مسجد قائم؛ پایگاه دوستی اهالی کوی دکترا

در دهه ۳۰ یکی از مهم‌ترین کاربری‌های مساجد، رفع مشکلات اهالی محله و ایجاد دوستی بین آن‌ها بود. قدیمی‌تر‌های محله‌ای که امروز به نام کوی دکتری شناخته می‌شود نیز با همین هدف در سال ۱۳۳۷ خواستند مسجدی داشته باشند تا بتوانند در کنار عبادت در آن، هم‌بستگی بین همسایه‌ها را بیشتر کنند و مشکلات اهالی را رتق و فتق کنند.

این شد که زمینی را خریدند و چند نفر از بزرگ‌تر‌های محله مانند حسن‌خسرو‌منش، محمد‌نیا، محمدی، غفوریان و مسلم‌دوست هزینه‌های کلان ساخت را دادند و بقیه اهالی هم هر چه در چنته داشتند گذاشتند تا دیوار مسجد بالا برود و سقفی بر سر دوستی‌های اهالی خیابان ابومسلم ۲۰ شکل بگیرد.

مسجد قائم (عج) در زمان انقلاب و همچنین ۸ سال دفاع مقدس فعالیت‌های کلیدی را در مشهد عهده‌دار بود و نمازگزاران مسجد و اهالی این محله بیشتر انقلابی‌های راستینی بوده و هستند که زمان جنگ هم خودشان را موظف به دفاع از میهن می‌دانستند.

این مسجد حدود ۴۰ شهید دارد که یکی از آن‌ها به نام شهید سیرجانی در بحبوحه انقلاب اسلامی مقابل منزلش در خیابان بابک توسط منافقان ترور شد. نوجوانان و جوانان این مسجد بسیار در زمان انقلاب فعال بودند و بیشتر در تظاهرات، اعلامیه‌نویسی‌ها، پرده‌نویسی و توزیع آن حضور پررنگی داشتند. این مسجد در زمان انقلاب یکی از پایگاه‌های مهم مشهد بود.

با حمله عراق و آغاز جنگ تحمیلی، مسجد قائم (عج) پایگاهی اعزام بسیجیان به جبهه شد. بسیاری از نیرو‌های مؤثر لشکر شهدا و لشکر ۵ نصر از بچه‌های همین پایگاه بودند. هر عملیاتی که می‌شد نمایشگاهی مرتبط با آن نیز در مسجد قائم (عج) برگزار می‌شد.

نمایشگاهی که سختی کار رزمنده‌ها و مراحل هر عملیات را بازگو می‌کرد و در اصل روایت کاملی بود از عملیاتی که مردم مشتاق بودند درباره چند و چون آن بیشتر بدانند. کیفیت این نمایشگاه‌ها تا اندازه‌ای بود که استانداری و ارگان‌های دیگر هم برای الگوبرداری از آن بازدید می‌کردند.

این مسجد کتابخانه‌ای داشت که پیش از انقلاب بسیار پررونق بود و پس از انقلاب هم کتاب‌های تخصصی‌اش دانشجویان بسیاری را مشتاق عضویت در آن کرده بود. بعضی کتاب‌های کتابخانه نسخ خطی قدیمی و بسیار ارزشمند بودند و تا سال‌ها رفت و آمد اهل مطالعه در این مسجد بسیار زیاد بود. چند سال که گذشت و نسل تغییر کرد اشتیاق جوان‌ها هم به کتاب خواندن کمتر شد و اکنون کتابخانه دیگر رونق آن سال‌های گذشته را ندارد.

اکنون از کتابخانه به عنوان اتاق جلسات استفاده می‌شود و استقبال‌نکردن از آن سبب شده فعالیتش به صفر برسد. اهالی این مسجد اسلاید‌هایی از وقایع انقلاب تهیه کرده‌اند که بیش از هزار عدد است و به نوعی مستندنگاری از تظاهرات و وقایع مختلف انقلاب است و اکنون آرشیو کامل و ارزشمندی است که جزو مستندات مسجد قائم از انقلاب در مشهد محسوب می‌شود.

در این مسجد باشگاه ورزشی و زورخانه هم وجود داشته که به فعالیت‌های ورزشی اهالی محله اختصاص داشته است و اکنون فعالیت خاصی در آن انجام نمی‌شود. هنوز هم کلاس‌های ان‌ای در این مسجد دایر است و کلاس‌های مشاوره‌ای هم برای خانواده‌های این بیماران برای آموزش نحوه برخورد با آن‌ها برگزار می‌شود.