معبودی نژاد| همانطور که در ساختمان بدن انسان قلب نقش محوری دارد و اصلیترین کار را انجام میدهد، مساجد نیز در هر محله چنین نقش محوری و کلیدی را ایفا میکند. اهالی محله مانند رگهای بدن هستند که اگر خون همدلی مسجد در آنها جریان نداشته باشد، حیات آنها غیرممکن میشود.
از اینرو مسجد مهمترین پایگاهی است که میتوان اقدامات فرهنگی، هنری و ورزشی و در صدر همه اینها امور مذهبی را در آن انجام داد. در محله نوده مسجدی هست که با عمری ۱۲۰ ساله حیات را به کالبد محله میدمد. مسجد جوادالائمه (ع) درکنار برپایی مراسم مذهبی برنامههای دیگری را نیز انجام میدهد. در این گزارش آقای نودهی و همسرش برایمان از این مسجد گفتند.
مسجد جوادالائمه (ع) جزو معدود مساجد قدیمی مشهد است که بیش از ۱۲۰سال عمر دارد. بنای آن به دلیل بودجه محدود اولیه همچنان بدون گنبد و گلدسته است، اما صفای مسجد و حیاط زیبای آن همه روزه ساکنان محله را به آنجا میکشاند.
ابوالقاسم نودهی و همسرش زهرا صفری سالهاست که با همت جوانان محله در کانون مسجد اقدامات فرهنگی و آموزشی انجام میدهند. هنگام گفتگو با همسر آقای نودهی متوجه شدم خانمهای میانسال در این محله به اندازه جوانان فعالیت دارند. بانوان محله با همت کانون، تیم والیبالی تشکیل دادهاند که هر ساله رقابتهایی بین آنها از طرف کانونهای مساجد برگزار میشود.
اما فناوری اطلاعات که از مهارتهای جدانشدنی زندگیهای امروزی است جای خود را در کانون جوادالائمه (ع) هم باز کرده و با همکاری جوانان تحصیلکرده محله دورههای آموزش رایانه برای ردههای سنی مختلف تشکیل میشود. از آنجا که حلقههای آموزشی کانون مربوط به همه ردههای سنی است، کلاسهای تقویتی هم برای پشت کنکوریها برگزار میشود.
خانم صفری میگوید: دورههای آموزشی مسجد به طور معمول نتیجهبخش است و حتی یکی از بانوان که چند سال پیش دوره سرمهدوزی را در کانون گذرانده است در حال حاضر صاحب مغازه سرمهدوزی در محله شده و به دلیل مهارتی که در سالهای مغازهداریاش کسب کرده جزو مربیان ثابت دورههای آموزشی کانون است.
البته جدا از فعالیتهای ورزشی و هنری، خانمهای محله در غبارروبی و نظافت مسجد بهصورت دستهجمعی فعالیت میکنند. زهرا صفری میگوید: هممحلهایها برای جاروکشیدن مسجد سرودست میشکنند و آنقدر هم برای این کار مشتاقاند که تصمیم داریم این کار را نوبتی کنیم. او ادامه میدهد: خیلی از خانمها با جارو زدن مسجد نذرشان برآورده میشود.
ابوالقاسم نودهی که کانون جوادالائمه (ع) را میچرخاند نیز حرفهای زیادی برای گفتن دارد. آنها ماهنامهای دارند که با همکاری جوانان محله آن را منتشر میکنند. نودهی مخاطبان ماهنامه کانون را فقط ساکنان محله نمیداند، بلکه معتقد است سایر کانونهای شهر و حتی ارگانها و مسئولان نیز مطالب این نشریه را دنبال میکنند. او ادامه میدهد: ماهنامه بصیر با مشارکت خواهران و برادران کانون به چاپ میرسد و به عنوان نشریه تجربی تا به حال در جشنوارههای مختلف رتبه اول و دوم را بهدست آورده است.
مسئول کانون برادران اضافه میکند: در حاشیه این جشنوارهها یکی ازمسئولان استانی با وجود دسترسی به نشریههای مختلف از علاقه خود و خانوادهاش به ماهنامه بصیر گفت و از آن به بعد خانواده او پیگیر گرفتن نسخههای جدید ماهنامه از من بودند.
نودهی از جمله اقدامات مفید کانون را برگزاری دورههای مشاوره و روانشناسی میداند که تاثیر زیادی در کاهش اختلافهای خانوادگی و حتی ارتقای سطح فرهنگ اهالی محله داشته است.
او ادامه میدهد: طرح کوچههای خوشبختی در مسجد ما برگزار میشود که با استقبال خوبی از سوی اهالی مواجه شده است. البته کار جدیدی که کانون انجام میدهد، برپایی اردو بعد از دورههای مشاوره است. این اردو آزمونی است تا به کارگیری روشهای آموزشی حداقل در چند روز سنجیده شود، هر چند که روحیه همدلی و مشارکت نیز در این اردوها بالا میرود.
بولوار توس خیران ثابتقدمی دارد که با همکاری کانون مسجد در نوروز و ماه رمضان سبد غذایی ۱۷۰خانوار نیازمند را تامین میکنند
مسئول کانون برادران میگوید: درست است که والیبال بانوان تیمی قوی دارد، اما تیم فوتبال برادران نیز قوی است و با برپایی مسابقههای فوتبال در زمینهای خاکی جوانان محل را دورهم جمع میکند.
همانطور که اشاره شد کانون برای همه ردههای سنی برنامههای ویژهای دارد. در فصل تابستان که اوقات فراغت کودکان و نوجوانان بیشتر است طرح کبوترانه برای آنها اجرا میشود. این برنامه از گردش و تفریح در سطح شهر تا مسابقههای نقاشی را شامل میشود.
اقدامات خیّران سازماندهی شده است و درآغاز هر فصل با چاپ کارت برای سرپرستان فقیر خانواده مواد غذایی و پوشاک مورد نیاز آنها تامین میشود.
زمینهسازی فرهنگی در بولوار توس باعث میشود تا روزبهروز کتابخانههای محله توسعه یابند. کانون نیز با گردآوری ۵هزار جلد کتاب در این اقدام فرهنگی سهیم شده و علاوه بر کتابهای کمک درسی با تهیه کتابهای منبع مذهبی در بالابردن اعتقادات دینی هممحلهایها پویا بوده است.
با مروری بر اقدامات کانون مسجد جوادالائمه (ع) ملاحظه میشود که این کانون از همقطاران خود عقب نمانده و با کمترین امکانات برنامههای متنوعی را طرحریزی کرده است. همانطور که تیم فوتبال کانون با بازی در زمین خاکی همیشه پیروز میدان است خیّران آن هم با سرپرستی دائمی خانوادهها از سایر کانونها سبقت گرفتهاند.
* این گزارش شنبه ۹ شهریور ۱۳۹۲ در شماره ۶۹ شهرآرا محله منطقه دو کار شده است.