چوپان| ایران، کشوری با استعدادهای سرشار است و مردان و زنانی دارد که به دانش حتی اگر در ثریا هم باشد، دست پیدا میکنند. استعدادهای سرشار و بینظیری که اگر قدرشان را ندانیم آنها را از دست خواهیم داد.
همه ما میدانیم که روزی چرخ اقتصاد، صنعت، هنر، ورزش و... را کودکان و نوجوانان این مرز و بوم خواهند چرخاند و همه چیز هم از همین سنین ابتدایی و در مدرسه آغاز میشود؛ بنابراین تک تک مسئولان در هر کشوری در حفظ استعدادهای آن کشور نه فقط برای خود، بلکه برای یک تاریخ وظیفه دارند. استعدادهای درخشان و نخبههای وطنی را باید قدر دانست، به آنها توجه کرد و پر و بال داد چرا که ما برای پیشرفت کشور به آنها نیاز داریم.
محمد امین جاننثار از همین استعدادهاست، پسری از محله خاتمالانبیا (ص) که تواناییهای زیادی دارد با آرزوهای بزرگتر. او توانسته است برای اولین اختراعش در جشنواره خوارزمی استان، رتبه سوم را کسب کند و در همین راستا حرفهای زیادی برای گفتن دارد. با او گفتگو میکنیم تا برایمان از فراز و فرودهایش بگوید.
متولد آبان ۱۳۸۲ هستم. از ابتدا در محله خاتمالانبیا (ص) ساکن بودیم. خواهر بزرگم دانشجوی روانشناسی است و خواهر کوچکترم نزدیک به ۲ سال دارد. پدرم معاون مدرسهای در تبادکان و مادرم خانهدار است؛ خانوادهام همیشه در راهی که انتخاب کردم مشوق و پشتیبانم بودند و مرا در مسیری که قرار دارم، دلگرم کردهاند.
در حال حاضر در پایه نهم تحصیل میکنم، اما از همان ابتدا به بردهای الکتریکی، نرمافزارها و چیزهایی از این دست علاقه داشتم و به همین دلیل در کلاسهای برنامهنویسی روی برد هم شرکت کردم.
اولین وسیلهای که ساختم لامپهای الایدی بود که با ریموت کار میکرد. بعدها از برگزاری جشنواره خوارزمی برای دانشآموزان و دانشجویان با خبر شدم. به نظرم فرصت خوبی بود و تصمیم گرفتم از این طریق استعدادم را نشان دهم.
در نتیجه مدرسه را در جریان تصمیمم قرار دادم و اعلام آمادگی کردم تا در مسابقات حضور پیدا کنم. ایدههای زیادی مطرح شد و در نهایت یکی از این ایدهها برای شرکت در مسابقه ازسوی معلم کار و فناوری، معاون فناوری و مشاوران این حوزه در مدرسه تأیید شد.
دستگاهی که برای شرکت در این جشنواره درست کردم، امکان کنترل تمام وسایل الکترونیکی را با استفاده از یک روبات در پیامرسان تلگرام ممکن میکند. به این معنا که برد الکتریکی به مودم وصل میشود و سپس پیام فرستادهشده از طریق روبات را به وسیله الکتریکی مربوطه میفرستد و درنهایت بردی که روی وسیله الکتریکی وصل شده است، عمل میکند.
برای مثال در باز میشود، تلویزیون خاموش میشود و... و نتیجه نیز از طریق همان روبات به دارنده دستگاه انتقال داده میشود. ابتدا طرح را مبتنی بر تلگرام انجام دادم و از آنجا که سرورهای تلگرام پایدار است، روبات بدون مشکل برنامهنویسی و اجرا شد، اما مدتی قبل از اینکه طرح را در خوارزمی ارائه دهم تلگرام فیلتر شد و در جشنواره به من گفتند که، چون تلگرام فیلتر شده است، طرح تو که تا قبل از آن قابلیت اولشدن را داشته است دیگر شانسی برای اولشدن ندارد. آن لحظه به من استرس زیادی وارد شد، ناامید شدم و طرح را تمامشده فرض کردم، اما بعد از بررسی طرح من، اعلام کردند که سوم شدهام.
سوم شدن باعث شد تا به دوره کشوری جشنواره خوارزمی راه پیدا نکنم. با وجود این نگذاشتم ناامیدی بر من غلبه کند و تصمیم گرفتم این بار طرحم را با یک پیامرسان داخلی آغاز کنم؛ بنابراین بعد از اینکه از جشنواره برگشتم سعی کردم با یک پیامرسان داخلی طرحم را انجام دهم تا بتوانم آن را به ثبت برسانم و متأسفانه هیچ پیامرسان داخلیای جز سروش امکان این کار را نداشت.
چند ماهی است که در حال برنامهنویسی با پیامرسان سروش هستم، اما متأسفانه این پیامرسان، سرورهای ناپایداری دارد و هر لحظه ممکن است سرورها تغییر کند که اگر این اتفاق بیفتد برنامهنویس باید کار برنامهنویسی روبات را از اول شروع کند. خیلی سعی کردم با مدیران پیامرسان سروش ارتباط بگیرم، اما متأسفانه تلفنی از آنها پیدا نکردم و با اینکه چندین ایمیل زدم جوابی از آنها نگرفتم. در نتیجه طرح من که میتوانست تاکنون به ثبت برسد هنوز نیمه تمام مانده است.
