جذب جوانان گذاشته شد، امروز هم بسیاری از اعضا جوان هستند که همه زحمتها و ازجمله کشیدن عَلَم در حرکت هیئت به سمت حرم را برعهده دارند.
او در پایان میگوید: دستگاه امامحسین (ع) دستگاه عاقبتبهخیری است و خدا را به حق آقا قسم میدهیم توفیق نوکریاش را از ما به زوال نیاورد؛ از لحظهای که ما را در قبر میگذارند و همه رهایمان میکنند، رفاقت امامحسین (ع) است که به دادمان میرسد.
* این گزارش یکشنبه، ۱۹ آبان ۹۲ در شماره ۷۹ شهرآرامحله منطقه ۳ چاپ شده است.