کارآفرینی با هفت‌سین

یکی از مهم‌ترین رسوم نوروز در میان ایرانیان، تهیه سفره هفت‌سین است که نماد پاکی، روشنایی، برکت، سلامتی، تولد و... است. رسمی که با گذشت زمان از بین نرفته و هنوز در میان مردم رواج دارد.

ناهید  فراز میرزایی، مدت‌هاست در منطقه ما به آموزش نقاشی و سفره هفت‌سین می‌پردازد و از این طریق توانسته است شرایط اشتغال هنرجویان زیادی را به‌وجود آورد. با توجه به نزدیک‌شدن ایام نوروز بازار این آموزش‌ها داغ است و ما نیز به‌سراغ او رفتیم تا از حال و هوای این هنر برایمان بگوید.

علاقه به هنر

۳۷ سال دارم و از همان کودکی به هنر علاقه فراوان داشتم. گرچه این علاقه در من وجود داشت و تحصیل در رشته هنر را دوست داشتم، اما از آنجایی که بیشتر خانواده‌ها تمایل دارند فرزندانشان در رشته‌های پزشکی تحصیل کنند من نیز این رشته را انتخاب و در رشته بیولوژی تحصیل کردم.

علاقه به هنر آن اندازه در من زیاد بود که در کنار تحصیل، آموزش در رشته‌های هنری را حرفه‌ای شروع و در کلاس‌های هنری شرکت کردم.

با آنکه در رشته تحصیلی خود پیشنهاد کاری به من شد، اما آن را نپذیرفتم و ترجیح دادم در رشته هنر آموزش دهم. به همین دلیل به هنر به شکل جدی‌تری روی آوردم و مدارک فنی‌و‌حرفه‌ای و مربیگری خود را گرفتم. براین اساس در سال ۸۲ تدریس در حوزه هنر را در یک فرهنگ‌سرا آغاز کردم و اکنون در چندین فرهنگ‌سرا به این کار می‌پردازم.

در منطقه‌یک در مؤسسه معین الضعفا و فرهنگ‌سرای انتظار مشغول به آموزش هستم. در همان دوران دانشجویی به همراه دوستانم نمایشگاه گروهی هنر نیز در دانشگاه برگزار کردیم. در سال ۸۴ فارغ‌التحصیل شدم و به دنبال هدفم که آموزش هنر بود، در تمام قسمت‌های هنری آموزش دیدم و رشته‌های مختلف هنری را کار کردم.

رشته‌های هنری وابسته به نقاشی از جمله کار با مدادرنگی، پاستل، ویترای و... را انجام دادم حتی به واسطه اینکه نقاشی بر روی پارچه نیز انجام می‌دادم، دوره‌های خیاطی را گذراندم و مدارک مرتبط را گرفتم، زیرا وابستگی این رشته‌ها به هم زیاد است. از همان زمان به شیوه‌های مختلف نقاشی می‌کردم و پس از آن کار بر روی ظرف‌های تزئینی و سفره هفت‌سین را شروع کردم.

رشته‌ای خاص سفره هفت‌سین

حوزه هنر مانند بخش‌های دیگر نیازمند به‌روز بودن است به همین دلیل هنرمند باید اطلاعات خود را به روز کند. من نیز سعی کرده‌ام این کار را انجام دهم. براین اساس علاوه‌بر اخذ مدارک مربیگری، دوره‌های نوین مهارت تدریس را نیز گذرانده‌ام.

نزدیک به نوروز که می‌شود خانم‌های زیادی تصمیم به تهیه سفره‌هفت سین می‌کنند، حال اگر این سفره حاصل دسترنج خودشان باشد برایشان لذت‌بخش خواهد بود. چند سالی است که این هنر در میان مردم اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده است. به همین دلیل ایجاد دوره‌ای به نام «سفره هفت‌سین» را به سازمان فرهنگی‌تفریحی شهرداری مشهد پیشنهاد دادم.

آن‌ها نیز با پیشنهاد من موافقت کردند و اکنون ۳ سال است که این دوره در این ایام در فرهنگ‌سرا‌های مختلف شهر برگزار می‌شود. گرچه در سال‌های قبل از آن نیز به طور کلی به این بحث پرداخته می‌شد.

ما با پیشنهاد من آموزش به قسمت‌های متفاوتی تقسیم شد. به این معنا که این دوره شامل چندین رشته مانند نقاشی روی سفال، نقاشی روی شیشه، سبزه‌آرایی، دکوپاژ، ورق طلا و تکنیک‌های دیگر است و هنرجو تمام این موارد را در آموزش سفره‌هفت‌سین می‌آموزد.

یکی از بخش‌های مهم سفره هفت‌سین، سبزه است که نشانه خرمی و شادمانی است

هفت‌سین‌های کاربردی

یکی از بخش‌های مهم سفره هفت‌سین، سبزه است که نشانه خرمی و شادمانی است. در این بخش سبزه‌های مختلفی آموزش می‌دهیم. گرچه سبزه از حبوبات مختلفی ایجاد می‌شود، اما بهتر است آن را با چیز‌هایی درست کرد که هزینه‌ای ندارد. مانند دانه پرتقال، برگ‌های چغندر و شلغم که زیبایی خاصی نیز دارد. حتی می‌توان برای تهیه سبزه به جای حبوبات از بذر‌های سبزیجات استفاده کرد که علاوه‌بر زیبایی ماندگاری هم دارد.