تابستان از طریق یکی از اقوام که برنامه پایش را دنبال میکرد با این برنامه آشنا شدم و از اینکه دیدم جوانان موفق را معرفی میکند، حس خوبی پیدا کردم. در نتیجه تصمیم گرفتم با آنها ارتباط برقرار کنم. حداقل سن حضور در برنامه ۱۶ سال بود و من فقط ۱۵ سال داشتم.
با وجود این شانس خودم را امتحان کردم و با برنامه تماس گرفتم، مستندات کارم را نیز برای آنها فرستادم و در نهایت به برنامه دعوت شدم. بعد از شرکت در برنامه پایش و معرفی طرحم در این برنامه افراد زیادی در این زمینه زنگ زدند و گفتند حاضرند روی طرحم سرمایهگذاری کنند، اما از آنجایی که تلگرام فیلتر است و اختراعم نیز به همین دلیل هنوز به ثبت نرسیده است، امکان تولید انبوه آن نیز وجود ندارد و باید دید برنامهنویسها با پیامرسان سروش چه خواهند کرد.
مسئولان برنامه پایش از میان تمام سرمایهگذارهایی که تلفن زده بودند، یک سرمایهگذار مشهدی را به من معرفی کردند، صحبتهای اولیه را با او انجام دادهام و قرار شده است پس از ثبت اختراع، ایشان مکان و تجهیزات را فراهم کند تا اختراع را به تولید انبوه برسانیم.
در حال حاضر نیز در حال کار بر یک ایده جدید هستم که هنوز به مرحله اجرا نرسیده است. به یاری خدا میخواهم این ایده را در جشنواره خوارزمی تا مرحله کشوری نیز پیش ببرم. به درس کار و فناوری خیلی علاقه دارم و در دبیرستان میخواهم رشته ریاضی را انتخاب کنم.
آرزویم این است که رکورد تولید اختراع در ایران را بشکنم و برای رسیدن به آن تلاش خواهم کرد. در حال حاضر این رکورد برای فردی است که حدود ۳۰۰ اختراع دارد. میخواهم در آینده مخترع بزرگی شوم و آرزویم را برآورده کنم.
خیلی از همکلاسیهای من ایدههای بزرگی دارند، اما بعضی ایدهها حتی مطرح نمیشود و به بعضی ایدهها هم بیتوجهی میشود، باید برای ایدهها وقت گذاشته شود چرا که خیلیها توانایی پیشرفت دارند و اگر حداقل امکاناتی از قبیل مشاوه، معلم و... برایشان فراهم شود شکوفا خواهند شد.
البته جشنواره خوارزمی فرصت خیلی خوبی برای به فعلیت رساندن ایدههاست، اما متأسفانه در هر سطحی پس از جشنواره خوارزمی ایده و اختراع رها میشود مثلا اگر ایده شما در مرحله قطبی رد شود باز هم ایده شما یک ایده ارزشمند است و میتوان از آن بهرهبرداری زیادی کرد، اما متأسفانه ایده رها شده است و هیچ استفادهای از آن نمیشود.
از طرف دیگر برای ایدههایی که در مراحل بالا برگزیده میشوند، برنامهای وجود ندارد و حتی ایدهای که در کشور هم اول شود، آینده روشنی ندارد. این در حالی است که مخترعان نباید رها و دلسرد شوند چرا که این موضوع باعث میشود بیشتر افراد قید کار را بزنند و دیگر ادامه ندهند. بعد از هر جشنواره باید نمایشگاهی برای نمایش و جذب سرمایهگذار برای اختراعاتی که به جشنواره خوارزمی راه پیدا کردهاند، دایر شود یا حداقل اختراعات به پژوهشسرای آموزش و پرورش معرفی شوند.
به یاد دارم که یک نفر در جشنواره خوارزمی در سطح دانشجویی یک ماشین برقی اختراع کرده بود، اما حمایت نشد و در آخر هم ماشینی را که اختراع کرده بود از دره به پایین پرت کرد و چند سال بعد شنیدم که ایران ماشین برقی وارد کرده است.
دانشآموزی در سن من اگر در جشنواره خوارزمی حمایت نشود در هیچ جای دیگر حمایت نخواهد شد. زیرا کسی به ما با این سن و سال اعتماد نمیکند تا روی اختراعاتمان سرمایهگذاری کند، اما در کشورهای دیگراز ایدهها خیلی استقبال میشود. گاهی در جستوجوهای اینترنتی خود، ایدههایی را میبینم که اصلا در ایران طرفدار ندارد و اجراشدنی هم نیست، اما در یک کشور دیگر بسیار مورد استقبال بوده است.
مثلا یک دانشآموز در آلمان یک شیوه برای تولید برق پیشنهاد داده بود و مدرسه برای حمایت از آن ایده، سیستم برقرسانی خود را به آن شیوه تغییر داده بود. از طرف دیگر خیلی از ایدههای مشابه ایران را میبینم که در گذشته نیز در اینجا مطرح شده و کسی آن را تحویل نگرفته است، اما در کشور دیگر بسیار از آن استقبال شده و طی ۲ ماه ایده به مرحله اجرا درآمده است. این موضوع برای ما که ایدههای زیادی داریم دردآور است و تقاضا دارم که کمی به استعدادهایمان توجه شود.
* این گزارش چهارشنبه، ۲ آبان ۹۷ در شماره ۳۱۱ شهرآرامحله منطقه ۱۰ چاپ شده است.