یک محله دور سفره افطاری

حال‌وهوای بولوار شهید اصلانی با همه روز‌ها و حتی شب‌هایی که برای تهیه گزارش به اینجا آمده‌ام، متفاوت است. قرار است سفره افطاری مردمی به طول سه‌کیلومتر در پیاده‌رو این بولوار گسترده شود تا روزه‌داران برای افطار، سر سفره کریم اهل‌البیت (ع) بنشینند.

با آنکه تا اذان حدود دو ساعتی مانده است، عده‌ای از مردم و کسبه دست‌به‌دست هم داده‌اند و درحال تهیه و تدارک سفره هستند. هم‌زمان با میلاد کریم اهل‌البیت، امام حسن مجتبی (ع)، این سفره کریمانه حد فاصل خیابان شهید اصلانی ۳۳ تا ۹۹ به‌همت مردم، هیئت‌های مذهبی، تشکل‌ها و مساجد پهن می‌شود.

سفره افطاری ساده‌ای که از پخت‌وپز سوپش تا بسته‌بندی نان و پاک‌کردن سبزی را مردم انجام داده‌اند. البته اجرای برنامه شاد، اجرای سرود، محفل قرآن و برگزاری نماز جماعت هم ازجمله برنامه‌های این افطاری ساده است.

آرامش به برکت سفره ماه رمضان

از خیابان شهید اصلانی ۳۳ حرکتم را به‌سمت شهید اصلانی ۹۹ شروع می‌کنم. جنب‌وجوش خاصی بین مردم دیده می‌شود. گروهی از کسبه درحال نصب ریسه‌ها و چراغ‌های رنگی و گروهی از جوانان درحال پهن‌کردن فرش‌ها و موکت‌ها هستند. در این میان نوجوانان و جوانان هم بخشی از کار را به‌دست گرفته‌اند.

علی‌رضا و محمدرضا ابراهیمی دو برادر بسیجی هستند که با چوب‌پر‌های رنگی درحال نظم‌دادن به مهمانان افطاری هستند. علی‌رضا از اینکه مسئولیتی به او داده شده، خوش‌حال است و می‌گوید: اگر در مراسم هرج‌ومرج باشد و نظم نباشد، مهمان‌ها به‌درستی پذیرایی نمی‌شوند. ما همراه سایر دوستانمان مهمانان را راهنمایی می‌کنیم تا در کنار هم بنشینند.

چند کوچه پایین‌تر، مسجدی‌ها نان برای سفره تهیه کرده و در اختیار بانوان قرار داده‌اند تا بسته‌بندی شود. معصومه آسوده و فرشته میرزابیگی حدود هفتصد بسته نان آماده و همین تعداد سبزی را از صبح بسته‌بندی کرده‌اند.

آسوده از کار مشارکتی انجام‌دادن با همسایه‌ها لذت می‌برد. او این اتفاق را به فال نیک می‌گیرد و می‌گوید: حدود یک‌سال است که پدرم را از دست داده‌ام و انجام کار‌های خیر به یاد او آرامش خاصی به من می‌دهد.

معصومه‌خانم ادامه می‌دهد: دورهم جمع‌شدن همسایه‌ها آن‌هم بر سر سفره افطار مایه خیر و برکت است. زمانی که ما بچه بودیم، همدلی بیشتری بین همسایه‌ها بود و امیدوارم این سفره پیوند بیشتری بین اهالی ایجاد کند.

فرشته میرزابیگی هم از این می‌گوید که از صبح درگیر بسته‌بندی بوده‌اند، اما آن‌قدر زمان برایش سریع گذشته است که خستگی مفهومی ندارد. او با خنده ادامه می‌دهد: اگر خودم برای افطار مهمان داشتم، با آنکه پهن‌کردن سفره افطار در منزل به‌مراتب آسان‌تر از اینجاست، بیشتر خسته می‌شدم؛ اما کار که برای اهل‌البیت (ع) باشد، انرژی می‌گیرم و با دل‌وجان کار می‌کنم.

روز ماندگار برای روزه‌اولی‌ها

در میدان شهید اصلانی صدای رفت‌وآمد خودرو‌ها با صدای مجری برنامه که در ابتدای ورودی بولوار ثامن در حال اجراست، در هم پیچیده است. نازنین‌زهرا سیرتی، روزه‌اولی است و به‌اتفاق مادر و زن‌دایی‌اش به میدان آمده است تا ساعت‌های باقی‌مانده به افطار را سپری کند.

نازنین‌زهرا می‌گوید: اولین سال روزه‌داری برایم پر از خاطره‌های ماندگار شده است. بیشتر روز‌ها در خانه به‌اتفاق خانواده افطار می‌کنیم، اما امروز برایمان متفاوت است؛ می‌خواهیم در کنار بقیه اهالی محله در پیاده‌رو افطار کنیم.

محمدامین صراف و محمدنوید عطارزاده از بچه‌های دوره قرآن مسجد چهارده‌معصوم (ع) هستند که همراه سایر دوستانشان از بولوار ثامن به بولوار شهید اصلانی آمده‌اند. آن‌ها هر روز قبل از اذان به مسجد می‌روند و بعد از اقامه نماز پای سفره افطاری ساده مسجدشان می‌نشینند.

محمدنوید سیزده‌ساله که از هشت‌سالگی پایش به دوره قرآن باز شده است، می‌گوید: امروز که در فضای بیرون دوره‌مان را برگزار کردیم، دو نفر به جمعمان اضافه شدند. به‌نظرم اگر باز هم این اتفاق تکرار شود، تعداد بیشتری جذب دوره‌مان می‌شوند.

