نوشته های نجمه موسوی زاده در سایت مشهد چهره

در گذشته نه‌چندان دور هرمحله قبرستان مخصوص به خودش را داشت. زمانی که وسعت شهر مشهد تنها در گرداگرد حرم مطهر خلاصه می‌شد و چند محله بیشتر وجود نداشت. بیشتر قبرستان‌های آن زمان در محله پایین‌خیابان و در انتهای شهر قرار داشت. ازجمله این قبرستان‌های قدیمی مشهد، قتلگاه بود، اما نکته جالب اینجاست که این قبرستان‌های محلی به‌مرور زمان از بین رفتند و به فضاهای شهری جدید تبدیل شدند.

در حقیقت قرائت‌خانه مکانی است که در سطحی محدودتر از کتابخانه‌ها به لحاظ ارائه خدمات به شهروندان و به‌دلیل دسترسی راحت‌تر راه‌اندازی شده است و در این مکان می‌توان به نیازهای علمی افراد جامعه با اولویت افراد ساکن در مناطق مختلف شهر پاسخ داد. این مکان به‌علت اینکه می‌تواند محیطی آرام برای مطالعه شهروندان به‌ویژه در نقاط غیر برخوردار و پرجمعیت شهر ایجاد کند، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

حسینیه بهادرخان در محله عیدگاه یکی از حسینیه‌های قدیمی شهر است که قدمت آن به بیش از 70سال می‌رسد. حسینیه‌ها از گذشته تاکنون مکانی برای تجمع هیئت‌های مذهبی و برگزاری مراسم‌های عزاداری و جشن‌های اعیاد بوده است، اما حضور افراد مختلف در همین فضاها این فرصت را ایجاد کرده است تا بتوانند علاوه بر برگزاری مراسم‌های مذهبی، اقدامات خیرخواهانه و خداپسندانه‌ای نیز انجام دهند.

در منطقه ثامن به‌علت بافت قدیمی شهری خانه‌های فرسوده بسیاری به چشم می‌خورد. صاحبان این خانه‌ها در سال‌های اخیر به فکر نوسازی آن‌ها افتاده‌اند و همین موضوع باعث شده است تا کارگاه‌های ساختمانی بسیاری در جای‌جای منطقه وجود داشته باشد. این تغییر و تحولات برای شهر به‌عنوان یک موجود زنده لازم است، اما همین نوسازی و ایمن‌سازی، مزاحمت‌هایی را برای شهروندان ساکن در محلات مختلف منطقه ایجاد کرده است، به‌طوری‌که به گفته آن‌ها، چندسالی است که زندگی عادی خود را فراموش کرده‌اند.

توزیع نوار سخنرانی امام(ره)، اعلامیه و مبارزه علیه نظام ستم‌شاهی تنها گوشه‌ای از اقدامات این زوج جوان در بحبوحه انقلاب بود. آن‌ها با اشراف بالایی که به اهداف رژیم و ستمگری‌هایش پیدا کرده بودند، در جلسات خصوصی به سخنرانی در میان دانشجویان می‌پرداختند و هرروز بر شمار مبارزان انقلاب می‌افزودند. هردو معلم بودند و در طرقبه تدریس می‌کردند و منزلی نیز در ته‌پل‌محله داشتند که زندگی خود را در کنار بچه‌ها در آن می‌گذراندند.

در مشهد نیز بین سناباد و نوغان و در همسایگی حرم مطهر بازاری شکل گرفته بود که در آن بیش از 10سرا و راسته با تنوع شغلی فراوانی همچون بزازی و پارچه‌فروشی، قهوه‌خانه و رستوران، شیرینی‌فروشی، طلا و نقره‌فروشی، کلاه‌دوزی، کفاشی، نانوایی، پوستین‌فروشی، عطاری، تره‌بار، خرازی، بلورفروشی، بافندگی، صنایع‌دستی، زعفران‌فروشی، آهنگری، رنگرزی و... وجود داشت. این بازار بزرگ قدیمی در دوره‌های مختلف تخریب شد، اما بخش کوچکی از آن با نام بازار فرش مشهد به‌جای مانده است.

67ساله است، اما حافظه بسیار خوبی دارد. روزگار قدیم ته‌پل‌محله را همانند یک نوار ویدئو در ذهنش ثبت کرده است، به‌طوری‌که وقتی برایمان روایت می‌کند که در سه‌سالگی همراه مادرش به مراسم روضه‌خوانی شیخ محمدتقی بجنوردی می‌رفته است، همه جزئیات آن را می‌توانیم تصور‌ کنیم. علی‌اصغر حاجی‌زاده‌کفاش در این گزارش از چهره قدیم ته‌پل‌محله، یکی از محله‌های قدیمی شهر مشهد می‌گوید.

در دوران کرونا بسیاری از مساجد شهر و منطقه ثامن با تهیه بسته‌های معیشتی برای خانواده‌های کم‌بضاعت و همچنین دوخت ماسک و توزیع رایگان آن در میان مردم، به‌خوبی نقش حمایتی خود را ایفا کردند. این مساجد امروز نیز با طرحی جدید به نام «سنگر سلامت» به‌دنبال راهکاری جدید برای ابتلای کمتر همشهریانشان به ویروس کووید19 هستند.

بسیاری از ما هنوز هم با دیدن نمای آجری قدیمی، اتاق‌های تودرتو یا پنجره‌هایی که روبه‌روی هم باز می‌شوند، دلمان غنج می‌رود و می‌خواهیم حس خوب زندگی در خانه ایرانی را تجربه کنیم. در محله نوغان، نوغان6، کوچه محمدزاده، خانه‌ای با نمای آجری و ساده، اما زیبا و موقر از دوره پهلوی به یاد ماندگار مانده است؛ خانه تاریخی موسوی معروف به خانه پریشانی که سال84 در شمار ثبت آثار ملی قرار گرفت.

جت‌الاسلام امرا... سبحانی نیا، متولد1333، اکنون رئیس ستاد اقامه نماز استان است، اما در حوزه‌های مختلفی ازجمله نهضت سوادآموزی و آموزش‌وپرورش فعالیت کرده و بنا به علاقه خود 3کتاب را به رشته تحریر درآورده است. او که یکی از همکاران نزدیک حجت‌الاسلام قرائتی است، در این گزارش از زندگی شخصی و فعالیت‌هایش می‌گوید.