استفاده از خاکشیر، تخم‌خرفه و منداب نیز سبزه را چندرنگ می‌کند و به زیبایی سفره هفت‌سین می‌افزاید. علاوه‌براین ظروفی که برای سفره هفت‌سین نیز استفاده می‌شود می‌تواند کاربردی باشد و پس از پایان ایام نوروز از بین نرود.

تمام تلاش من بر این است که افراد با کمترین هزینه وسایل کاربردی درست کنند. درحال حاضر بانوان زیادی به این هنر روی آورده‌اند و چه بهتر که این وسایل کاربردی باشد. از آنجایی که این هنر امروزه مورد استقبال افراد زیادی قرار گرفته و علاقه‌مندان زیادی را به خود جذب کرده است، آموزش آن در ایجاد اشتغال نیز تأثیرگذار بوده است.

در واقع افراد ضمن اینکه در هزینه‌های خود صرفه‌جویی کرده و نیاز خود را تأمین می‌کنند، سفارش کار نیز می‌گیرند و برای دیگران نیز درست می‌کنند یا حتی درصورت حرفه‌ای‌شدن در این رشته، آن را آموزش هم می‌دهند.

بنابراین با آموزش در این زمینه گامی در زمینه اشتغال افراد برداشته شده است. از این جهت که فرد در وهله اول نیاز خود و در وهله دوم نیاز دیگران را می‌تواند برطرف کند. همان‌طور که بسیاری از هنرجویان توانسته‌اند از این‌کار درآمدزایی 
کنند.

تشکیل گروه هنرمندان

رنگ‌ها از نظر روحی و روانی تأثیر زیادی بر افراد می‌گذارد و هر فردی که با رنگ سرو کار دارد از روحیه بهتری برخوردار است. رشته‌های مختلف هنری باعث ایجاد آرامش در فرد می‌شود و او نیز آن آرامش را با ارائه هنر به دیگران انتقال می‌دهد. سفره‌های هفت‌سینی که افراد با دستان خود درست می‌کنند برایشان لذت‌بخش خواهد بود و همراه با نوشدن طبیعت حس بهتری خواهند داشت. انجام کار‌های گروهی از آن جهت اهمیت دارد که مملو از ایده‌های متفاوت است.

رشته‌های هنری زنجیروار به هم مرتبط‌اند و افرادی که کار هنری می‌کنند، انسان‌های خلاق‌تری هستند. براین اساس همیشه سعی کرده‌ام هنرجویانم را تشویق کنم تا خلاقیت را در آن‌ها پرورش دهم. سال گذشته ظروف سفره هفت‌سین خود را با گل درست کردم و آن را پختم. اعتقاد من بر این است که چیز‌های جدید را تجربه کنم تا آموزش بهتری داشته باشم. با آنکه خود چندین نمایشگاه برگزار کرده‌ام.

اما بیشتر سعی کرده‌ام نمایشگاه‌هایی در فرهنگ‌سرا‌ها برگزار کنم تا هنرجویانم در آن سهیم باشند و بتوانند آثار خود را به نمایش بگذارند تا از این طریق هم تشویق شوند و هم راه کسب درآمد برایشان به وجود آید. حتی وقتی سفارش کاری در این زمینه به من پیشنهاد می‌شود آن را به سمت هنرجویانم هدایت می‌کنم. در کلاس‌ها نیز افرادی را که در زمینه‌های مختلف مهارت دارند، به یکدیگر معرفی می‌کنم. تمام تلاشم براین است که هنرمندان به مردم معرفی شوند و از ادامه کار دلسرد نشوند.

در این فکر هستم که کاری کنم سفره‌های هفت‌سین فقط تزیینی نباشد بلکه کاربرد داشته باشد، طوری‌که در تمام سال بتوان از آن استفاده کرد. برای این منظور درصددم گروهی متشکل از هنرمندان تشکیل دهم و آن‌ها را سامان‌دهی کنم. گروهی که در آن هنرمندان خلاق و بااستعدادی از تمام رشته‌های هنری حضور داشته باشند و ایده‌های نو و جدیدی در زمینه هنر ارائه دهند.

وقتی برای هر چیزی ایده‌ای جدید داده شود، برای سفره هفت‌سین نیز فکری تعبیه خواهد شد که ماندگار باشد و با پایان یافتن ایام نوروز از بین نرود. تصمیم دارم این گروه را در سال آینده تشکیل دهم و از ایده‌های هنرمندان برای خلق آثار ماندگار 
استفاده کنم.

* این گزارش شنبه  ۲۵ اسفند ۱۳۹۷ در شماره ۳۳۱ شهرارا محله منطقه یک چاپ شده است.