آشپزی رایگان به عشق ائمه (ع)

نزدیک افطار است و به مسجد امام علی‌النقی (ع) آمده‌ایم. دو دیگ بزرگ سوپ در حیاط مسجد روی گاز آماده شده است. معصومه فدائی، نصرت صفارزاده، زهرا پاکدامن، صفیه سلیمانی و ربابه غلامی پنج بانویی هستند که از صبح آمده‌اند و دیگ سوپ را بار گذاشته‌اند و سبزی موردنیاز سفره‌شان را هم پاک کرده‌اند.

ناگفته نماند که این بانوان فعال، آشپزی همه مراسم‌های مسجدشان را رایگان انجام می‌دهند. صفارزاده می‌گوید: سر دیگ برای همه مسلمانان ازجمله مردم مظلوم غزه دعا کردیم و شفای همه بیماران را از خدا خواستیم.

معصومه فدائی در ادامه صحبت‌های صفارزاده می‌گوید: به‌نظرم این نوع افطاری‌های ساده که به‌همت خود مردم شکل می‌گیرد، سرشار از نیت‌های خالص است؛ هر فردی هر کاری از دستش برمی‌آید، به‌دور از خودنمایی انجام می‌دهد.

حسین غلامی زهانی یکی از فعالان فرهنگی محله بهارستان است که به‌اتفاق علی‌اکبر حسنی و محمد فلاحی تلاش کرده‌اند افطاری خاطره‌انگیزی را برای هم‌محلی هایشان رقم بزنند. او برای اینکه بتواند کار‌های سفره محله خودشان را هماهنگ کند، استرس داشته، اما تجربه شیرینی را از سر گذرانده است.

زهانی حسابی سرش شلوغ است و در همان حالی که به کار‌های سفره نظارت می‌کند، می‌گوید: چهار روز مغازه‌ام را بسته‌ام تا بتوانم از خیران مبلغ موردنیاز را جمع کنم. با خودم عهد کرده بودم باید این سفره به بهترین شکل برای اهالی پهن شود. او می‌گوید: این سفره‌های ساده افطاری الگویی برای ساده‌زیستی و پرهیز از اسراف و تجمل‌گرایی در طول سال است.

حسنی که عضو شورای اجتماعی محله بهارستان است، می‌گوید: امروز همه میزبان هستند و در کنار هم هر کاری از دستمان بربیاید، برای رضای خدا انجام می‌دهیم. زیبایی کار اینجا بود که هیچ کس به‌دنبال مطرح‌کردن خودش نبود. همه دوست داشتند کارشان پنهان باشد تا ریا نشود. به‌نظرم این‌گونه مراسم‌ها باید باز هم تکرار شود.

به‌یاد کریم اهل بیت (ع)

صدای ربنا در بولوار شهید اصلانی پیچیده است. صف‌های نماز تشکیل می‌شود. نمازگزاران پس از اقامه نماز جماعت بر سر سفره افطاری حاضر می‌شوند. افطاری‌کردن در کنار سفره‌های بی‌ریا لذت خاصی دارد. فلاسک‌های چای و در کنارش خرما، نان و پنیر و سبزی و کاسه‌های سوپ بین روزه‌داران توزیع می‌شود.

پسر شهید محمد اصلانی (شهید دوسال پیش در حرم مطهر رضوی) تلاش کرده است جای خالی پدر برای اهالی پهنه بزرگ سیدی احساس نشود و فعالیت‌های پدرش را ادامه می‌دهد. ایده اولیه پهن‌کردن سفره سه‌کیلومتری افطاری در بولوار شهید اصلانی از اوست.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین محسن اصلانی درباره ایده مراسم می‌گوید: همان‌طور که می‌دانید، امام حسن مجتبی (ع) سه‌بار کل دارایی‌شان را برای پهن‌کردن سفره افطار اهدا کردند. از سویی سال‌هاست که مساجد در ماه رمضان سفره افطاری ساده‌ای را برای نمازگزاران پهن می‌کنند. درنهایت به این ایده رسیدیم که این سفره‌های افطاری ساده در بیرون از مساجد در شب تولد کریم اهل‌البیت (ع) پهن شود.

او با اشاره به اینکه سفره با همت بیش از چهل تشکل مردمی، هیئت‌های مذهبی و مساجد گسترده شده است و کمیته امداد امام‌خمینی (ره)، حوزه ۱ و ۴ سپاه کمیل، امور مساجد و پهنه شهید اصلانی به‌عنوان پشتیبان در این برنامه نقش‌آفرینی کرده‌اند، بیان می‌کند: برای سفره پخت چهل دیگ سوپ تدارک دیده شد و بیش از ۳۰هزار پرس غذا بین مردم حاشیه‌شهر توزیع شد که بسیج و هیئت‌امنا و ائمه جماعات مساجد و اهالی محله، تدارک همه وسایل پذیرایی، تهیه و توزیع غذا را برعهده داشته‌اند.

دبیر برگزاری و هماهنگ‌کننده این افطاری سه‌کیلومتری در سیدی، در ادامه با توضیح اینکه از ساعت ۳ در میدان شهید اصلانی برنامه‌های شاد اجرا می‌شد، ادامه می‌دهد: اجرای سرود‌های دسته‌جمعی، مسابقه فرهنگی و اهدای جایزه به برندگان، برگزاری دوره قرآن و نماز جماعت ازجمله اقدام‌هایی است که در طول برنامه انجام شد.

* این گزارش سه‌شنبه ۱۴ فروردین‌ماه ۱۴۰۳ در شماره ۵۶۱ شهرآرامحله منطقه ۷ و ۸ چاپ شده است.